ارزیابی انتقادی کاربرد ازون و مشتقات آن در دندان‌پزشکی

نشریه اروپایی برای علم پزشکی و دارویی ۲۰۲۰، ۲۴: ۹۰۷۱- ۹۰۹۳

ارزیابی منتقدانه استفاده از اوزون و مشتقات آن در دندانپزشکی

گ. تریکاریکو، جی. ردریگوس اُرلاندین، و. روکتی، سی. ای. آمبروسیو، و. تراوالگی.

بخشش دندانپزشکی، بیمارستان سانتاندرا ورچلی، ایتالیا

بخش دامپزشکی، دانشکده علوم دامی و مهندسی مواد غذایی( FZEA- USP)

دانشگاه سائو پائلو، پیراسونونگا، سائو پالئو، برزیل

بخش بیوتکنولوژی، شیمیکا و داروسازی- بخش اکلنزا نزیونل

۲۰۱۸- ۲۰۲۲، دانشگاه دولتی سیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نا، سیه‌‌‌‌‌‌‌‌نا، ایتالیا.

گروه علوم بهداشتی، دانشگاه پیومنت شرقی، نوارا، ایتالیا

چکیده. – خلاصه: کاربرد درمانی اوزون و مشتقات آن در زمینه دندانپزشکی برای اهداف بسیاری استفاده شده است اما به دلیل استاندارد نبودن روش‌‌‌‌‌‌‌‌های عملیاتی درمان، هنوز ارزیابی پیوسته‌‌‌‌‌‌‌ای از پیامدها وجود ندارد.

مواد و روش‌ها: کلید‌‌‌‌‌‌‌واژه‌‌‌‌‌های “اوزون”، “اوزون دار”، “اوزون‌‌‌‌‌‌زنی”، “اوزون‌‌‌‌‌سازی”، “اوزون‌‌‌‌‌سازی”، “دندانپزشکی”، “پریودنتولوژی”، “جراحی دهان”، “اکسیژن اوزون‌‌‌‌‌تراپی” استفاده شد تا مرور متون علمی را با استفاده از پایگاه‌ اطلاعاتی (PubMed)، بنیاد همکاری کاکرین، گوگل اسکولار، پایگاه داده زرتو با محدودیت زمانی برای نسخه‌‌های خطی منتشر شده بین سال‌‌‌‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ انجام دهد. آزمایش‌‌‌‌‌‌‌‌های بالینی و گزارشات موردی خوب، معمولی و نیز نتایج مربوط به ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اوزون درمانی ارزیابی شد.

بحث: درک بهتر ساز و کارهای عمل این درمان زیست اکسیداتیو می تواند افق های جدیدی را در رابطه با شخصی سازی درمان ها و کیفیت مراقبت های دندانی باز کند و البته شرط حیاتی برای دستیابی به این اهداف، دانش بهبود یافته از ویژگی های کمی/کیفی اوزون و مشتقات آن است.

کلید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌واژه‌‌‌‌ها:

اوزون، آب اوزون شده، روغن اوزون شده، درمان زیست- اکسیداتیو، پزشکی ترمیمی، ویژگی مراقبت دندانی.

کلمات اختصاری

ATP: آدنوزین تری فسفات. BRONJ: بیس فسفونات مربوطه استئونکروز. CFU: واحد تشکیل دهنده کلنی. DGG: پیوند لثه دپیثلایزد. DUWL: خطوط آبی واحد دندانی. EDTA: اتیلن دی آمین تترااستیک اسید. LOPs: محصولات اکسایش چربی. LPM: لیتر در دقیقه. :MDP فسفات دی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هیدروژن متاکریلویلوکسیل ۱۰. MDPB: برومید دیکلپیریمید متاکرییلویوایکسیدو.MTT: 3-{4, 5- دیمثلثی- ازوله- ۲- yl}- 2، ۵_ برومید دیفنیلفتروالیزم.NTP: دمای معمولی و شرایط فشار. PPM: قسمت در میلیون. Ppmv: قسمت در میلیون حجم. qPCR: واکنش زنجیره‌‌‌‌ای پلیمراز کمی. ROS: گونه‌‌های فعال اکسیژن. SEM: میکروسکوپ الکترونی روبشی. SRP: پوسته‌ پوسته شدن و صاف کردن ریشه. TMD: بیماری گیجگاهی فکی. TUNEL: ترمینال دئوکسی ترانسفراز dUTP Nick End Labeling.

مقدمه

اثرات درمانی مثبت اوزون و مشتقات آن در زمینه های متعدد پزشکی  مطالعه شده است. با این حال، هیچ توافق محدودی در جامعه پزشکی در مورد استفاده و مزایای آن وجود ندارد و این مسئله ممکن است به این دلیل باشد که در مقایسه با سایر داروها، اوزون مستقیماً از طریق فعل و انفعالات سنتی دارو و گیرنده عمل نمی کند. هنگامی که به صورت گازی استفاده می شود، مخلوطی گازی است که اوزون حداکثر ۵ درصد کل آن را تشکیل می دهد، در حالی که قسمت باقی مانده عموماً از اکسیژن تشکیل شده است که به عنوان یک انتقال دهنده گاز عمل می کند. از سوی دیگر، اوزون به سبب واکنش پذیری شدید، نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند برای انتقال سیگنال های شیمیایی به جهت ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی یا بیوشیمیایی استفاده شود. علاوه بر این، اوزون را نمی توان به معنای رایج آن یک داروی طرفدار دارو در نظر گرفت. پرو-دارو یک مولکول بیولوژیکی غیرفعال است که پس از وارد شدن به بدن، برای فعال شدن به دگرگونی های شیمیایی، عموماً ماهیت آنزیمی، نیاز دارد و در نهایت، اوزون را می توان به عنوان یک مولد مولکول موثر طبقه بندی کرد و بسته به روش مصرف، محل مصرف، دوز و فرمولاسیون مشتقات، آبدوست های مختلف (عمدتاً پراکسید هیدروژن) و مولکولهای کوچک چربی دوست (عمدتا آلکنال ها) تولید خواهد شد. این مولکولها به طور انتخابی با بخش‌‌‌های پروتئینی برهم‌‌‌‌‌‌‌کنش می‌‌‌‌کنند و فعالیت بیولوژیکی آنها را به صورت اپی ژنتیکی تنظیم می‌‌‌‌‌‌کنند و در نتیجه مولکولهای عاملی که به عنوان لیگاند عمل می کنند می توانند فعالیت آنزیم، بیان ژن یا سیگنال های سلولی را افزایش یا کاهش دهند.

به طور کلی، اکسیژن- اوزون درمانی به شرط رعایت شرایط صحیح استفاده از این مواد به عنوان داروهای احیا کننده طبقه بندی می شوند. از این منظر، می توان بر اساس سابقه بالینی بیماران، استفاده از اوزون را در درمان شخصی سازی شده پیش بینی کرد.

اکسیژن- اوزون درمانی روش های متعددی در کاربرد دندانپزشکی دارد. با توجه به افزایش توجه به این موضوع، انتظار می رود مطالعات و بررسی های بیشتری منتشر شود اما ارزیابی تحلیلی از نتایج بالینی منتشر شده انجام نشده است. مطالعه حاضر با استفاده از طبقه بندی زیر به شکاف های دانش مربوط به پروتکل های تحقیقاتی و نتایج حاصله مربوط به استفاده از ازن و مشتقات آن در دندانپزشکی می پردازد( جدول یک)

مطالعه حاضر همچنین به دستورالعمل‌‌‌‌‌‌های عملیاتی (از نظر مولد‌‌‌‌‌‌‌‌های اوزون، غلظت اوزون، مشتقات اوزون و غیره) اتخاذ شده به دست دندانپزشکان شاغل می‌‌‌پردازد.

چهار پایگاه داده ( PubMed، Cochrane، Google Scholar، Zotero) با استفاده از کلمات کلیدی “اوزون”، “اوزونی”، “اوزون زنی”، “اوزون سازی”، “اوزونش”، “دندانپزشکی”، “پریودنتولوژی”، “مشاوره شدند. جراحی دهان، “اکسیژن اوزون درمانی”. به منظور همگنی، در نسخه خطی حاضر از اصطلاحات «ازن زنی» و «اوزونی» استفاده شده است.

هدف از این بررسی، تجزیه و تحلیل آزمایش‌‌‌های بالینی و گزارش‌‌‌‌های موردی، مواجهه با نتایج خوب و منفی با توجه به مشخصات درمانی با اوزون است. در بخش «ارائه مقالات»، خلاصه‌‌ای از مواد و روش‌‌های معمول و نیز واحدهای نتایج گزارش شده است. به منظور سهولت خواندن، بخش خاصی در رابطه با ویژگی های استفاده از اوزون، در صورت وجود، به طور خاص در پایان هر خلاصه نشان داده شده است. نتایج بالینی به دست آمده از مطالعات مختلف بر اساس شباهت درمان در بخش بحث گروه بندی می شوند.

شکل ۱ طبقه بندی رویه ها و تخصص های دندانپزشکی نسبت به مقالات اصلی ده سال اخیر با استفاده از اوزون و مشتقات آن

جدول ۱

طبقه‌بندی تخصص‌ها و روندهای درمان دندان در ارتباط با مقالات اصلی ده سال اخیر که از ازون و مشتقات آن استفاده کرده‌اند

آ.  دندان‌پزشکی عمومی برای استریل کردن تجهیزات

ب.  درمان پوسیدگی دندان و کاربرد محافظ برای پیشگیری از پوسیدگی:

محافظ برای دندان‌های شیری

محافظ برای دندان‌های دائمی (درمان التهاب بافت پالپ دندان با درجه ملایم که قابل درمان باشد)

پ. پریودنتولوژی برای التهاب لثه و پریودنتیت یا التهاب مزمن لثه:

التهاب حاشیه لثه

پریودنتیت

موکوزیت یا التهاب مخاط دهان (التهاب بافتهای اطراف ایمپلنت)

پری ایمپلنتیت (تخریب بافتهای اطراف ایمپلنت)

ت. اندودانتیکس برای ترمیم و درمان‌های کانال ریشه

ث. جراحی دندان و ایمپلنتولوژی:

جراحی دندان و پیشگیری از آلوئولیت پس از کشیدن دندان

مراقبت از زخم جراحی در ایمپلنتولوژی با تکنیک فلپ لس یا کاشت دندان بدون جراحی

مراقبت از محل‌های باز شده طی برداشتن بیوپسی از بافت

مراقبت از بافت فرد دهنده طی جراحی پیوند به خود، در درمان جراحی لثه (جراحی فلپ)

مراقبت از زخم‌های بخیه‌زده شده از هر نوع، در حفره دهان، پس از جراحی

فیستول‌های دندانی

پیشگیری و درمان استئونکروز فک‌، ناشی از مصرف دارو

ج. پزشکی بیماری‌های دهان برای التهاب مخاط دهان و لثه و التهاب زبان

چ. تجویز اعضای مصنوعی: درمان زخم فشاری و جراحت‌های تماسی مخاطی

ح. ارتودنسی و گناتولوژی:

بهداشت محصولات ارتودنسی

سندروم مفصل تمپورومندیبولار و کاهش عملکرد آن

خ. بهداشت دندان‌ها و پروفیلاکسی

د. مطالعات آزمایشگاهی

ارائه مقاله

الف) دندانپزشکی عمومی برای استریل کردن تجهیزات

اوکوبو و همکاران اثرات ضد باکتریایی آب اوزون دار با غلظت کم را بر روی میکروارگانیسم ها و زیست‌‌‌‌لایه‌‌‌‌های دخیل در آلودگی باکتریایی خطوط آب یونیت دندانی (DUWL) و مضر بودن آنها برای اجزای یونیت دندانی را مطالعه کردند. محلول ها در مقایسه با آب اوزون دار با غلظت کم، کلرید ستیل پیریدینیم ۰.۱% به عنوان شاهد مثبت و نیز آب لوله کشی کلر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار و نمک بافر فسفات منفی بودند. بقیه بعد از ۹۰ روز عاج ترمیمی تشخیص داده نشدند. تجزیه و تحلیل هیستومیکرومورفولوژیکی به این نتیجه رسید که اولئوزون در مقایسه با هیدروکسید کلسیم، درجات کمتری از تحریک پالپ دندان را در هنگام استفاده برای پوشاندن پالپ ایجاد می کند. خمیر روغن زیتون اوزونی از طریق ترکیب گاز اوزون (O ) با غلظت کنترل ها مقدار آدنوزین تری فسفات (ATP) میکروب‌‌‌‌‌‌‌‌ها اندازه‌‌‌‌‌‌گیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی شد و زیست‌لایه‌‌‌‌‌‌های این میکروب‌‌‌‌‌ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مشاهده شد. آب اوزونی سطح ATP را در میکروب‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مقایسه با سایرین به نصف کاهش داد اما  آب اولی آن را کمتر از حد تشخیص کاهش داد و هیچ تغییری روی سطوح اجزای یونیت دندانی مشاهده نشد.

غلظت اوزون در آب اوزونی در طول زمان با حداکثر غلظت ۰.۴ میلی گرم در لیتر بلافاصله پس از نمونه گیری تغییر کرد و  پس از آن، در عرض ۲ ساعت به نصف کاهش یافت و تا ۵ ساعت به کمترین غلظت ۰.۱ میلی گرم در لیتر کاهش یافت.

ب) مراقبت پوسیدگی و پیشگیری محافظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کارانه

i)  محافظه کار برای دندان های شیری

گوکچن و همکاران مطالعه ای را با استفاده از ۴۰ دندان شیری انجام دادند. دندان‌‌‌‌ها به چهار گروه تقسیم شدند: رادیو‌‌‌پاک سمان دندانی با هیدروکسید کلسیم تجاری. کاربرد اوزون گازی؛ یک سیستم چسب خود اچینگ تجاری موجود که حاوی مونومر ۱۲-متاکریلویلوکسی دودسیل پیریدینیم بروماید (MDPB) به عنوان ضد باکتری است. سالین فیزیولوژیک به عنوان گروه کنترل منفی. بر اساس نتایج به‌‌‌‌دست‌‌‌‌‌آمده، نویسندگان به این نتیجه رسیدند که درمان اوزون می‌‌‌‌تواند اثر ضد‌‌‌‌باکتریایی در درمان دندان‌‌‌‌‌های شیری داشته باشد، حتی اگر تحقیقات بیشتر در مورد اثرات بلند‌‌‌مدت اوزون بر میکرو‌‌‌ارگانیسم‌‌‌‌‌ها و جزئیات بیشتر انجام شود. اوزون درمانی به حفره آزمایشی به شکل گاز، طبق دستورالعمل سازنده اعمال شد و  اطلاعات بیشتری در مورد غلظت اوزون داده نشد.

محافظه کار برای دندان دائمی

موسالم و همکاران پالپ دندان های ۹ سگ نژاد مخلوط را در معرض دید قرار دادند و  در هر سگ، نیش سمت راست با هیدروکسید کلسیم و سگ نیش چپ با یک لایه نازک روغن زیتون ازن دار (Oleozon) پوشانده شد و سپس حفره‌‌‌ها ترمیم شدند. ۳ سگ در روز هفتم، ۳ سگ دیگر در روز ۳۰ و بقیه بعد از ۹۰ روز قربانی شدند و عاج ترمیمی تشخیص داده نشد. تجزیه و تحلیل هیستومیکرومورفولوژیکی نشان داد که اولئوزون درجات کمتری از تحریک پالپ دندان را در مقایسه با هیدروکسید کلسیم در هنگام استفاده برای پوشش پالپ ایجاد می کند.

خمیر روغن زیتون ازن دار از طریق ترکیب گاز ازن (O ) با غلظت  70µg/mL(5%)تهیه شد.

یازیشاوغلو و همکاران ۲۳ مطالعه ای را با آزمایش اوزون گازی به مدت ۴۰ ثانیه و سایر عوامل ضد پوسیدگی در بیماران مبتلا به ضایعات پوسیدگی انجام دادند و پس از ۱۸ ماه، علیرغم عدم تفاوت در معاینه بصری، بهبود قابل توجهی در معاینه رادیوگرافی و لیزر در مقایسه با معاینه اولیه مشاهده شد و از طرفی در مقایسه با گروه کنترل، پیشرفت معنی داری مشاهده نشد.

هیچ اطلاعاتی در مورد مشخصات اوزون داده نشد.

کانگوئل و همکاران اثر اوزون و اسید بوریک را بر ریز‌‌‌‌نشت آزمایش کردند و بدین ترتیب ۸۰ دندان کشیده، تمیز و به ۸ گروه تقسیم شدند. یک حفره ساخته شد و با اوزون گازی ضد عفونی شد. محلول کلرهگزیدین ۲٪؛ ۲.۵ درصد سدیم هیپوکلریت؛ ۱٪، ۳٪، ۵٪ و ۷٪ اسید بوریک ، به مدت ۱۰ ثانیه با برس باندینگ. هیچ درمانی در گروه کنترل اعمال نشد. دندان ها تحت سیکل های حرارتی قرار گرفتند و به مدت ۲۴ ساعت در فوشسین قرار داده شدند. تجزیه و تحلیل انجام شده با یک میکروسکوپ استریو اپتیک نشان داد که سطح ریزنشت مشابه همه گروه ها، از جمله گروه کنترل است و در نتیجه اوزون در سطح ریزنشت تداخلی ندارد.

نویسندگان هیچ اطلاعاتی در مورد مشخصات اوزون ارائه نمی‌‌‌دهند، به جز نوع تولید کننده اوزون که دیگر در دسترس نیست.

پراباکار و همکارانش دندان های غیر پوسیدگی را برای ارزیابی استحکام باند و ریزنشت پس از درمان با اوزون استخراج کردند. برای ارزیابی اول، پس از جاسازی در رزین اکریلیک و پولیش، دندان‌های نیمه برش به ۳ گروه تقسیم شدند و با آب مقطر به مدت ۲۰ ثانیه تیمار شدند و ۸۰ ثانیه برای ارزیابی ریزنشت، حفره ایجاد شده از همان سه ماده ضدعفونی کننده و شرایط فوق در هر گروه استفاده شد و ترمیم ها انجام شد. هیچ تفاوتی بین گروه ها در مورد استحکام باند مشاهده نشد و  در مقایسه با اوزون، گروه کلرهگزیدین دارای ریزنشت قابل توجهی بیشتری بود.

آب اوزونی با پا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شش ۵ میلی لیتر آب مقطر با گاز اوزون از دستگاه تولید اوزون با محدوده ۳۰۰ ثانیه در غلظت اعلام شده حدود ۱۰۰۰ میلی گرم در لیتر به دست آمد.

کرونیک و همکاران اثر اوزون را در عاج پوسیدگی ارزیابی کردند و برای این منظور دو مطالعه انجام شد. در مرحله اول، ۴۸ بیمار مبتلا به ضایعات پوسیدگی اولیه را انتخاب کردند و آنها را با کلرهگزیدین ۲ درصد به مدت ۶۰ ثانیه یا اوزون گازی به مدت ۴۰ ثانیه تحت درمان قرار دادند. در مطالعه دیگر، ۳۸ بیمار برای برداشتن پالپ به دلیل توانبخشی یا استخراج پروتز، در گروه شاهد، اوزون گازی به مدت ۴۰ ثانیه یا یک گلوله پنبه استریل دریافت کردند. در هر دو مطالعه، یک نمونه بیولوژیکی قبل و بعد از درمان جمع آوری شد. qPCR برای تعیین کمیت بار کل گونه های لاکتوباسیلوس انجام شد. در نمونه های پوسیدگی در هر دو مطالعه مشاهده شد که اوزون می تواند تعداد کل باکتری ها را کاهش دهد و تفاوت قابل توجهی بین اوزون و کلرهگزیدین ۲ درصد مشاهده نشد.

ضدعفونی اوزون با استفاده از یک مولد اوزون خاص انجام شد و اوزون به مدت ۴۰ ثانیه توسط فنجان سیلیکونی مخصوص یکبار مصرف ارائه شده به واسطه سازنده به حفره اعمال شد اما با این حال، نویسندگان هیچ اطلاعاتی در مورد مقدار اوزون ندادند.

از طرف دیگر، دورموس و همکاران، دندان‌‌‌‌‌‌های دارای ضایعات پوسیدگی را به سه گروه تقسیم کردند که بدون ماده ضد‌‌‌‌عفونی‌‌‌‌‌‌‌‌کننده، کلرهگزیدین ۲ درصد به مدت ۶۰ ثانیه و اوزون گازی به مدت ۶۰ ثانیه درمان شدند و پس از ۴ ماه پیگیری، دندان‌‌‌‌‌های تحت درمان با کلرهگزیدین یا اوزون، عاج آنها سخت‌‌‌‌‌تر، خشک‌‌‌‌تر و تیره‌‌‌‌‌تر شد. با وجود حذف ۹۳.۳۳ درصد از باکتری ها با اوزون، کلرهگزیدین کاهش قابل توجهی بیشتری داشت: ۹۸.۳۹ درصد.

غلظت ازن ppm 2100 در طول دوره درمان استفاده شد.

زوئی و همکاران  40 بیمار مبتلا به حساسیت بیش از حد عاج را برای تجزیه و تحلیل اثربخشی پروبی انتخاب کردند که اوزون را توسط میدان الکترومتری تولید می کند و  درمان به مدت ۱ دقیقه، هفتگی و به مدت ۴ هفته اعمال شد. گروه دیگر از یک لاک الکل ضد‌‌‌‌‌‌‌‌‌حساسیت زدایی شبیه فیلم تجاری در شرایط مشابه اوزون استفاده کردند و گروه رنگ پس از اولین اعمال بهبودی فوری نشان داد. با این حال، در دراز مدت، اوزون موثرتر بود.

گروه ازن با یک ژنراتور ازن پزشکی خاص که در یک برنامه خاص تنظیم شده بود، تحت درمان قرار گرفتند. با این وجود، مقدار اوزون اعمال شده وجود ندارد.

کارلاسون و کجلدگارد و همکاران نتایج قابل مقایسه ای را در مورد حساسیت بیش از حد عاج یافتند و بدین ترتیب اولین مطالعه ۲۶ بیمار مبتلا به سطوح حساس به عاج را انتخاب کرد که در مجموع ۵۲ دندان در ربع مختلف داشتند. آنها با استفاده از مدل دهان شکافی، دندان های آزمایش را با یک فنجان انتقال لاستیکی و اوزون گازی به مدت ۱۲ دقیقه در ابتدا و بعد از ۳ ماه درمان کردند. مطالعه دوم همچنین از فنجان زایمان استفاده کرد، اما برای ۴۰ ثانیه، در مجموع ۱۷ بیمار در ابتدا و ۴ هفته بعد. در هر دو مطالعه، تفاوت معنی داری بین اوزون و گروه کنترل مشاهده نشد.

در مطالعه اول، دندان آزمایشی با اوزون با استفاده از یک نوک خاص طبق دستورالعمل سازنده درمان شد و نویسندگان مشخصات اوزون را نشان ندادند.

در مطالعه دوم، غلظت اوزون ۲۱۰۰ ppm با سرعت جریان ۶۱۵ میلی لیتر در دقیقه نشان داده شده است.

لیبیونتی و همکاران ۷۵ بیمار را با حداقل دو ضایعه پوسیدگی کلاس I به ۲ گروه تقسیم کردند و  پس از حذف کامل پوسیدگی، تنها یک گروه اوزون گازی را با دستگاه تحویل دریافت کرد. نمونه های عاج قبل از درمان و بعد از شش ماه جمع آوری شد و در نتیجه کاهش قابل توجهی در تعداد CFU در گروه تحت درمان با اوزون وجود داشت که در لاکتوباسیلوس نسبت به استرپتوکوک موتانس مشهود‌‌تر بود.

اوزون گازی در غلظت ۳۲g/m^۳ به مدت ۶۰ ثانیه اعمال شد.

در مقابل، پولیدورو و همکاران تفاوت معنی داری را در تعداد لاکتوباسیلوس کازئی در دندان های کشیده شده تحت درمان با اوزون مشاهده نکردند اما کاهش قابل توجهی در تعداد استرپتوکوکوس موتانس پس از درمان با اوزون گازی به مدت ۶۰ ثانیه مشاهده شد، در حالی که آن برای ۴ و ۸ هفته در محیط قرار داده شد.

غلظت ۲.۱۰۰ ppmv ± ۵٪ با سرعت جریان ۶۱۵ سانتی متر مکعب بر دقیقه به مدت ۶۰ ثانیه شرایط اعمال شده هستند.

به طور مشابه، هاسر- گرسپاچ و همکاران به طور تصادفی ۴۰ کودک دارای حداقل دو ضایعه پوسیدگی را به ۲ گروه تقسیم کردند که به آنها اوزون یا ژل با کلرهگزیدین ۱٪ غیر‌‌‌‌معمول به مدت ۳۰ ثانیه دریافت کردند. قبل و بلافاصله پس از درمان، نمونه های بیولوژیکی جمع آوری شد و در نتیجه  در هر دو گروه کاهش معنی داری در تعداد باکتری ها مشاهده نشد.

نویسندگان به استفاده از یک سیستم انتقال اوزون قابل حمل با یک اوزون ساز اشاره می کنند که اوزون را در غلظت ۲,۱۰۰±۲۰۰ ppm( 615 mL/min از اکسیژن- اوزون در غلظت پایین ۴µg/ mL تحویل می دهد.

پس از برداشتن و تمیز کردن ضایعه پوسیدگی، کیرولاوا و همکاران حفره را با اوزن گازی به مدت ۲۴ ثانیه پر کردند و قبل و بعد از کاربرد، نمونه های میکروبیولوژیکی جمع آوری شد. تجویز اوزون توانست ۲۷ گونه مختلف از میکروارگانیسم های جدا شده از ضایعات پوسیدگی را از بین ببرد.

نویسندگان غلظت اوزون در مخلوط اکسیژن-اوزون را به غیر از حداکثر تولید اوزون برای هر بیمار از یک مولد تجاری اوزون (Prozone، TIP TOP TIPS Sarl، سوئیس) ۲۴×۵ ثانیه نامشخص اعلام نکردند.

آنومالا و همکاران آب اوزون دار را برای بیماران مبتلا به پوسیدگی بالا شستشوی روزانه دهان به مدت ۴۵-۶۰ ثانیه به مدت ۱۴ روز آماده کردند. بیماران تحت درمان با اوزون در مقایسه با افرادی که دهان خود را با کلرهگزیدین ۰.۲ درصد شستشو داده بودند، کاهش قابل توجهی در تعداد استرپتوکوک موتانس داشتند. آب اوزون دار با استفاده از دستگاه اوزون ساز رومیزی با حباب زدن گاز اوزون به آب مقطر تهیه شد. غلظت گاز جابجا شده از اوزون ساز روی میز ۲.۴ میلی گرم در لیتر ( >2ppm o_۳) تجزیه و تحلیل شد.

ج) پریودنتولوژی برای ژنژیویت و پریودنتیت

ژنژیویت حاشیه ای

پریا و همکاران یک مطالعه دهان دو‌‌‌‌‌شاخه را روی ۲۸ بیمار با درمان ثابت ارتودنسی با شستشوی یک ربع دهان با ۹۰۰ میلی لیتر آب اوزون دار و دیگری را با محلول نمکی انجام دادند. با ارزیابی مایع شکاف لثه بیماران تا ۴ ماه، آنها به این نتیجه رسیدند که اوزون می تواند آسپارتات آمینوترانسفراز را به طور قابل توجهی کاهش دهد و شاخص لثه را بهبود بخشد و در نتیجه التهاب را کاهش دهد. ناحیه آزمایش با آب اوزون دار از طریق جت آب اوزون در حالتی آبیاری شد که با فشار سرنگ آب هوا برابر شود و در مجموع ۹۰۰ میلی‌‌لیتر آب اوزون برای آبیاری سمت آزمایش و هر بار به همان میزان از آب شور در سمت شاهد استفاده شد.

نویسندگان هیچ اطلاعاتی در مورد غلظت اوزون در دست نداشتند.

ساندرا و همکاران یک مطالعه دهان دوشاخه را با آبیاری یک ربع با محلول کلرهگزیدین ۰.۲ درصد و دیگری با آب اوزون دار به مدت ۱۵ ثانیه انجام دادند. ارزیابی مجدد ۱۴ و ۲۸ روز پس از آبیاری، بیمارانی که با یک بار آبیاری اوزون تحت درمان قرار گرفتند در مقایسه با بیماران تحت درمان با کلرهگزیدین، بهبود بالینی قابل توجهی داشتند.

شرایط تجربی اتخاذ شده عبارتند از ۰.۰۱ میلی گرم در لیتر آب اوزون دار که از یک جت دندانی با خروجی اوزون ۰.۰۸۲ میلی گرم در ساعت، با صدای خروجی <70 دسی بل و خروج آب > 450 میلی لیتر آزاد شده است.

پارکار و همکاران دهان بیماران مبتلا به ژنژیویت مزمن را با آب، کلرهگزیدین ۰.۲ درصد و آب اوزون دار آبیاری کردند و پس از ۱۵ روز پیگیری، با وجود اینکه کلرهگزیدین بهبود بیشتری در کاهش پلاک نشان داده بود، آب اوزونی به همان اندازه موثر بود.

نویسندگان اطلاعاتی در مورد غلظت اوزون ارائه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند.

الچلبی و محمد بلافاصله پس از جرم گیری، بیماران مبتلا به ورم لثه ناشی از پلاک را با ژل کلرهگزیدین و ژل اوزونی درمان کردند  و پس از گذشت ۷ روز، مشاهده شد که هم حجم مایع شکاف لثه و هم غلظت IL-1β در گروه ژل اوزون به طور قابل توجهی کمتر بود. ژل اوزون مستقیماً با پلاک باکتریایی واکنش نشان می دهد و به آن اجازه می دهد اثر باکتری کشی بهینه خود را در طول قرار گرفتن در معرض آن اعمال کند و متعاقباً التهاب لثه را کاهش دهد.

اطلاعاتی در مورد غلظت اوزون و زمان استفاده از درمان ارائه نشده است.

پریودنتیس

دنگیزک و همکارانش جرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری و پلانینگ ریشه (از این پس SRP نامیده می شود) را در ۴۰ بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن انجام دادند و به طور تصادفی آنها را با موارد زیر تحت درمان قرار دادند: اوزون گازی در شیار لثه به مدت یک دقیقه یا شبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارو. دو برنامه در یک دوره ۴ روزه انجام شد. اوزون در مقایسه با شبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارو در شاخص پلاک، شاخص لثه و عمق پروب تفاوت آماری نشان نداد و طبق دستورالعمل سازنده، اوزون بر روی پاکت های پریودنتال اعمال شد.

هیچ مشخصاتی در مورد اوزون به جز نشانه احتمالی برنامه اتخاذ شده(۳w) داده نشد.

از سوی دیگر، آبرو و همکاران کاربردهای مختلف اوزون را برای درمان پریودنتیت در ۵۰ بیمار، که به ۵ گروه تقسیم شدند، ترکیب کردند: اوزون گازی (۳ ثانیه در هر پاکت). روغن اوزونی (۲ قطره در هر جیب، دو بار در روز توسط خود بیمار)؛ آب اوزونی(۲۰ میلی لیتر در هر پاکت – هفته ای یک ماه)؛ آب اوزونی + گاز + نفت؛ و درمان معمولی، با محلول نمک. از نظر بالینی، همه گروه‌‌‌‌‌‌‌هایی که تحت درمان با اوزون قرار گرفتند، در ماه اول بهبود یافتند، به‌‌‌‌‌ویژه گروهی که درمان‌‌‌‌‌های ترکیبی داشت. علاوه بر خونریزی لثوی کمتر و کاهش عمق پروب، پس از ۶ ماه، تعداد پاتوژن‌ها به کمتر از حد قابل تشخیص کاهش یافت. نتیجه گیری شد که روش های ترکیبی اوزون درمانی در درمان پریودنتیت موثرتر است.

نویسندگان هیچ گونه مشخصاتی در مورد درمان اوزون ، به جز روغن آفتابگردان اوزون دار تجاری، ندارند.

ساگلام و همکاران تغییرات هیستوپاتولوژیک و ایمونوهیستوشیمیایی را در ۳ گروه از موش های صحرایی مبتلا به پریودنتیت، تحت درمان با: ازن گازی سیستمیک تزریق داخل صفاقی با غلظت ۰.۷ میلی گرم بر کیلوگرم ارزیابی کردند. ازن گازی موضعی به مدت ۳۰ ثانیه؛ بدون درمان هر دو تیمار هر دو روز یکبار به مدت ۱۴ روز انجام شد و دو روز پس از آخرین کاربرد، موش‌‌‌ها قربانی شدند. هر دو کاربرد اوزون به یک اندازه در کاهش پریودنتیت در موش‌‌ها مؤثر بودند. کاربرد موضعی اوزون با توصیف روش‌‌های یک اوزون ساز تجاری انجام شد( اوزون DTA، شرکت آپوزا، تایپه جدید، تایوان).

هایاکومو و همکاران یک مطالعه دو‌‌سو‌‌‌‌‌‌کور را با ۲۲ بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن برای درمان دبریدمان مکانیکی با اولتراسوند، با استفاده از آب نانو‌‌‌‌‌‌‌‌‌حباب اوزون انجام دادند و گروه شبه‌‌‌دارو فقط با آب درمان شد. علیرغم کاهش قابل توجه تعداد باکتری ها پس از ۸ هفته در گروه ازن، هیچ بهبود قابل توجهی در تجزیه و تحلیل بالینی مشاهده نشد و نتیجه گیری شد که با وجود اینکه فواید آن ناچیز و ناشناخته است. اهمیت بالینی، اوزو می تواند کمکی به درمان پریودنتال باشد. نانو‌‌‌‌‌‌حباب های اوزون در مدت زمان طولانی در محلول آبی تثبیت می شوند و روش تهیه آنها توسط پتنت محافظت می شود.

غلظت اوزون ۱.۵ میلی گرم در لیتر ارائه شده است. کوزولا و همکاران ۲۸ بیمار ارتودنسی با براکت و سیم آرچ را در ۲ گروه تقسیم کردند: شاهد، که جلسه سنتی بهداشت دهان + ۰.۰۵٪ دهانشویه کلرهگزیدین را دو بار در روز دریافت کردند. و گروه اوزون علاوه بر جلسه بهداشت سنتی، آب اوزونی نیز دریافت کردند. پس از یک ماه، اوزون در مقایسه با کلرهگزیدین بهبود بیشتری در شاخص پلاک و خونریزی در امتیاز پروب داشت.

به بیماران آموزش داده شد که دو بار در روز از دهانشویه آب اوزونی استفاده کنند، از طریق دستگاهی که اوزون را با سرعت ۵۰ میلی گرم در ساعت (۲۰ درجه سانتیگراد) و سرعت جریان جرمی ۰.۲ لیتر در دقیقه ارسال می کرد.

در مقابل الهاباشنه و همکاران مجموع ۴۱ بیمار مبتلا به پریودنتیت را با آب اوزونی یا آب مقطر به مدت ۳۰-۶۰ ثانیه آبیاری کردند. پس از ۳ ماه، علیرغم بهبود قابل توجه پارامترهای بالینی قبل و بعد تیمار، تفاوت معنی داری بین اوزون و گروه کنترل مشاهده نشد.

یک روش دقیق آماده سازی اوزون آبی با تصفیه آب دو مقطر با اوزون گازی (۷۵-۸۵ میکروگرم بر میلی لیتر) به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه با استفاده از یک اوزون ساز تجاری( هایپرندزون کامفرت، ایفتسهایم، آلمان) گزارش شده است که منجر به غلظت نهایی اوزون در آب حدود ۲۰ میکروگرم در میلی لیتر می‌‌‌شود.

همکاری، کشیتیشا و لاکسمن یک مطالعه دهان تقسیم شده را با درمان ۱۶ بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن و تهاجمی با آبیاری خوراکی آب اوزونی یا کلرهگزیدین ۰.۲ درصد به مدت ۴ روز و پس از ۱۸ روز انجام دادند و اوزون در مقایسه با کلرهگزیدین پتانسیل بالاتری در کاهش پلاک و شاخص خونریزی نشان داد.

شرح مفصلی از آبیاری و خروجی ازن ۰.۰۸۲ میلی‌گرم در ساعت در جریان خروجی آب ≥۴۵۰ میلی‌‌‌‌‌‌لیتر برای کل زمان ۵-۱۰ دقیقه گزارش شده است.

پس از جرم گیری دندان، نیودا و مالیاپان دهان بیماران مبتلا به پریودنتیت ژنرالیزه مزمن را با آب اوزونی آبیاری کردند و نمونه‌‌‌‌‌های جرم دندانی جمع‌‌آوری‌‌‌شده از بیمارانی که آب اوزونی دریافت کرده‌‌‌‌‌اند، بار باکتری بی‌‌‌هوازی به‌‌‌‌‌طور قابل‌‌‌‌‌توجهی در مقایسه با بیمارانی که آب مقطر دریافت کرده‌‌‌اند، کمتر بود.

غلظت نهایی اوزون در آب وجود ندارد.

از سوی دیگر، وستاوی و همکاران، آبیاری زیر لثه ای با آب اوزونی را به مدت ۳۰ تا ۴۵ ثانیه پس از جرم گیری دندان در بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن انجام دادند. گروه شاهد با آب مقطر آبیاری شدند و با ارزیابی و نمونه‌‌‌های جمع‌‌‌آوری‌‌‌‌شده در ابتدا و پس از ۱۴ و ۲۱ روز و ۲ ماه، آن‌‌ها مشاهده کردند که هر دو گروه آنالیز بالینی و میکروبیولوژیکی را در مقایسه با پایه بهبود دادند، اما تفاوت معنی‌‌‌داری بین آنها وجود نداشت.

نتایج مشابهی توسط دادواد و همکاران پیدا شد که بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن راد در ابتدا با آب اوزونی، ۱ و ۴ هفته بعد درمان کردند. در مقایسه با کلرهگزیدین ۰.۲ درصد و پوویدون ید، بیماران تحت درمان با اوزون کاهش بیشتری در شاخص لثه و جرم دندان و عمق پروب پاکت داشتند. علاوه بر این، هر سه درمان نتایج مشابهی در کاهش باکتری داشتند.

پس از جرم گیری دندان در بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن، ایساک و همکاران ۵۰ آبیاری زیر لثه ای با آب اوزونی را به مدت ۶۰ ثانیه در هر پاکت انجام دادند. درمان در هفته اول، دوم و سوم انجام شد و آخرین ارزیابی در هفته چهارم انجام شد. آبیاری اوزون در مقایسه با پایه و صفحات شاهد، پارامترهای بالینی و میکروبیولوژیکی را بهبود بخشید. به علاوه همه نویسندگان هیچ اطلاعاتی در مورد غلظت اوزون ندادند.

در عوض، تاسدمیر و همکاران، بیماران مبتلا به پریودنتیت ژنرالیزه را با استفاده از اوزون گازی در پاکت های پریودنتال به مدت ۳۰ ثانیه دو بار در هفته به مدت ۲ هفته درمان کردند. برای این منظور، یک مطالعه دهان تقسیم شده انجام شد و بیماران پس از ۳ ماه مجددا مورد ارزیابی قرار گرفتند. تمام پارامترهای بیوشیمیایی پس از پیگیری کمتر بود، اما تنها کاهش پنتراکسین-۳ از نظر آماری معنی‌دار بود. تمام پارامترهای پریودنتال بهبود یافته بود، اما تفاوت معنی داری بین دو طرف مشاهده نشد.

کاربرد ازن در غلظت ۷۵ میکروگرم بر میلی لیتر توسط محققی با تجربه انجام شد.

پس از انجام جرم گیری دندان در ۲۰ بیمار مبتلا به دو محل پریودنتیت واقع در ربع جدا شده، کارینیک و همکاران یک درمان دهان تقسیم شده را با یک بار استفاده از آب اوزونی به مدت ۳۰ ثانیه انجام دادند. بیماران دوباره بعد از ۱ هفته ارزیابی شدند و با وجود کاهش بارگیری کل باکتری ها در سایت های تحت درمان با اوزون، تنها یک نمونه از نظر آماری معنی دار شد. نویسندگان بر این باورند که اگر برنامه های کاربردی دیگر انجام می شد، نتایج بهتر بود.

غلظت مشخص شده اوزون محلول بین  0.01 و ۰.۰۳ ppm(متوسط ppm 0.02) است.

به طور مشابه، اوراز و همکاران یک مطالعه با دهان تقسیم شده را در بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن، که با جرم‌‌‌‌گیری دندانبه تنهایی یا جرم‌‌گیری دندانی به دنبال اوزون درمانی درمان شده بودند، انجام دادند. پس از ۱ و ۳ ماه، بهبود قابل توجهی در پارامترهای بالینی، میکروبیولوژیکی و بیوشیمیایی در بیماران تحت درمان با اوزون در مقایسه با سطح پایه مشاهده شد. از طرفی بین هر دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. با وجود اینکه هیچ گونه عوارض جانبی یا عوارض پس از عمل گزارش نشده است، اوزون در درمان پریودنتیت بی ارزش بود.

اوزون گازی با غلظت ثابت ppm 2100 با اکسیژن ۸۰ درصد ۳ بار به مدت ۳۰ ثانیه (هر روز سوم) به مدت ۱ هفته با استفاده از دستگاه تجاری مجهز به نوک پریودنتال اعمال شد( اوزون DTA اوزون ساز با PAپروب، Denta Tec Dental AS، نروژ).

کالسیر و همکاران یک مطالعه نیمه دهان در بیماران مبتلا به پریودنتیت تهاجمی با انجام جرم‌‌‌‌‌گیری دندانی و سپس آبیاری با محلول فیزیولوژیکی نمک یا آب اوزونی انجام دادندو پس از ۶ هفته پیگیری، با وجود اینکه هر دو درمان منجر به کاهش قابل توجهی در سطح سایتوکین های پیش‌‌‌‌التهابی شد، سطوح اوزون در گروه اوزون در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری کمتر بود. طبق دستورالعمل سازنده، اوزون به مدت ۶۰ ثانیه توسط پروب پریودنتال هر دو روز به مدت یک هفته تجویز شد.

غلظت نهایی ازن گزارش نشده است.

وادهانا و همکاران از روغن کنجد اوزونی تازه تهیه شده علیه استرپتوکوک موتانس استفاده کردند. برای این کار، ۷۵ نوجوان استخدام شدند. پس از یک پروفیلاکسی خوراکی، شرکت کنندگان با ۱۰ میلی لیتر روغن کنجد اوزونی(OSO)، خود روغن کنجد (SO) یا دهانشویه ۰.۱۲ درصد کلرهگزیدین هر روز هفته به مدت ۱۵ روز شستشو دادند. قبل از درمان و بعد از ۱۵ و ۳۰ روز نمونه بزاق جمع آوری شد. با وجود کاهش معنی‌‌دار تعداد استرپتوکوک موتانس در تمام گروه‌ها پس از ۱۵ روز در مقایسه با پایه، پس از ۳۰ روز، تنها SO و OSO کاهش آماری معنی‌‌داری داشتند. به موازات، یک کارآزمایی آزمایشگاهی همان عوامل فوق را در آگار با انتشار خوب با اسپرتکوک موتانس آزمایش کرد. در حالی که هیچ گونه مهاری در گروه روغن کنجد مشاهده نشد، گروه کلرهگزیدین بیشترین ناحیه مهار را دارد.

نویسندگان بیان می کنند که “روغن کنجد اوزونی با عبور گاز اوزون از روغن کنجد تجاری موجود با استفاده از  اوزون مولد تهیه شد، که خروجی آن به ۲ گرم در ساعت برای حدود ۲ دقیقه تیتر شد تا غلظت ازن به ۰.۰۱ ppm تنظیم شود.”

بیماران مبتلا به پریودنتیت تهاجمی با ژل روغن زیتون اوزونی با شوخه با و علی تحت درمان قرار گرفتند. تزریق زیر لثه بلافاصله پس از جرم‌‌گیری دندانی و ۷، ۱۴ و ۲۱ روز پس از جرم‌‌‌‌گیری انجام شد. پس از یک ماه، بهبودی در تمام پارامترهای بالینی در بیماران تحت درمان با ژل روغن اوزونی مشاهده شد. پس از ۳ و ۶ ماه، بهبود جزئی بود در نتیجه در مقایسه با گروه کنترل همچنان معنی دار بود.

نام تجاری ژل روغن زیتون اوزونی (ژل Oxactiv، شرکت اوزنی، ایفتسهایم،آلمان) ذکر شده است.

گاندی و همکاران بیماران مبتلا به پریودنتیت را برای انجام یک مطالعه دهان تقسیم کردند، که در آن دو ربع با و کلرهگزیدین ۰.۲ درصد و دو ربع دیگر با روغن ازن دار تحت درمان قرار گرفتند که بلافاصله  SRP به صورت جرم دندانی دیگر زیر لثه اعمال شد. و بعد از ۲ هفته تا ۳ ماه، هر دو گروه بهبود‌‌‌های بالینی و میکروبیولوژیکی قابل توجهی را در مقایسه با سطح پایه نشان دادند، اما تفاوتی بین گروه ها مشاهده نشد، نتیجه گیری می شود که اوزون به همان اندازه کلرهگزیدین موثر است و هیچ طرفی ندارد. اثرات هیچ اطلاعاتی در مورد روغن زیتون اوزون داده نشده است.

پاتل و همکاران یک مطالعه تصادفی با دهان تقسیم شده را در بیمارانی با حداقل ۳ دندان در هر ربع مبتلا به پریودنتیت مزمن انجام دادند که به ۴ گروه تقسیم شدند: SRP معمولی. SRP + روغن زیتون اوزونی موضعی؛ روغن زیتون اوزونی موضعی به عنوان تک درمانی؛ ژل گلوکونات کلرهگزیدین ۱% موضعی به عنوان تک درمانی. درمان در ابتدا و بعد از ۲، ۴ و ۶ هفته انجام شد. در مقایسه با گروه کنترل، اوزون همراه با (جرم‌‌گیری دندانی)SRP به طور قابل توجهی تمام پارامترهای بالینی را بهبود بخشید. اوزون درمانی به عنوان تک درمانی نیز بهبود قابل توجهی را نشان داد. با این حال، منجر به افزایش حساسیت عاجی ایتروژنیک می شود. با وجود این، نویسندگان به این نتیجه رسیدند که اوزون در بهبود شرایط پریودنتال، به عنوان درمان کمکی، به عنوان تک درمانی، کارآمد است.

مقدار اوزون در روغن زیتون در غیاب نشانه های بیشتر ۱۴۰ میلی گرم بر میلی لیتر تخمین زده شده است.

۱- پری ایمپلنتیت (تخریب بافت های اطراف ایمپلنت)

نتایج مشابهی توسط هاوزر-گرسپاچ و همکاران یافت شد. آنها ایمپلنت دندان را با باکتری کلونیزه کردند و با اوزون گازی درمان کردند. به عنوان شاهد، نمونه ها با کلرهگزیدین ۲ درصد به مدت ۳۰ ثانیه تیمار شدند. اوزون گازی در زمان قرار گرفتن در معرض طولانی‌‌‌تر نیز توانست تا تعداد ‌پریودنتوپاژن گینگیوالز‌ را کمتر از حد قابل تشخیص کاهش دهد، علاوه بر این، چسبندگی و تکثیر مواد را تغییر نداد. از سوی دیگر، کلرهگزیدین استرپتوکوک سانگوئنیس را حذف کرد، در حالی که ازن ۹۰% کاهش یافت.

کاربرد ازن گازی در شرایط آزمایشگاهی با ppm 140 و ۲ لیتر در دقیقه به مدت ۶ و ۲۴ ثانیه شرایط تجربی اتخاذ شده است.

ت) جراحی دندان و ایمپلنتولوژی

I) جراحی ادنتوستوماتولوژی و پیشگیری از آلوئولیت پس از استخراج

بایونک و همکاران انبساط بخیه پیش از فک بالا را در ۴۸ موش صحرایی در طول ۱۰ روز از دوره نگهداری انجام دادند و حیوانات به طور تصادفی تقسیم شدند. به ۳ گروه، به مدت ۵ روز با ۱ میلی لیتر اوزون گازی با غلظت افزایشی و ۱ میلی لیتر محلول نمک در گروه کنترل تیمار شدند. تراکم استخوان جدید با استفاده از توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی اندازه گیری شد. پس از بخش آزمایشی، حیوانات قربانی شدند و ارزیابی هیستومورفومتری انجام شد. در مقایسه با کنترل، اوزون باعث افزایش تشکیل استخوان جدید، ناحیه فیبروتیک، تعداد استئوبلاست ها و استئوکلاست ها و عروق به ویژه در ۲۵ عدد می شود، میکروگرم بر میلی لیتر، که در آن بازسازی استخوان سریعتر مشاهده شد.

غلظت گاز اوزون برابر با ۱۰، ۲۵ و ۴۰ میکروگرم در میلی لیتر استفاده شد.

سیوالینگام و همکاران ۶۱ مولر سوم نهفته فک پایین را از ۳۳ بیمار برداشتند و فقط یک دندان در یک زمان برداشته شد: دومی با یک فاصله زمانی ۳ هفته یک مطالعه دهان تقسیم شد، که در آن یک طرف ژل اوزون دریافت کرد، در حالی که طرف دیگر برای آنتی بیوتیک های سیستمیک به مدت ۵ روز اختصاص داده شد. بیماران به مدت ۲ روز مسکن دریافت کردند. علاوه بر استفاده از مسکن‌‌‌‌‌های کمتر، بیماران تحت درمان با ژل اوزون، درد، تورم و تریسموس پس از عمل کمتری را نشان دادند. اطلاعات بیشتری در مورد ژل اوزون ارائه نشده است.

ii) حفاظت از زخم جراحی در ایمپلنتولوژی

طبق مطالعه ای که در آن تماس نزدیک بین سطح ایمپلنت تیبیا خرگوش و تشکیل استخوان جدید در اطراف ایمپلنت های تیتانیوم در گروه تحت درمان با روغن اوزونی مشاهده شد.نویسندگان استفاده از آن را برای تأثیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بر استخوان پیشنهاد می کنند. تراکم و کیفیت یکپارچگی ایمپلنت دندانی درباره نحوه کاربرد، حجمی از ۰.۵۵۰ میلی لیتر از روغن آفتابگردان اوزونی مستقیماً در هر محل استئوتومی ایمپلنت استفاده شد تا محل پر شود و روغن اوزونی اضافی روی استخوان و بافت های نرم اطراف جاری شود.

هیچ اطلاعاتی در مورد غلظت مشتقات اوزونی داده نشده است.

۱- حفاظت از محل اهدا کننده در طول خود پیوند برای درمان جراحی پریودنتال

پاتل و همکاران ۱۸ بیمار را که نیاز به اتوگرافت لثه داشتند تقسیم کردند: ۸ نفر در گروه آزمایش و ۱۰ نفر به عنوان شاهد. یک زخم استاندارد محل اهدا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده ۱۰×۹ میلی متر ساخته شد. به بیماران دستور داده شد روزانه ۲ میلی لیتر روغن زیتون خالص یا اوزونی را به مدت ۱ هفته روی زخم بمالید. زخم تا ۲۸ روز با عکس‌‌‌‌‌‌های دیجیتال ارزیابی شد. در این مطالعه از تکنیک سیتولوژی لایه برداری برای ارزیابی کراتینه شدن، بازسازی و دژنراسیون اپیتلیال تا ۲۱ روز استفاده شد. در مقایسه با گروه کنترل، زخم های کام درمان شده با روغن اوزونی به طور قابل توجهی اپیتلیزه شدن مجدد را، چه در اندازه گیری سیتولوژیک و چه اندازه، افزایش دادند. نشانه روغن زیتون پرس سرد تیمار شده با اوزون با غلظت ۱۴ میکروگرم در میلی لیتر گزارش شده است.

نتایج مورد بحث توسط تاشدمیر و همکاران مشاهده شد. ۳۳ بیمار با لثه چسبیده ناکافی یا بدون لثه در ناحیه ثنایای تحتانی انتخاب شدند. همه بیماران به پیوندهای لثه ای دیپیتلیالیزه شده (DGG) فرستاده شدند و به دو گروه تقسیم شدند: DGG + اوزون. و DGG به تنهایی. شاخص پلاک، شاخص لثه، خونریزی در پروبینگ، عمق پروبینگ، کیفیت زندگی و درد قبل و تا ۱۳ روز بعد از عمل ارزیابی شد. علاوه بر افزایش کیفیت زندگی و کاهش درد پس از عمل، اوزون نیز واحدهای پرفیوژن خون را در هفته اول بعد از عمل افزایش داد. چنین واقعیتی می تواند بهبود زخم را بهبود بخشد و افزایش قابل توجهی در بافت کراتینه در مقایسه با قبل از جراحی وجود داشت، اما تفاوت معنی‌‌‌‌‌داری بین پیوند به تنهایی و با اوزون وجود نداشت. اوزون گازی بلافاصله پس از جراحی و در روزهای ۱ و ۳ پس از عمل در گروه آزمایش بر روی محل های اهدا کننده و گیرنده اعمال شد. اولین و دومین کاربرد اووزن با غلظت ۷۵ میکروگرم بر میلی لیتر به مدت ۳۰ ثانیه، در حالی که سومین کاربرد اوزون ۳۰ میکروگرم بر میلی لیتر به مدت ۳۰ ثانیه بود.

ایسلر و همکاران لیزر و اوزون تراپی را بر روی اپیتلیزه شدن مجدد اهدا‌‌‌‌‌‌‌کننده کام مقایسه کردند. برای این منظور، پیوند لثه آزاد در پا انجام شد.

گروه‌‌‌‌‌‌هایی که به‌‌‌‌‌‌‌‌طور تصادفی به سه گروه اوزون گازی، لیزر دایود و گروه کنترل تقسیم شدند و درمان ها بلافاصله بعد از عمل و در روزهای ۱، ۳ و ۷ بعد از عمل انجام شد. اگرچه هر دو روش درمانی ناراحتی کمتری را پس از عمل نشان دادند، پس از ارزیابی مجدد ۳۰ روزه، اوزون بهبود قابل توجهی را در زخم کام نشان داد، در حالی که لیزر دایود این کار را نکرد.

اوزون در پنج نقطه مختلف با غلظت ثابت ppm 2100 برای مجموع ۳۰ ثانیه (۶ ثانیه برای هر نقطه کاربرد) اعمال شد.

اولدوینی و همکاران موردی از یک بیمار مرد ۶۹ ساله را گزارش کردند که از لوسمی لنفوبلاستیک Ph+ رنج می برد، با تشخیص زخم آفتی بزرگ، ضایعه دهانی که بیش از ۲۵ روز طول کشید. علاوه بر شیمی درمانی، بیمار داروهای آنتی بیوتیکی، ضد قارچی، ضد‌‌‌‌‌‌درد و مواد افیونی را نیز بدون بهبود دریافت کرد. در اولین جلسه اوزون تراپی، بیمار ۵ برنامه ۲ دقیقه ای دریافت کرد و غلظت به تدریج از ۱۰ به ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر افزایش یافت. هر ۲ روز یکبار ۱۰ دقیقه دیگر اوزون استفاده شد. درمان پس از ۲۲ روز با تجویز آب گازی و  اوزونی پایان یافت. پس از ۳۱ روز از اولین تجویز، وضوح کامل مشاهده شد و زخم با استفاده از یک دستگاه اوزون ساز که اوزون را از اکسیژن محیط تولید می کند، درمان شد.

همانطور که قبلاً بیان شد، غلظت اوزون اعلام شده توسط نویسندگان بین ۱۰ تا ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر بود. در مورد آب اوزونی، ۲ چرخه ۱.۵ دقیقه ای با استفاده از یک دستگاه حرفه ای ثبت شده نشان داده شده است.

V)  محافظت از زخم های بخیه شده پس از جراحی با هر ماهیتی که در حفره دهان وجود دارد

پاتل و گجری موردی را از یک بیمار زن ۴۲ ساله با خفیف تا متوسط گزارش کردند. ضایعه فیبری اگزوفیتیک و زخمی دردناک ۱۰×۱۴ میلی متری روی لثه. قبل از شروع درمان اوزون، توده بافت کوچکی به دست آمد. ۲ میلی لیتر روغن زیتون اوزونی استفاده شد. بیمار دستور مصرف همان مقدار را ۳ بار در روز، به مدت ۷ روز، پس از غذا دریافت کرد. هیچ آنتی بیوتیک یا مسکن تجویز نشد. پس از آن، ۰.۵ میلی لیتر روغن اوزونی بر روی ضایعه اعمال شد و سپس با بی حسی موضعی، ضایعه لثه برداشته شد. نویسندگان خونریزی کمتر از حد معمول را گزارش کردند و بخش بصری و هیستوپاتولوژیک کاهش التهاب مزمن پس از درمان اوزون را نشان داد.

غلظت ۸۰ میکروگرم بر میلی لیتر تخمین زده شده برای روغن زیتون اوزونی اعمال شده بر روی ضایعه گزارش شده است.

(Viiپیشگیری و درمان استئونکروز فک مرتبط با دارو – برونج

ریپامونتی و همکاران ده بیمار مبتلا به استئونکروز فک را پس از بیس فسفونات ها انتخاب کردند، در حالی که قبلا درمان شدند اما بدون عواقب درمان شدند. در این مطالعه به مدت ۱۰ روز قبل از اوزون تراپی آزیترومایسین دریافت کرده اند. با استفاده از سوسپانسیون روغن اوزون ۱۰ دقیقه ای در محل، هر ۳ روز یک بار برای حداکثر ۱۰ بار استفاده انجام شد. یک پیگیری هشت ماهه به این نتیجه رسید که علاوه بر این پروتکل می تواند خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد. همه بیماران از هرگونه عمل یا جراحی دندانپزشکی تهاجمی عاری بودند که ۷۰ درصد از آنها کمتر از ۱۰ برنامه کاربردی داشتند.

غلظت ازن در روغن گزارش نشده است.

به طور مشابه، ریپامونتی و همکاران ۲۴ بیمار بزرگسال مبتلا به استئونکروز فک به دلیل تومورهای جامد و میلوم متعدد یا بیماران مبتلا به پوکی استخوان به دلیل درمان هورمونی را انتخاب کردند. قبلاً تیمار بیس فسفونات های حاوی نیتروژن دریافت کرده بود و پس از درمان هیچ فایده ای نداشت. بیماران با ضایعات ۲.۵+ سانتی متر برای اوزون تراپی در نظر گرفته شدند. همه بیماران به مدت ۱۰ روز با آزیترومایسین ۵۰۰ میلی گرم در روز پیش درمان شدند و پس از آن، گاز ازن طبی با “محفظه دم کردن” به مدت ۱۰ دقیقه اعمال شد. هر بیمار حداقل ۱۰ بار در هر ۳ روز تحت درمان قرار گرفت.

ارزیابی‌ها پس از هر بار استفاده از اوزون و در طی پیگیری ماهانه، تا چهار ماه پس از آخرین کاربرد و سپس هر شش ماه یکبار انجام شد. شدت درد با مقیاس عددی ارزیابی شد و نیز  شش بیمار درمان را به پایان نرساندند. شش نفر دیگر به طور خودبخودی استخوان نکروزه را ترک کردند و به طور کامل یا جزئی خارج شدند و پس از ۴ تا ۲۷ دم، اپیتلیزه شدن مجدد انجام شد. در ۱۲ بیمار، تراکم استخوان نکروزه مشاهده شد، اما انجام عمل جراحی برای برداشتن آن ضروری بود و آن بیماران ضایعات بزرگتر یا عمیق تری داشتند و به علاوه هیچ گروه کنترلی وجود نداشت.

غلظت اوزون مورد استفاده برای مطالعه برابر با ۲۰±۱ گزارش شده است.

F)  دهان و دندان برای استوماتیت و گلوسیت

کومار و همکاران ۵۰ بیمار را با ضایعات دهانی انتخاب کردند: کاندیدیازیس (n=20)، شیلیت زاویه ای (n=10)، لیکن پلان دهانی (n=5)و تبخال لبیالیس (n=5)پس از دهانشویه، روغن اوزونی زده شده و به مدت ۱ دقیقه، روزی دو بار ماساژ داده شد. اگرچه هیچ گروه کنترلی در نظر گرفته نشد، اما همه بیماران حداکثر ۶-۴ روز پس از اولین مصرف بهبودی را نشان دادند.

نویسندگان اطلاعاتی را در مورد شرکت نفت اوزونات شده ارائه می دهند، اما در مورد سایر ویژگی ها اطلاعاتی ارائه نمی‌دهند.

بر اساس آزمایش‌های قبلی که فعالیت هموستاتیک آب و ژل ازن‌دار را در حیوانات نشان می‌داد، فوکوی و همکاران تحریک مخاط دهان تولید شده توسط ژل اوزون را در پنج خوکچه هندی تأیید کردند. ۰.۲۵گرم ژل اوزون به مدت ۳۰ ثانیه در گونه چپ، روزانه به مدت ۴ روز، سواب زده شد و گونه راست هیچ درمانی دریافت نکرد. هیچ مطالعه هیستوپاتولوژیک انجام نشد اما نتیجه گیری شد که ژل اوزون برای مخاط دهان غیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سمی است.

اطلاعات مربوط به غلظت اوزون، در صورت وجود، ۱۰۰۰ppm اوزون برای ژل اوزونی تجاری و ۴ppm اوزون برای آب اوزونی آزمایشگاهی نویسندگان است.

G)   پروتز: درمان زخم فشاری و ضایعات تماسی مخاطی

الزارا کارآیی اوزون گازی را در درمان زخم‌‌های تروماتیک مرتبط با دندان مصنوعی در یک بررسی مشاهده‌‌ای کوهورت کنترل‌‌‌‌‌شده کور و کنترل شده بررسی می‌‌‌‌کند (۷۵=n). به مدت ۶۰ ثانیه روی زخم های تروماتیک گروه مورد استفاده شد و به علاوه یک گروه کنترل نیز انتخاب و با هوا تحت درمان قرار گرفت(n=75).

اوزون سطح درد، اندازه زخم و زمان درمان را کاهش داد و بهبود زخم را افزایش داد. تحقیقات آینده برای آشکار کردن اثرات غلظت‌‌‌های مختلف اوزون و دستورالعمل‌‌‌‌‌‌‌های کاربرد بر روی زخم‌‌‌ها در میان جمعیت‌‌‌‌های مختلف توصیه می‌شود.

گاز اوزون توسط دستگاه تولید کننده اوزون با غلظت ۲۳۵۰ppmو سرعت جریان ۶۱۵ میلی لیتر در دقیقه تولید شده است.

(Hارتودنسی و غلاتولوژی

ii) ATM درد و کم کاری

کلاکی و همکاران ۴۰ بیمار را انتخاب کردند که از درد ناشی از بیماری گیجگاهی فکی شکایت داشتند(TMD). گروه اوزونی به مدت ۱۰ دقیقه، ۳ بار در هفته، به مدت ۲ هفته با یک پروب در ماستر و/یا تمپورالیس تحت درمان قرار گرفتند. بیماران در حالی که روی صندلی دندانپزشکی نشسته بودند از فاصله ۲ میلی متری در معرض اوزون قرار گرفتند و به علاوه گروه دیگر به مدت ۴ هفته هر شب از اسپلینت اکلوزال استفاده کردند. در آزمون آستانه درد فشار، اسپلینت اکلوزال از نظر آماری بهتر از اوزون بود، اما شدت درد بر اساس مقیاس بینایی آنالوگ تفاوتی بین هر دو گروه نشان نداد. هر دو درمان از نظر آماری درد را در بیماران مبتلا به TMD کاهش دادند و هیچ گروه کنترل پلاسبو استفاده نشد.

غلظت اوزون در میدان عملیات ۱۰۰-۱۰ میکروگرم بر میلی لیتر بود.

تورتلی و همکاران لیزر کم شدت، طب سوزنی و اوزون درمانی را در بیماران مبتلا به TMD مقایسه کردند. درمان لیزر ۸۰۸ نانومتر در نقاط هدف، با شدت ۱۰۰ ± ۲۰ درصد، هر ۷۲ ساعت، به مدت ۶ جلسه انجام شد. دستورالعمل ۳۰ دقیقه ای طب سوزنی یک بار در هفته انجام شد و اوزون به صورت عضلانی با یک سوزن ۰.۸ × ۴۰ میلی متر (۰.۱ تا ۰.۳ تا ۱ میلی لیتر در هر طرف) به نقاط ماشه ای دو بار در هفته به مدت ۶ جلسه تزریق شد. فارغ از درمان، همه بیماران به کاهش درد و بهبود ظرفیت باز شدن دهان مرتبط بودند، علاوه بر این تفاوت آماری بین گروه‌ها مشاهده نشد.

یک اوزون ساز تجاری (مولد اوزون فیلوزن مدپلاس، فیلوزن، سانتا کاتارینا، برزیل) با غلظت اوزون-اکسیژن ۱۰-۲۰ میکروگرم بر میلی لیتر استفاده شد، در حالی که در یک سرنگ ۵ میلی لیتری قرار می گیرد.

اوزالپ و همکاران سودمندی کاربرد اوزون پوستی را در ۴۰ بیمار مبتلا به TMD ارزیابی کردند و بدین ترتیب اوزون ۳ بار در هفته استفاده شد. با وجود افزایش غیر‌‌‌‌آماری معنی‌‌‌‌‌دار مقادیر حداکثر باز بین برشی، کاهش قابل‌‌‌‌‌توجهی در نمره درد مشاهده شد و این امر به بیماران امکان می داد تا بدون عوارض جانبی بهبود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فیزیوتراپی را دریافت کنند.

تنها اطلاعاتی که در مورد درمان اوزون وجود دارد، استفاده از شدت ۸۰ درصد به مدت ۱۰ دقیقه به صورت دوطرفه در هر مفصل گیجگاهی فکی است.

برعکس، با استفاده از همان پروتکل، غلظت و شدت گزارش شده در بالا، کلاکی و همکاران به طور تصادفی ۴۰ زن مبتلا به درد عضلانی جونده را در گروه اوزون و شبه‌‌‌‌‌‌دارو تقسیم کردند. در مقایسه با گروه شبه‌‌‌‌‌دارو، اوزون درد دندان را به طور قابل توجهی کاهش داد، اما شبه‌‌‌‌دارو نیز در برخی پارامترهای آزمایش شده بهبود قابل توجهی را نشان داد.

نویسندگان بیان می‌‌‌‌کنند که شدت اوزون ۶۰ درصد برای بیشترین نقاط درد در عضله مربوطه (ماستر و/یا TMD با منشأ عضلانی تمپورالیس) استفاده شده است و غلظت اوزون در میدان عمل ۱۰۰-۱۰ میکروگرم/ میلی‌‌لیتر در بدن است.

l)     بهداشت و پیشگیری از دندان

سورملگوگلو و تورن ۱۰۰ بیمار را به ۵ گروه تقسیم کردند که ۲ جلسه دریافت کردند: اوزون. سفید کننده شیمیایی با ژل پراکسید هیدروژن (HP) 40%؛ ژل HP 35%؛ ۴۰% ژل HP + فعال سازی لیزر دایود؛ فعال سازی لیزر ژل دایود HP 35٪.

لوله خرطومی دستگاه اوزون رها کننده به سینی سفارشی چسبانده شد و با استفاده از بلیچینگ تنظیم کننده مخصوص، اوزون بر روی سطوح خارجی دندان ها اعمال شد. رنگ با دستگاه اسپکتروفتومتری قبل و ۲ هفته بعد از درمان اندازه گیری شد. با وجود اینکه اوزون در بلیچینگ دندان موثرتر از HP بود، بافت نرم را تحریک نکرد، در حالی که سایر گروه ها حساسیت نشان دادند.

مقدار کل ۶۰۰۰۰۰ppm نشان داده شده است و اوزون دو بار به مدت ۱۵ دقیقه روی هر قوس قرار گرفت.

جیجو مون در تحقیق خود برای مدرک کارشناسی ارشد جراحی دندان، بهداشت دهان و دندان کودکان را قبل و بعد از شستشوی دهان با موارد زیر تأیید کرد: تر(کنترل)؛ آب گیاهی؛ آب اوزونی؛ و دهانشویه کلرهگزیدین. شستشو باید روزانه به مدت یک دقیقه به مدت ۱۵ روز انجام شود. نمونه‌‌های بزاق قبل و ۱۵ و ۳۰ روز پس از شروع درمان برای ارزیابی تعداد استرپتوکوک موتانس جمع‌‌‌‌‌آوری شد: همه تیمارها کاهش معنی‌‌داری را نشان دادند، با وجود اینکه کلرهگزیدین مؤثرتر بود. اما از نظر کاهش زباله، آب اوزونی کارآمدتر بود و پس از آن آب گیاهی و کلرهگزیدین قرار گرفتند. در شرایط آزمایشگاهی، نویسنده آزمایش انتشار ژل آگار را بر علیه استافیلوکوکوس موتانس انجام داد که در آن آب گیاهی و پس از آن کلرهگزیدین. بیشترین ناحیه مهار را داشت. نویسنده غلظت نهایی تمامی عوامل ضد میکروبی را گزارش نکرده است.

در مورد آب اوزونی هر روز با اوزون زنی آب و با استفاده از اوزون مولد آب تازه تهیه می شد و بلافاصله در ظرفی در اختیار بچه ها قرار می گرفت.

J)    مطالعات آزمایشگاهی

برای ارزیابی اثر سیتوتوکسیک و آپوپتوز مواد مختلف بر سلول های بنیادی دندان های شیری انسان، تونک و همکاران این سلول ها را کشت و به ۱۳ گروه تقسیم کردند. آب دوبار تقطیر، اتیلن دی آمین تترااستیک اسید، NaOCl  و انرژی لیزر دیود روش‌‌‌‌‌های درمان تحت مقایسه را نشان می‌‌‌‌دهند. گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. سلول ها در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد به مدت ۵، ۱۰ و ۱۵ دقیقه در محیط کشت قرار داده می‌شوند. زنده ماندن سلول ها با استفاده از روش MTT و اندازه گیری جذب تایید شد و سمیت سلولی به واسطه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. برای تایید سلول های آپوپتوز از روش TUNEL استفاده شد و به علاوه در تمام فواصل، گروه‌‌های تیمار شده با اوزون بالاترین میزان بقا را داشتند و تمام غلظت‌‌های آب اوزونی و لیزر اثرات تکثیری بر سلول‌‌‌ها نشان دادند، اما تفاوت معنی‌‌داری بین آن‌‌ها و کنترل وجود نداشت. هیچ تفاوت آپوپتوز بین گروه های کنترل، اوزون و لیزر وجود نداشت، این روش های درمانی را می توان بدون آسیب رساندن به بافت های سالم استفاده کرد.

در مورد تیمار اوزون، آب دو‌‌‌‌‌‌تخت شده با حباب زدن به مدت ۵ دقیقه به ترتیب در غلظت های ۵، ۱۰ و ۲۰ میکروگرم بر میلی لیتر اوزون شد. ذخایر آب اوزونی به دست آمده با محیط کشت به نسبت ۱:۱ رقیق شد و ۲۰۰ میکرو‌‌‌‌لیتر محلول آزمایش تازه در چاه های مربوطه در گروه های آزمایشی اعمال شد.

الامری و همکاران۷۰ دندان را کشیدند و به طور تصادفی به ۲ گروه تقسیم کردند. در اولی دندان در ژل سفید کننده حرفه ای پراکسید در معرض اوزون گازی به مدت ۶۰ ثانیه تحت درمان قرار گرفتند و به مدت ۲۰ دقیقه در آنجا رها شدند. گروه دوم به مدت ۲۰ دقیقه به تنهایی در ژل سفید کننده قرار گرفتند. پس از ارزیابی سایه دندان ها با استفاده از روش رنگ سنج، گروه دوم به مدت ۶۰ ثانیه تحت درمان با اوزون قرار گرفتند و سپس دوباره سایه ثبت شد. دندان‌‌های تحت درمان با پراکسید اوزونی در مقایسه با دندان‌‌هایی که فقط با پراکسید درمان می‌‌شوند، بهبود قابل توجهی در سایه داشتند. نیز، دندان های تحت درمان با اوزون پس از درمان پراکسید به تنهایی پس از استفاده از اوزون، سایه روشن تری به دست آوردند.

تحویل اوزون در غلظت ۲۳۵۰ ppm با دبی ۶۱۵ سی سی در دقیقه بود.

یک مطالعه آزمایشگاهی که دل پیلار برای مدرک دکترا انجام داده بود، فعالیت ضد باکتریایی روغن آفتابگردان اوزونی را در برابر پورفیروموناس ژنژیوالیس مشاهده کرد. در مقایسه با ۰.۱۲% کلرهگزیدین + ۰.۰۵% ستیل پیریدینیم کلرید و روغن خالص گل آفتابگردان، پس از ۷۲ ساعت نهفتگی بی هوازی، روغن اوزونی هاله بازدارندگی بیشتری داشت.

یک روغن آفتابگردان اوزونی تجاری با ۸-۱۲.۸ گرم تری گلیسیرید غیر‌‌‌‌‌اشباع هیدروکسیل هیدروپراکسید به عنوان اکسیژن فعال استفاده شده است.

در شرایط آزمایشگاهی، مونتوچی و همکاران با سه عامل ضد میکروبی علیه استافیلوکوکوس اورئوس و پورفیروموناس ژنژیوالیس مواجه شدند: ۰.۲٪ کلرهگزیدین، ۱۰٪ پوویدون یدین و یک روغن اوزونی تجاری. دیسک های حاوی غلظت های مختلف عوامل با میکروارگانیسم ها در یک صفحه کشت کشت شدند. پوویدون-یدین در رقت های ۱:۴ و ۱:۸ کارآمدتر از اوزون بود. و در سایر رقت ها، اوزون اثر ضد باکتریایی بهتری داشت. در همه نمونه‌‌‌ها، اوزون ناحیه مهاری بزرگ‌‌تری نسبت به کلرهگزیدین ۰.۲ درصد نشان داد.

روغن زیتون فوق بکر اوزونی با مقدار پراکسید ۵۶۰/۵۹۰ mmol-equiv/kg آزمایش شده است.

پیتروکلا و همکاران روغن اوزونی را با دو عامل ژل دیگر مبتنی بر کلرهگزیدین در برابر باکتری آ. اکتینومایکوزیس ، پ، اینترمدیا، استرپتوکوک موتانس با انجام آزمایش انتشار مستقیم آگار مقایسه کردند. منطقه مهار اطراف دیوارهای کلرهگزیدین بزرگتر از اوزون بود که ثابت شد یک ضد عفونی کننده متوسط ​​است.

غلظت مشتقات اوزون در روغن زیتون اوزونی جدید که تنها با نام تجاری (ژل ا-زون، الینتیک، کرمزانو، ایتالیا) شناسایی شده است به دست نویسندگان مشخص نشده است.

لینوانتاوت و همکاران  فیبروبلاست های رباط پریودنتال اولیه انسان و سلول های اپیتلیال لثه انسان را با آب حباب بسیار ریز اوزون درمان کردند. پس از ۳ ساعت انکوباسیون، تولید ROS داخل سلولی، وسترن بلات، ایمونوفلورسانس و آنالیز توالی RNA انجام شد و آنها مشاهده کردند که اوزون می تواند ROS تولید کند و سیگنال های سلولی را تحریک کند و به استرس اکسیداتیو پاسخ دهد.

غلظت اوزون در آب حباب بسیار ریز  2.5 ppm و غلظت ذرات ۱.۶۸ × ۱۰۹ ذرات در میلی لیتر بود.

الیک و همکاران در شرایط آزمایشگاهی اثر اوزون را در برابر ۲۳ سویه میکروبی مختلف آزمایش کردند که در پاتوژنز پریودنتیت نقش دارند. اکثر سویه ها به استثنای آ. اکتینومایکوریس پس از ۱۸ ثانیه قرار گرفتن در معرض اوزون به طور کامل حذف شدند و آنها به این نتیجه رسیدند که اوزون می تواند به عنوان یک مکمل در درمان پریودنتیت، به ویژه در برابر پاتوژن های بی هوازی پریودنتال مفید باشد.

میکروارگانیسم ها به مدت ۶، ۱۲، ۱۸ و ۲۴ ثانیه با سرعت ۱۴۰ پی پی ام در دقیقه در معرض اوزون قرار گرفتند. در دو مورد، برای بار دوم (۲×۱۸ و ۲×۲۴ ثانیه) در معرض اوزون قرار گرفتند.

به طور مکمل، هوت و همکاران باکتری‌‌های  آ. اکتینومایکوزیس، پ. ژنزیوالیس، ف. فورثیا و پ.میکرا را کشت و آنها را با اوزون گازی یا اوزون آبی درمان کردند. ۰.۲٪، ۱٪ و ۲٪ کلرهگزیدین؛ محلول بافر فسفات به عنوان شاهد میکروارگانیسم ها به مدت ۶۰ ثانیه در معرض عوامل قرار گرفتند. در حالی که غلظت اوزون گازی ≥۴ گرم در متر‌‌مکعب به عنوان کلرهگزیدین موثر بود، بالاترین غلظت اوزون آبی (۲۰ میکروگرم بر میلی لیتر) حتی موثرتر از کلرهگزیدین در کشتن پاتوژن های دهانی بود. گاز اوزون با غلظت ۱ گرم در متر مکعب (حداقل غلظت قابل تشخیص توسط دستگاه اندازه گیری مورد استفاده) تا ۵۳ گرم در متر مکعب (بالاترین غلظت قابل دستیابی با تنظیم آزمایشی و اوزون) برای آزمایش میکروارگانیسم ها اعمال شد.

اوزون آبی با استفاده از اوزون ساز به مدت ۱۵ دقیقه با استفاده از اوزون مولد آب دودیستیل شده با اوزون گازی ۷۵ میکروگرم بر میلی لیتر تهیه شد که منجر به غلظت نهایی اوزون در آب ۲۰ میکروگرم بر میلی لیتر شد. سپس محلول تا ۱.۲۵ میکروگرم بر میلی لیتر رقیق شد.

هایران و همکاران نمونه‌‌های بسیاری از پاتوژن‌های دهان را در شرایط آزمایشگاهی که روی رزین‌‌های پایه پروتز جلوی اوزون گازی وجود داشتند، آزمایش کردند. آنها مشاهده کردند که تمرکز مهمتر از مدت زمان است.

موثرترین ضدعفونی در غلظت ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر به مدت ۱۰ دقیقه بود. کاربرد اوزون به دو روش مختلف انجام شد. ابتدا یک غلظت ثابت اوزون (۱۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر) به مدت ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دقیقه اعمال شد و در مرحله دوم، دوزهای مختلف ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر برای مدت زمان استاندارد ۵ دقیقه استفاده شد.

کلبی و همکاران سطح اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا و انتروکوکوس فکالیس را در پلی وینیل سیلوکسان در معرض اوزون گازی مشاهده کردند. پس از ۵ دقیقه، اوزون قادر به کاهش قابل توجهی تعداد استافیلوکوکوس اورئوس و انترکوک فکالیس نبود. شمارش در دقیقه های ۵ و ۱۰ در نمونه های تیمار شده با NaOCl به طور معنی داری کمتر بود. از سوی دیگر، تعداد میکرو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارگانیسم‌ها در هر دو گروه پس از ۳۰ دقیقه به سطح غیرقابل شناسایی رسید.

اوزون مستقیماً از اکسیژن اتمسفر توسط یک ژنراتور در مقیاس آزمایشگاهی تولید شد. سرعت جریان هوا در لوله متصل به درگاه ورودی با استفاده از فلومتر روی ۲ لیتر در دقیقه تنظیم شد. غلظت اوزون در جریان هوا با روش یدومتری ۱۲.۸ میلی گرم در لیتر تعیین شد. زمان مورد نیاز برای غلظت اوزون کنار محفظه درمان برای رسیدن به بیشترین سطح نیز سنجیده‌‌‌می‌‌‌شود.

علاوه بر این، هایاکومو و همکاران مطالعه‌‌ای را در شرایط آزمایشگاهی انجام دادند که در آن نانو‌‌‌‌‌‌‌‌حباب‌‌های اوزون با محیط آگار مخلوط شده و با باکتری‌‌‌های پورفیروموناس ژنژیوالیس واکتینومایکوزیس دانه‌بندی شدند. تعداد CFUs/ml در هنگام قرار گرفتن در معرض اوزون به زیر حد پایین تشخیص کاهش یافت، همان نتیجه پس از درمان با کلرهگزیدین به دست آمد و علاوه بر این، هنگام استفاده از مدل‌‌های بافت با‌کال و لثه انسان، هیچ سمیت سلولی مشاهده نشد. غلظت گاز اوزون پراکنده به صورت میکرو‌‌‌‌‌حباب در آب دریا حدود ۵۰ گرم در نیوتن متر مکعب بود و نیز در طول پراکندگی میکرو‌‌حباب اوزون برای بیش از ۳ ساعت، کل محتوای آلی آب به کمتر از ۳ میلی گرم در لیتر و آهن کاهش یافت. سطوح کمتر از ۰.۰۳ میلی گرم در لیتر به دلیل توانایی اکسیداسیون قوی ازناسیون بود و سپس حداقل یک ماه قبل از آزمایش در یک مکان تاریک خنک نگهداری شد.

غلظت اوزون آبی که به روش نیل ارزیابی شد در آزمایشات حدود ۱.۵ میلی گرم در لیتر بود.

پیرس و همکاران اثر اوزون گازی را در پیوندهای مینای دندان آزمایش کردند و برای این کار ۶۰ دندان گاو کشیده و تمیز شد. یک سطح صاف برای تحریک یک لایه اسمیر و یک فیلم پلی‌‌‌استر با سوراخ برای محدود کردن ناحیه چسبندگی ایجاد شد. دندان‌‌‌ها به ۴ گروه تقسیم شدند و در آنجا دو چسب مختلف را با و بدون اوزون آزمایش کردند. پس از نگهداری و ضد عفونی، دندان ها مورد ارزیابی قرار گرفتند و نتیجه گیری شد که هر دو چسب با پیش تیمار با گاز اوزون بر روی تأثیر گذاشتند.

تهویه به مدت ۲۰ ثانیه با جریان پیوسته گاز اوزون با سرعت ۶۱۵ سی‌‌سی در دقیقه با غلظت۲,۱۰۰ ppm± ۵% شرایط تجربی بیان شده است.

از سال۲۰۰۶پولیدورو و همکاران کاهش تعداد استرپتوکوک موتانس را در دندان های کشیده شده تحت درمان با اوزون گازی در غلظت ۲۱۰۰±۵%اوزون در دبی ۶۱۵ سی سی در دقیقه مشاهده کردند. در حالی که درمان در طول ۴۰ ثانیه توانست تعداد باکتری ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد، اما نه به خوبی عامل پیوند دنتین، درمان به مدت ۸۰ ثانیه توانست تعداد باکتری ها را زیر حد تشخیص کاهش دهد.

در سال ۲۰۰۷، مولر و همکاران شش میکروارگانیسم مختلف را در دندان‌‌های گاو استخراج کردند تا زیست‌‌‌‌‌‌لایه تشکیل دهند. دندان ها علاوه بر سایر عوامل ضد میکروبی به مدت ۶۰ ثانیه در معرض اوزون خشک یا مرطوب قرار گرفتند و به جز هیپوکلریت ۵ درصد، اوزون و سایر روش های درمانی در کاهش میکروبیوت شکست خوردند.

به غیر از اشاره به نوع مولد مورد استفاده برای درمان خشک و مرطوب اوزون، نویسندگان هیچ مشخصات دیگری در مورد غلظت اوزون ارائه نکردند.

به دلایل ارتودنسی، کاراویا و محمد ۶۰ دندان آسیابی کوچک سالم را استخراج کردند که به طور تصادفی به ۳ گروه تقسیم شدند:۱- اوزون گازی به مدت ۶۰ ثانیه + خمیر دندان فلورایده شده روزانه۲- اوزون گازی به مدت ۶۰ ثانیه +محلول رمینرال کننده به مدت ۶۰ ثانیه + خمیر دندان اوزون و اسپری اوزون روزانه ۳- ازن گازی به مدت ۶۰ ثانیه + لایه نازک وارنیش فلوراید سدیم ۵ درصد + خمیر دندان فلورایده شده روزانه. هر گروه به دو زیر گروه تقسیم شد: تاج ها از ریشه بریده شدند و به دو قسمت تقسیم شدند، بنابراین یک نیمه درمان شد و دیگری درمان نشد. پس از ۴ هفته، دندان ها با میکروسکوپ الکترونی روبشی با آنالیز اشعه ایکس که می تواند نشان دهد کدام عناصر(ca،P  ، Zn)روی سطح توزیع شده اند، ارزیابی شدند. همه تیمارها در مقایسه با گروه شاهد، رمینرالیزسیون قابل توجهی را نشان دادند. از نظر آماری، هر دو گروه دو و سه تأثیر یکسانی بر روی رمینرالیزاسیون دارند، اما در گروه دوم به دلیل وجود روی، تأثیر بهتری روی رمینرالیزاسیون سطحی مشاهده شد.

به غیر از اشاره به نوع مولد مورد استفاده، نویسندگان هیچ مشخصات دیگری در مورد غلظت اوزون ارائه نکردند.

ساویتری و همکاران پنج میکروارگانیسم( انترکوک فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوک موتانس،کاندیدا آلبیکانس و کوریکا ریزوفیلا) در بیماری های ریشه در آب اوزونی رایج است و ناحیه مهار را پس از ۲۴ و ۴۸ ساعت نهفتگی ارزیابی می کند. با وجود کاهش قابل توجه تعداد میکروارگانیسم ها، در مقایسه با ۲% کلرهگزیدین و ۵.۲۵% هیپوکلریت سدیم، اوزون فعالیت ضد میکروبی کمتری را در شرایط آزمایشگاهی نشان داد.

آب اوزونی با غلظت ۴ میلی گرم در لیتر مورد آزمایش قرار گرفت.

گوکچن و همکاران حفره هایی را در دندان های کشیده شده انجام دادند و آنها را با استرپتوکوک موتانس کشت کردند. دندانها به پنج گروه آزمایشی تقسیم شدند: رادیوپاک سمان دندانی با هیدروکسید کلسیم تجاری. کاربرد ازن گازی در زمان های مختلف تماس (۳۰ ثانیه و ۶۰ ثانیه). عامل اتصال تجاری موجود حاوی مونومر ۱۲- متاکریلوئیلوکسی دودسیل پیریدینیم برومید (MDPB) به عنوان عامل پیوند ضد باکتریایی و ۱۰- متاکریلوئیلوکسیدسیل دی هیدروژن فسفات (MDP) به عنوان مونومر تقویت کننده چسبندگی اسیدی. عامل پیوند تجاری موجود که حاوی MDP به تنهایی است. یک گروه کنترل منفی نیز مورد مطالعه قرار گرفت و همه دندان ها دارای ۲ حفره بودند که یکی برای درمان و دیگری به عنوان شاهد بود.

دندانها در دمای ۳۶ درجه سانتیگراد به مدت ۷۲ ساعت کشت شدند. درمان اوزونی، به ویژه برای ۶۰ ثانیه، کاهش قابل توجهی در سطوح استرپتوکوک موتانس در مقایسه با سیستم های پیوند ضد باکتری و هیدروکسید کلسیم نشان داد.

سیستم مورد استفاده در این مطالعه یک اوزون ساز با مجموعه ای از پروب ها بود که طیف وسیعی از کاربردهای درمانی را برای درمان و پیشگیری ارائه می دهد و به علاوه اطلاعات بیشتری در مورد غلظت اوزون داده نشد.

مباحثه

اولین جنبه مهم مربوط به مشخصات محدود روش های مورد استفاده برای اوزون و مشتقات آن است. همانطور که در زیر مشخص شده است، از ۷۶ اثر اصلی منتشر شده در ۱۰ سال گذشته، حتی ۳۸ اثر (۵۰٪) مشخصات اوزون را نشان نمی‌دهند (شکل ۱).

مطابق شکل ۲، ما نیز نتایج را به صورت زیر ارزیابی کردیم: ۱) نتایج مثبت و از نظر آماری معنی دار. ۲)نتایج مثبت، اما از نظر آماری ناچیز. ۳) نتایج ضعیف یا منفی.

لازم به ذکر است که پزشکان معمولاً دوزهای دارو را در واحدهای توده ای عمدتاً میلی گرم یا گرم انجام می دهند. از سوی دیگر، احتمال برخورد با اوزون در حالت گازی مخلوط با گاز دیگری (هوا، اکسیژن) یا همچنان در حالت گازی وجود دارد. اما حل شده در یک مایع (آب، محلول های بافر) منجر به روشن شدن برخی از جنبه های نحوه بیان واحدهای غلظت می شود.

همانطور که مشاهده می شود، غلظت گاز اوزون ائوس موجود در اکسیژن برای مصارف پزشکی، به طور مناسب‌‌‌‌‌تر از هوا، معمولاً بر حسب واحد جرم اوزون (یعنی میکروگرم یا میلی گرم یا گرم) در هر حجم هوا (یعنیcm^۳ یا ۳dm^۳یا  3m^۳  معادل میلی لیتر) اندازه گیری می شود. یا )به ترتیب L  یا (۱۰۰۰Lو آنها عموماً توسط شیمی مرطوب تأیید می شوند.

علاوه بر این، همان غلظت ممکن است به صورت درصد نیز بیان شود. هنگامی که این شرایط رخ می دهد، لازم است عوامل تبدیل عمدتاً بر اساس وزن مولکولی اوزون معرفی شوند. همچنین، هم دما و هم فشار اتمسفر بر محاسبه تأثیر می‌گذارند. به طور معمول، فاکتورهای تبدیل اوزون در اکسیژن با فرض فشار ۱ بار (در برخی موارد ۱ اتمسفر) و دمای ۲۰ درجه سانتیگراد ساخته می شوند. آنها تقریباً برابر با ۲۰ در مورد درصد حجمی و ۱۳.۵ در مورد درصد وزنی هستند (مثلاً ۲_w/vدرصد و ۳_w/w  درصد به ترتیب برابر با ۴۰m^۳ هستند).

بر‌عکس، اگر مقادیر ppm بیان شود، ابتدا باید مشخص شود که آیا آنها ppmv (قطعات در میلیون حجم) یا ppmw (قطعات در میلیون وزن) هستند.

جدول یک: تقسیم بندی اتاقک‌‌های اصلی بر طبق ویژگی‌‌‌های اوزون

جدول ۲: : تقسیم بندی اتاقک‌‌های اصلی بر طبق خروجی‌ها

در این نقطه و بر طبق بالا، یک ppmv اوزون در اکسیژن تقریبا برابر ۲mg/m^۳ است.

از سوی دیگر، هنگامی که اوزون در یک مایع حل می شود، قسمت در میلیون نیز می تواند به صورت میلی گرم اوزون در هر لیتر یک حلال (mg/L) بیان شود و  این اندازه گیری جرم یک ماده شیمیایی یا آلودگی در واحد حجم آب است (توجه داشته باشید که ppm یا mg/L در گزارش آزمایشگاهی معادل هستند).

به غیر از این جنبه‌‌ها، همراه با حالت‌‌های عملکرد اوزون سازها، تأکید بر وابستگی کیفیت اوزون بر اساس گازهای خوراک نیز مهم است. به طور خاص، اکسیژن غلیظ باعث تشکیل دی اکسید‌‌های نیتروژن در سلول اوزون نمی‌‌‌‌‌شود که از تشکیل اسید نیتریک به عنوان یک عامل آسیب رساندن به جزئیات فلزی مولد اوزون ساز با هوا به عنوان گاز تغذیه جلوگیری می کند. جنبه دیگری که باید در نظر گرفت، که گاهی در تحقیقات اولیه وجود دارد، مقدار خروجی اوزون از مولد‌‌های مختلف است. چنین سطح بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وری، P{g/h}در یک مقدار جرم در طول زمان نشان داده می شود، به عنوان مثال، جرم اوزون تولید شده به وسیله اوزون ساز در یک دوره زمانی معین. این مقدار را می توان از طریق دبی گاز خوراک،R{g/m^۳} و غلظت اوزون محاسبه کرد.

P= R×C              (1)

معمولاً شناخته شده است که در این صورت دبی بر حسب لیتر در دقیقه اندازه گیری می شود، خروجی به صورت زیر محاسبه می شود:

P= [R × (LMP × ۶۰) × C                                                                                         (2)

بنابراین، با دانستن خروجی اوزون و سرعت جریان گاز خوراک، می توان غلظت اوزون را محاسبه کرد.

علاوه بر این، سرعت جریان گاز خوراکی، جرم مولکول‌‌های اکسیژن را کنترل می‌‌‌‌‌‌کند که با حالت پلاسما در سلول برای تولید اوزون در تعامل است. سرعت جریان پایین باعث افزایش زمان تماس مولکول‌‌‌های اکسیژن با رادیکال‌ها (الکترون‌های پرانرژی) در تاج می‌شود و از طرف دیگر، اوزون تولید شده به آرامی از سلول اوزون آزاد می‌‌‌شود. در مجموع، باعث حفظ غلظت بالای اوزون در سلول اوزون می شود. افزایش سرعت جریان منجر به کاهش غلظت اوزون می شود. از نقطه نظر کاربرد، غلظت بالای اوزون حلالیت اوزون در مایعات را افزایش می دهد. در نهایت، دبی جریان ابتدا باعث افزایش خروجی می شود و سپس در یک دبی بالا، خروجی به حد اشباع می رسد یا حتی اندکی کاهش می یابد. بنابراین، نیاز به انتخاب نرخ جریان بهینه برای هر نوع مولد اوزون وجود دارد.

استدلال کاملاً متفاوتی در مورد مشتقات اوزونی حاصل از ماتریس‌‌های گیاهی مانند روغن ها رخ می دهد. در واقع، اوزون در روغن حل نمی‌‌‌شود یا در روغن بصورت مایع در‌‌می‌‌‌‌‌آید، اما از نظر شیمیایی در سطح پیوندهای دوگانه واکنش می‌‌‌‌دهد و عمدتاً به بخش ۱،۲،۴-تریاکسولان تبدیل می‌‌شود. برای بهبود دانش عمومی از این موضوع، نویسندگان باید ویژگی های خاص محصولات را ارائه دهند و شایان ذکر اینکه این ویژگی‌‌ها بسیار مهم هستند زیرا فعالیت درمانی این ماتریس‌‌های درماتولوژیکی عملکردی هم به فرآیند اوزون‌‌زنی کلی و هم به انواع روغن‌‌‌‌های مورد استفاده (مانند زیتون، آفتابگردان، کنجد و غیره) بستگی دارد. علاوه بر این، فقدان یک روش استاندارد برای بیان مقدار مشتقات پراکسیدی موجود باید در نظر گرفته شود. برای بهبود دانش عمومی این موضوع، روش های ازوناسیون (مقدار روغن، زمان واکنش، دما فقط برای نام بردن چند مورد) جنبه های مورد علاقه اولیه به غیر از غلظت گاز اوزون (به طور کلی تا ۷۰ میکروگرم در میلی لیتر، مربوط به حدود ۵ درصد از مخلوط گازی با ۹۵ درصد باقیمانده اکسیژن) که در طی فرآیند اوزون زنی استفاده می شود.

هنگامی که این جنبه ها تعریف شد، مطالعات زیر با توجه به نوع استفاده از اوزون به طور انتقادی تجزیه و تحلیل خواهند شد: ۱) اوزون گازی، ۲)آب اوزونی، ۳) مشتقات اوزونی.

اوزون گازی

در مورد کاربرد اوزون گازی به عنوان یک عامل درمانی، برخی از مطالعاتی که نتایج مثبتی را از نظر کیفی و/یا از نظر آماری معنی دار نشان می دهند، نمی‌توانند بیشتر توضیح داده شوند، زیرا آنها کاملاً بدون نشانه هایی از مقدار اوزون استفاده شده هستند. نشانه صرف مدل اوزون مولد استفاده شده کافی نیست. برای مثال، از بررسی مشخصات فنی تجهیزات مورد استفاده، غلظت اوزون از ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ ppm در سطح تماس الکترودهای اوزون نشان داده شده است. علاوه بر این، روش های استفاده ممکن است چند‌‌‌گانه باشد و دیگر در تولید نباشد. یک مطالعه همچنین مسیر سیستمیک داخل صفاقی همزمان تجویز اوزون را گزارش می دهد.

با رفتن به جزئیات مطالعاتی که غلظت‌‌ها نشان داده شده‌‌‌اند و با توجه به تمام آنچه قبلاً گفته شد، غلظت اوزون گازی ۲۱۰۰ ppm معادل حدود ۴ میلی‌‌‌‌گرم در لیتر است. این داده ها فعالیت ضد باکتریایی کم و نیز ناکارآمدی بر حساسیت عاج پریودنتیت را توجیه می کند. با این حال، همان ppm 2100 می تواند منجر به بهبود بسته شدن زخم کام، پیوندهای مینای دندان و کاهش تعداد باکتری ها شود.

به طور مشابه، نتایج کاهش میکروبی با کاربرد مداوم ppm 140 یا درمان استئونکروز فک با اعمال ppm 20، غلظت ازن بسیار کم، قوی نبود.

میکروارگانیسم‌هایی که در ۶، ۱۲، ۱۸ و ۲۴ ثانیه در معرض اوزون با غلظت ۱۴۰ppmدر دقیقه قرار گرفتند، به استثنای آ. اکتینومایکوزیس، کاملاً حذف شدند.

از سوی دیگر، مطالعات کمی مقایسه اثرات ناشی از دوزهای مختلف استفاده را ارزیابی می کنند. از این میان، تحقیق در مورد تأثیر غلظت‌‌های مختلف اوزون موضعی بر تشکیل استخوان در بخیه‌‌‌های منبسط شده ارتوپدی در موش‌‌‌‌‌های صحرایی قابل توجه است. غلظت اوزون گازی ۲۵ میکروگرم بر میلی‌‌لیتر در مقایسه با ۱۰ میکروگرم بر میلی‌‌‌‌‌لیتر و ۴۰ میکروگرم بر میلی‌‌لیتر باعث بازسازی سریع‌‌تر استخوان می‌‌شود و اثر هورمتیک معمولی اوزون را تأیید می‌‌کند.

به علاوه نتایج مثبتی در افزایش پرفیوژن خون و کیفیت زندگی یا وضوح زخم آفتی، با برنامه دوز توصیف شده دو بار استفاده از اعمال اوزون در ۷۵µg/mL به مدت ۳۰ ثانیه به دست آمد، در حالیکه آن با یک سوم غلظت ۳۰ میکروگرم در میلی لیتر و غلظت تدریجی بین ۱۰ و ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر پیگیری می‌‌شود. به ترتیب. برای کامل بودن، توضیح حداکثر غلظت ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر با استفاده از اکسیژن محیطی از هوا به عنوان گاز تغذیه کننده دشوار است.

کاربرد اوزون در غلظت ثابت ۷۵µg/mL، حتی اگر توسط محقق با تجربه انجام شود، بسیار زیاد به نظر می رسد، در حالیکه کاهش شمار CFU قابل توجهی در گروه درمان شده با اوزون، بدیهی‌‌تر در لاکتوباسیلوس نسبت به استرپتوکوک موتانس، با استفاده از /mLµg32 برای یک دقیقه به دست آمد.

گاز اوزون در غلظتی بیش از ۴ گرم در متر‌‌‌‌‌مکعب (حداقل غلظت قابل تشخیص توسط دستگاه اندازه گیری مورد استفاده) تا ۵۳ گرم در متر‌‌‌‌‌‌‌مکعب (بالاترین غلظت قابل دستیابی با تنظیم آزمایشی و اوزون ساز)، در حالی که ثابت شد موثرتر از کلرهگزیدین در از بین بردن پاتوژن های دهان است.

همانطور که انتظار می‌‌رفت، پاتوژن‌های دهانی موجود بر روی رزین‌های پایه دندان مصنوعی به‌‌طور مؤثری با اوزون گازی با غلظت ۱۰۰ میکروگرم بر میلی‌‌لیتر به مدت ۱۰ دقیقه ضدعفونی شدند، در حالیکه بعد از پنج دقیقه، گاز اوزون در غلظت ۱۲.۸ mg/L نتوانست تعداداستافیلوکوکوس اورئوس و انترکوک فکالیس را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

در نتیجه می توان نتیجه گرفت که محدوده غلظت صحیح اوزون گازی بین ۱۵ تا ۴۰ میکروگرم بر میلی لیتر است.

آب اوزونی

در مورد آب اوزون دار، حتی اگر برخی از مطالعات پاسخ های مثبتی را نشان داده باشد، از نظر کیفی و/یا از نظر آماری معنی دار، نمی توان از آنها برای مطالعه بیشتر استفاده کرد، به سبب آنکه آنها بدون نشانه هایی از میزان اوزون  هستند. گاهی اوقات فقدان مقادیر اوزون با عبارات نادرستی مانند “گاز اوزون در تماس با آب بسیار ناپایدار و واکنش پذیر می شود” همراه است.

گاهی اوقات غلظت اوزون نشان‌‌داده‌‌‌‌شده یا از نظر فیزیکی غیرواقعی است، مانند: i)تقریبا ۱۰۰۰mg/L در آب مقطر، یا سطح بسیار پایین، مانند ii) این جمله”نیمه سمت راست ربع بالایی با ۰.۰۱ میلی گرم در لیتر آب اوزونی آبیاری شده است که از جت دندانی با خروجی اوزونی ۰.۰۸۲ میلی گرم در ساعت و با نویز آزاد می شودو خروجی <70 دسی بل و خروجی آب ≥۴۵۰ میلی لیتر” ۳۷ یا خروجی اوزون ۰.۰۸۲ میلی گرم در ساعت یک دستگاه آبیاری تجاری که یک جریان ضربانی از آب اوزونی را آزاد می کند و نیز iii) غلظت اشتباه ۲.۴۰ گرم در لیتر گاز در آب که در مرجع کتابشناختی مربوطه  نشان داده شده است که در آن زمان اشباع مشخص نشده است و به علاوه ۰.۰۱و۰.۰۳ ppm(متوسط۲ppm)، شرایط آزمایشی که بیانگر اوزون تحویلی در ۵۰ میلی گرم در ساعت (۲۰ درجه سانتیگراد) و سرعت جریان جرمی ۰.۲ لیتر در دقیقه است، اجازه ارزیابی مقدار واقعی اوزون محلول را نمی‌‌‌دهد.

در یک پژوهش، بیماران در صورت آبیاری با آب ازن‌‌‌بندی‌‌شده به واسطه اوزون ساز قابل حمل، که اوزون با چگالی اوزون ۳۰۰ میلی‌‌‌گرم در ساعت (۱۰ ± درصد) را با توان ۱۳ وات به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه تحویل می‌‌دهد، نتایج مثبتی به دست آوردند.

نانو‌‌‌حباب‌‌‌های اوزون و غلظت بسیار کم غلظت اوزون ۱.۵ میلی‌‌گرم در لیتر در این مطالعه ارائه شده است که در آن هیچ بهبود قابل‌‌توجهی مشاهده نشد و آب نانو‌‌‌حباب فوق‌‌العاده ریز با ppm 2.5 در اوزون، گونه‌های اکسیژن فعال (ROS) را به دنبال فعال‌‌سازی مسیرهای سیگنالینگ تولید کرد.

باوجود روش دقیق تهیه اوزون آبی که منجر به غلظت نهایی اوزون حدود ۲۰ میکروگرم در میلی لیتر می شود، نویسندگان محدودیت مطالعه را در «اندازه نمونه کوچک» بیان می کنند و البته مطالعات بیشتر بر روی پارامترهای مختلف بیولوژیکی و استفاده از حجم نمونه بزرگتر به منظور تعیین تأثیر آبیاری اوزون بر درمان غیر جراحی پریودنتیت مورد نیاز است.

غلظت اوزون گزارش شده ≤ ۴ میکروگرم در میلی لیتر اثر میکروب کشی ندارد یا اثر میکروب کشی پایینی دارد.

نشانه ۵، یا ۱۰ یا ۲۰ میکروگرم در میلی لیتر آب اوزونی با حباب زدن به مدت ۵ دقیقه به غلظت اولیه اوزون گازی اشاره دارد و نه به مقدار اوزون که واقعاً محلول شده است. غلظت نهایی اوزون در آب ۲۰µg mL ^–۱در میلی لیتر به نظر می رسد حتی موثرتر از کلرهگزیدین در کشتن پاتوژن های دهانی باشد.

غلظت اوزون در آب اوزونی در طول زمان با حداکثر غلظت ۰.۴ میلی گرم در لیتر بلافاصله پس از نمونه گیری تغییر کرد و سپس در عرض ۲ ساعت به نصف کاهش یافت و مجدد به کمترین غلظت ۰.۱ mg/L در ۵ ساعت کاهش یافت. بنابراین، باید توجه لازم را به کاهش اجتناب ناپذیر در طول زمان، که تا حد زیادی به خلوص و شوری آب مورد استفاده بستگی دارد، داده شود.

در نتیجه، حداکثر غلظت قابل دستیابی اوزون محلول در آب حدود ۲۵ میکروگرم بر میلی لیتر در شرایط دما و فشار معمولی (NTP) است، به این دلیل که اوزون سازها  تا غلظت حدود ۱۰۰µg/mL با استفاده از اکسیژن یه عنوان گاز تغدیه می رسند.

برای تعیین غلظت مناسب، بسته به این است که چه نوع بیماری باید درمان شود، بنابراین برای عفونت ها، محدوده مناسب بین ۱۵ و ۲۵µg/mL، برای التهاب از ۷ تا ۱۷µg/mLو برای اهداف بازسازی مانند تحریک سلول های بنیادی از ۵ تا ۱۴µg/mLمورد نیاز است.

مشتقات ازن دار

تحلیل مشابهی را می توان برای مشتقات ازن، عمدتاً روغن های ازن دار انجام داد.

سردرگمی اصطلاحی که گاهی اوقات با تعریف روغن ها به عنوان ژل ایجاد می شود باید فوراً برجسته شود و افزایش ویسکوزیته به دنبال ازن زنی استفاده از اصطلاح ژل در مشتق به دست آمده را توجیح نمی‌کند.

برخی از مطالعات بازدهی مثبت را از نظر کیفی و/یا از نظر آماری معنادار نشان داده‌اند، اما به دلیل عدم وجود نشانه‌هایی از میزان اوزون نمی‌توان در مورد آنها توضیح بیشتری داد و صادقانه بگوییم، برخی از مطالعات نام تجاری محصولات مورد استفاده را گزارش می دهند و نیز جمله “برای تعیین غلظت خاص اوزون که در برابر پاتوژن های بی هوازی پریودنتوپاتوژن موثر است مورد نیاز است” گزارش شده است. برخی دیگر، در عوض، نشان دادن غلظت ازن در طول فرآیند اوزون زنی در نبود جزئیات دیگر بی فایده است و به طور مشابه برایi) خمیر روغن زیتون ازن دار تهیه شده از طریق ترکیب ازن گازی، با غلظت ۷۰µg/mL(5%)، ii) مقدار اوزون در روغن زیتون ۱۴۰µg/mLتخمین زده شده است، در نبود نشانه های بیشتر، iii) نشانه روغن زیتون سرد فشرده تیمار شده با اوزون با غلظت ۱۴µg/mL در غیاب زمان و روش دم کردن کافی نیست و به علاوه iv) غلظت اوزون اعلام شده به دست نویسندگان بین ۱۰ تا ۱۰۰µg/mLبود. استفاده از هوا به عنوان گاز خوراکی غیر واقعی است، v) غلظت ۸۰µg/mLتخمین زده شده برای روغن زیتون ازن دار اعمال شده روی ضایعه معنی ندارد.این امر احتمالاً نشان دهنده غلظت ازن در مخلوط گازی است که روغن با آن تصفیه شده است، vi) یک روغن آفتابگردان ازن دار تجاری با ۸-۱۲.۸ گرم تری گلیسیرید غیراشباع هیدروکسیل هیدروپراکسید به عنوان اکسیژن فعال، اگر به اصطلاح مرجع اشاره نکند، معنایی ندارد. vii) غلظت ۰,۰۱ppmنامناسب است، همانطور که نشان دادن “اوزون نیمه عمر اوزون فقط ۲۰ دقیقه است، هر روز درست قبل از استفاده تازه تهیه می شد” مناسب نیست. viii) روغن زیتون فوق بکر اوزون دار با مقدار پراکسید ۵۶۰/۵۹۰ mmol- equiv/kg آزمایش شده است اما فقدان یک روش استاندارد برای ارزیابی مقدار پراکسید واقعی مانع از مقایسه بین مشتقات مختلف ازن می شود و  با توجه به این واقعیت که مکانیسم اصلی تولید گونه های فعال از تفکیک حلقه ۱،۲،۴-تری اکسولان برای تشکیل محصولات اکسیداسیون لیپید و پراکسید هیدروژن در سطح مشترک پلاسما-مایع ناشی می شود. در هر صورت، عمل اوزون باید از طریق اثر مشتقات آن بگذرد، و همه اثرات به رابطه قبلی بین مولکول های ROS و LOPs و خون، تماس سطحی روغن اوزون شده و سرم در دمای بدن قادر است واکنش کریگی را معکوس کند و رادیکال های آزاد تولید کند و مسیر شناخته شده را آغاز کند.

در نتیجه، ارائه خدمات بهداشتی با معیارهای کیفی، گزارش جنبه‌‌های مربوط به ایمنی، اثربخشی، به موقع بودن، بیمار محوری، کارایی و برابری ضروری است و امکان مقایسه نتایج متعدد و گاه متناقض به‌‌دست‌‌آمده با توجه به انواع درمان نشان‌‌دهنده چنین تلاش استانداردسازی است. شرایط مختلف درمانی ممکن است به درمان های خاصی نیاز داشته باشد و بنابراین، یک دوز ممکن است برای به دست آوردن یک پاسخ درمانی خاص مناسب باشد، اما ممکن است برای شرایط دیگر، بر اساس پیچیدگی و فعالیت های متعدد اوزون و مشتقات آن، کافی نباشد( شکل ۳).

تضاد منافع

شکل ۳. نمایش نموداری فعالیت های پیچیده و چند‌‌‌‌‌‌گانه اوزون و مشتقات آن. خطوط بریده نقش سلو‌ل‌‌‌‌های اندوتلیال را در مسیرهای مختلف نشان می‌‌‌‌دهند (ARE: عناصر پاسخ آنتی‌اکسیدانی؛ ECM: ماتریکس خارج سلولی؛ KEAP1: پروتئین مرتبط با ECH کلچ ۱؛ LOPs: محصولات اکسیداسیون لیپید؛ Maf: فاکتور ر‌‌ونو‌‌‌‌‌یسی به نام فیبروسارکوم عضلانی آپونورتیک پرندگان. انکوژن؛ Nrf2: فاکتور ۲ مرتبط با فاکتور هسته ای اریتروئید ۲؛ PDGF: فاکتور رشد مشتق از پلاکت؛ ROS: گونه های فعال اکسیژن؛ TGFß۱: فاکتور رشد تبدیل کننده بتا ۱).

قدردانی

این مطالعه تا حدی توسط سازمان هماهنگی تامین مالی شد

بهبود پرسنل آموزش عالی – برزیل (CAPES) – کد مالی ۰۰۱.

تحولات آینده

اورژانس کوید-۱۹پیامد‌های متعددی در خصوص اینکه چگونه کلینیک‌‌های تخصصی عمل می‌‌‌کنند داشته است. با وجود نتیجه اضطراری،  نویسندگان مایلند بر اهمیت تغییر نحوه انجام درمان های دندانپزشکی تاکید کنند. کاربرد مستقیم اوزون گازی به عنوان گندزدا محیط، مشکلات متعددی را ایجاد می کند. با این حال، استفاده از اوزون ساز برای تولید محلول‌۲‌هایی برای ضدعفونی کردن ایستگاه‌‌های کاری و ابزارهای غیر‌مصرف ممکن است راه‌‌حل معتبری باشد، در صورتی که شرایط مناسب برآورده شود و اعتبار‌‌‌‌‌‌سنجی انجام شود.

منابع

1. کلاوو ب، رودریگوز- اسپارگون ف، رودریگوز- ابرو دی، مارتینز- سانچز گ، لونتوپ گ، آگوار- بوجاندا د، فرناندز- پرز ال، سانتانا- رودریگوز ان. تعدیل استرس اکسیداتیو با اوزون درمانی در پیشگیری و درمان شیمی درمانی سمیت القا شده: مرور و چشم انداز. آنتی‌‌‌اکسیدان ۲۰۱۹،۸:۵۸۸.
2. مهرابان اف، سید عربی الف، احمدیان اس، میرزآقایی و، موسوی- موحدی اا. اثرات عوامل استرس زای محیطی بر سلول های بنیادی. World J Stem cells2019, 11: 565- 577.
3. مهرابان اف، سید عربی الف، احمدیان اس، میرزآقایی و، موسوی- موحدی اا. شخصی سازی غلظت(های) ایمن، مناسب و موثر ازن برای یک فرد غیر دیابتی و چهار بیمار دیابتی نوع دو در اتوهمتراپی از طریق آنالیز هموگلوبین خون. J Transl Med 2019,17: 227.
4. لینچ ای، اوزون: انقلاب در دندانپزشکی، جوهره، ۲۰۰۴.
5. رایانی سی، آراورا ار، بایا دی. اوزون- آینده ای جدید در روش‌‌های درمانی دندانپزشکی. LAP LAM- BERT Academic Publishing, 2018.
6. ساکنا آ. اوزون در دندانپزشکی کودکان. In: Ozone Nat Pract, InTech, 2018.
7. آکگول اس، کیزیلفوپروک ام، اسلو مو. اوزون درمانی در پریودنتولوژی. Sci J Res Rev 2018,1: 1-3.
8. آلپان ال، باکار او. اوزون در دندانپزشکی، in: Ozone Nat Pract, InTech, 2018.
9. ریکاردو جی دی، ریچاردسون آر‌جی، جانسون تی‌ام، مککول دی‌‌‌سی، هوپر ال. اوزون درمانی برای درمان پوسیدگی‌‌های دندانی . Cochrane Database Syst Rev 2019; 2: CD004153.
10.  مالیک تی، کاورا اس، کاکاریا پ. اوزون دهانی: یک موهبت برای دندانپژشکی: Indian J Dent Sci 2020; 12: 49- 52.
11. محمدی ز، شالاوی اس، سلطانی ام‌کا، اصغری اس. مروری بر خواص و کاربردهای ازن در اندودنتیکس: یک به روز رسانی.Iran Endod J 2013; 8: 40- 43.
12.  پاتانایک بی، پاتانایک اس، نایتام دی، جتوا دی، منگلکارا اس، دانی ای. اوزون درمانی در دندانپزشکی. J Interdiscip Dent 2011; 1: 87- 92.
13. ساباح اف، نوگالس سی‌جی، زارمسکی ای، مارتینز- سانپزگ. اوزون درمانی در دندانپزشکی- که ما هستیم یا اینکه پیش خواهیم رفت؟ Rev Espanola Ozonoterapia 2018; 8: 37- 63.
14. سرینواسان اس‌آر، آمچی بی‌ت. اوزون: تغییر پارادایم در دندان درمانی.  J Glob Oral Heal 2019; 2: 68- 77 . https://doi. Org/10.25259/jgoh- 56-2019.
15. سوه ی، پاتل اس، کایتلین ار،گندهی ج ، جوشی گ، اسمیت ان، خان اس، کاربرد بالینی اوزون درمانی در دندانپزشکی و پزشکی دهان.. Med Gas Res 2019; 9: 163- 167. https://doi.org/10.4103/2045-9912.266997.
16. اوزالین اس،اثر شیمیایی، تابش مایکروویو، اتوکلاو بخار، تابش نور ماوراء بنفش، اوزون و ضدعفونی آب اکسید کننده الکترولیز شده بر خواص مواد قالب‌گیری: بررسی سیستماتیک و مطالعه متاآنالیز. Saudi Dent J 2020; 32: 161-170.
17. ۱۷)  گل افشا م، آنروپا ص. معجزه ازن در دندانپزشکی: مروری.. World J Pharm Res 2019; 8: 665-677.
18. سیلوا انجل، رپادو مک، سوارس دن، هکشر اف، مارتینز جنر، فیدالگو تکس. تأثیر اوزون درمانی در ضد عفونی کانال ریشه: یک بررسی سیستماتیک. Int Endod J 2020; 53: 317-332.
19. باسانی آر، ، پیپیرا گکر، پیج ام‌جی، موهر دی، سارکیس اونوهر ار. بررسی های سیستماتیک در دندانپزشکی: وضعیت فعلی، ویژگی های اپیدمیولوژیک و گزارش دهی. جی دنت ۲۰۱۹; ۸۲: ۷۱-۸۴.
20. اوکوبو ک، ایتو ت، شیوتو ی، کاواتا ی، یاماموتو ت، تاکاشی اس. اثربخشی و ایمنی آب ازنیزه با غلظت پایین برای کاهش آلودگی خطوط آب یونیت دندانپزشکی. Heliyon .2019; 5: 1-7.
21. گوکون ای، آکسوی ام، نعمت ا، ال- هوشی آ، سوزوکی اس، ارزیابی اثربخشی ازن تراپی و یک عامل باند ضد باکتری بر ضد عفونی حفره دندان های شیری: in vivo. Cumhur Dent J 2019; 22: 442-450.
22. مصل آم رص، نمت الف، الهوشی ا، سوزوکی س. اثر اولئوزون بر بهبود بافت پالپ در معرض.. J Am Sci 2011; 7: 38-44.
23. یازیگلو اس،سوسگان یلدیمیر ز. بررسی تکنیک‌‌های غیر‌تهاجمی برای درمان ضایعات پوسیدگی تقریبی اولیه: یک مطالعه. in vivo. Int Dent J 2014; 64: 1-11.
24. کانگول اس، سوسگان یلدیمیر ز، باهاسی ای، ساگماک اس، ساتی سی. آیا ازن و اسید بوریک بر ریزنشت در ترمیم های کامپوزیت کلاس V تأثیر می گذارد؟ Ozone Sci Eng 2018; 41: 92-101.
25. ۲۵)  پرابهاکارا ار، کومار ارس، پراهلاد دی. اثر آب اوزونی بر استحکام باند عاج.. Int J Oral Heal Sci 2019; 9: 9-14.
26. ۲۶)  کرونیک جی، استجانویک ان، دوکیک ال، روگانویک جی، پوپویک ب، سیمیک ای، استجیک دی. اثر ضد باکتریایی بالینی و زیست سازگاری اوزون گازی پس از حذف ناقص پوسیدگی. Clin Oral Investig 2018; 23: 785-792.
27. دورموس ان، توک یت، کایا اس،آکای ام. اثربخشی کاربرد اوزون در پالپ درمانی غیرمستقیم دو ویزیت مولر‌های دائمی با ضایعه پوسیدگی عمیق: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده. Clin Oral Investig 2019; 23: 3789-3799.
28. زویی و، گ.بو ام، اتوویانی گ، روپل کا، پروپات آ، دی لناردا ار، بیاسوتو ام. حساسیت بیش از حد به عاج: رویکردی پیشرفته و جدید با اوزون درمانی. J Oral Sci and Rehab 2017; 3: 16-23.
29. لنا کا، ماریانی کا. درمان اوزون بر روی سطوح با حساسیت عاج – یک مطالعه مقدماتی. Open Dent J 2017; 11: 65-70.
30. ۳۰)  آزرپازوه ای،لیمبک اچ، لاورینس اچ‌پی، فیلری ای‌‌دی.ارزیابی اثر یک سیستم انتقال اوزون در مورد معکوس کردن حساسیت به عاج: یک کارآزمایی بالینی تصادفی و دوسوکور. J Endod 2009; 35: 1-9.
31. ۳۱)  لیبوناتی آ، دی تارانتو و، میا آ، مونترمورو ای، گالوسی جی، آنگوتی وی، ناردی آر، پاگلی ای، مارزو گ، کاپانلا و. اثربخشی ضد باکتریایی بالینی فناوری Healozone پس از حذف ناقص پوسیدگی. Eur J Paediatr Dent 2019; 20: 73-78.
32. ۳۲)  پولیدورمو او، هالیلی ا، ویتمر ا ، پلز ک، هان پ.اثر ضد باکتریایی گاز اوزون پس از دو ماه ارزیابی آزمایشگاهی. Clin Oral Invest 2012; 16: 545- 550
33. هاوس- گرسپاچ ای، پفافلی- ساوتچنکو و، دهناردت جی، میر جی، لوسی آ. مقایسه اثرات فوری اوزون گازی و ژل کلرهگزیدین بر باکتری‌های ضایعات پوسیدگی حفره‌دار در کودکان. in vivo. Clin Oral Invest 2009; 13: 287-291.
34. ۳۴) ۳۴) kiRilova jn، topalova-piRinsk a sz، kiRov dn، تحویلR- sk a eg، doiChinova lB. انواع میکروارگانیسم ها در ضایعات پوسیدگی پروگزیمال و درمان ازن. Bio-technol Biotechnol Equip 2019; 33: 683-688.
35. آنومولا ال، سونیل کومار، مورالی کریشنا چنو، سری لاکشیمی ک. فعالیت ضد باکتریایی آب اوزونی تازه تهیه شده و کلرهگزیدین بر روی استرپتوکوک موتانس هنگام استفاده به عنوان شستشوی دهان – یک مطالعه بالینی تصادفی شده. J Clin Diagnostic Res 2017; 11: 5-8.
36. پریا ج، رامابهاداران بک، ایماتی ار،پائول تپ. ارزیابی اثر آبیاری آب اوزونی بر بررسی التهاب لثه در بیماران تحت درمان ارتودنسی ثابت J Indian Soc Peri- odontol 2017; 21: 484-488
37. ۳۷) ۳۷) سندرا و، نگیردی ار ، نونی آ، نادهامونی ام. مقایسه کارایی اوزون و کلرهگزیدین شستشوی زیر لثه ایدین در بیماران ارتودنسی برای کنترل التهاب لثه. آفریقای جنوبی- can Dent Assoc 2019; 74: 82-86
38. پارکار اس، شاه کا، دارجی ان، شارما ا. اثر بخشی آب اوزونی و دهانشویه کلرهگزیدین در برابر پلاک و ژنژیویت: یک کار ‌‌‌‌آزمایی بالینی تصادفی شده J Clin Sci 2017; 14: 81-85.
39. الچال بی مذ، محمد عن. کارایی ازژل اوزو دار در مقابل ژل کلرهگزیدین به عنوان مکمل درمان برای کنترل ژنژیویت ناشی از پلاک با ارزیابی سطوح اینترلوکین-۱β در مایع شکاف لثه (یک کارآزمایی بالینی مقایسه ای). J Pharm Sci Res 2019; 11: 647- 652.

۴۰دنگاز اس ، serk an d، ابوبکی ای، بای کا، آندر او، ایفی سی. ارزیابی اثرات بالینی و آزمایشگاهی اوزون در درمان پریودنتال غیر جراحی: یک کار آزمایی تصادفی کنترل شده. J Appl Oral Sci 2019; 27: e201880108.

۴۱) آبرو جم ، وسیر مت، مندز کپرو اس. اثرات درمانی اوزون درمانی در درمان پریودنتیت بزرگسالان، زیرگروه I و II. J Ozone Ther (JO3T) 2015; 1: 3-3.

۴۲)ساگلام ای، آلینکا سب، کلیک تز، هاکیسالیهوغلو آپ، دوغان ما. بررسی تأثیر استفاده موضعی و سیستمیک ازن در پریودنتیت: یک مطالعه تجربی در موش صحرایی. J Appl Oral Sci 2019; 28: 1-8.

۴۳)هایکومو اس ، آراکوا اس، مانو ی، ایزوما ی. اثرات بالینی و میکروبیولوژیکی آبیاری آب با حباب اوزون نانو به عنوان مکمل دبریدمان مکانیکی زیر لثه در بیماران پریودنتیت در یک کار آزمایی تصادفی کنترل شده. Clin Oral Investig 2013; 17: 379-388.

۴۴) کوسولا اس، گیمارینارو ای، گنووسی ام، پیسانت ار، پولی گ، کوانی یو، مارکونیکی اس. مطالعه کوتاه مدت اثرات آبیاری اوزون در ارتودنسی جمعیت تیک با وسایل ثابت Eur J Paediatr Dent 2019; 20: 15- 18-

۴۵) الهابشنه ر، السالمن و، خادر ی. اوزون به عنوان مکملی برای درمان غیر‌‌جراحی مرسوم در پریودنتیت مزمن: یک کار آزمایی بالینی تصادفی کنترل شده J Periodontal Res 2015; 50: 37-43.

۴۶)کیتیش د،لاکسیمان وک. استفاده از آب اوزونی و کلرهگزیدین ۰.۲ درصد در درمان بیماران پریودنتیت: یک مطالعه بالینی و میکروبیولوژیک. Indian J Dent Res 2010; 21: 341-348.

۴۷) نیودا آر، مال آیاپان س. مقایسه میزان میکروکلونی های باکتریایی تشکیل شده با استفاده از آب مقطر و آب اوزونی به عنوان عامل آبیاری. Drug Invent Today 2019; 12: 1605-1609.

۴۸واستاوی سی، بابو ه، رانگاجو و، داساپا اس، جاقدیش ال، شیوامورتی ار. ارزیابی اوزون به عنوان مکملی برای پوسته ریزی و لایه برداری ریشه در درمان پریودنتیت مزمن: یک مطالعه بالینی – میکروبی تصادفی. J Indian Soc Periodontol 2019; 24: 42-46.

۴۹)دودوا و،گوپتا اس ، کومار ک، کومار ک، ستی ام، ماسماتی اس. تغییر پارادایم در پاکت درمانی – اوزون در مقابل آبیاری معمولیئ  Int J Public Heal Dent 2011; 2: 7- 12.

.

۵۰) ایساک آو، متو جی‌جی،آمبوکن ام،کاچاپلی اج،اجیتکومار پک، جونی ت،لینت وک، ساموئل ا. مدیریت پریودنتیت مزمن با استفاده از آبیاری زیر لثه ای آب ازنیزه: یک مطالعه بالینی و میکروبیولوژیکی. J Clin Diagnostic Res 2015; 9: 29-33.

۵۱)تاسدیمیر ز، اسکایاباس من ، الکان اب، کاکماک او. اثرات اوزون درمانی بر درمان پریودنتال: یک کار آزمایی بالینی تصادفی شده با شبه‌دارو. Oral Dis 2019; 25: 1195-1202

.

۵۲) لوریتانو دی، کارینیک اف، پالمیدیر ا، گیرادی ا، کوران اف. ازن درمانی Ra F. Aquolab® یک تبلیغ کارآمد استجووانت در درمان پریودنتیت مزمن: مطالعه مورد شاهدی J Orofac Sci 2015; 7: 27-32.

۵۳)اوراز ا، کارادومان ب، ایسلر سک، گونن اس، ستینر دی. کاربرد اوزون به عنوان درمان کمکی در پریودنتیت مزمن: جنبه های بالینی، میکروبیولوژیکی و بیوشیمیایی J Dent Sci 2019; 14: 27-37.

۵۴) کالسیر ام، تالماک ای‌سی، ایگی ب، پویران او، دوملیپینار ای.  تاثیر گاز اوزون بر سطوح IL-1β و IL-10 مایع شکاف لثه در پریودنتیت تهاجمی بیماران. اوزون Sci Eng 2019; 41: 571-578.

۵۵)وادهان وک، شراتی آ، گیتارپیا پ، ویجایاسانکاری و. اثر روغن کنجد، روغن کنجد ازن دار، و دهانشویه کلرهگزیدین بر وضعیت سلامت دهان و دندان نوجوانان: یک کار آزمایی آزمایشی تصادفی کنترل شده. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2019; 37: 365-371.

۵۶) شوکبا میم ،علی سا. اثرات استفاده زیر لثه ای ژل روغن زیتون ازن دار در بیمار مبتلا به پریودنتیت تهاجمی موضعی. یک مطالعه بالینی و باکتریولوژیکی. Tanta Dent J 2014; 11: 63-73.

۵۷) گاندهی ک ، مانیزو ام، بلدنی اس، پسی ما، ماریانی ال، گیسلاگی ای. اثربخشی استفاده کمکی از اوزون و کلرهگزیدین در بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن. BDJ Open 2019; 5: 1-4.

۵۸)پتل پو، پتل ا، کومار اس، هولمس جس. تأثیر کاربرد زیر لثه ای روغن زیتون اوزونی موضعی در درمان پریودنتیت مزمن: یک مطالعه تصادفی، کنترل شده، دوسوکور، بالینی و میکروبیولوژیکی. Minerva Stomatol 2012; 61: 381-398

۵۹) هاسر گرسپاچ ای، وادسازن جی، درونجیک ای، کاس سی، میر جی، دارد ام، والتیمو تی، استوبینگر اس،موت سی. تأثیر اوزون گازی در پری ایمپلنتیت: اثر باکتری کشی و پاسخ سلولی یک در یک مطالعه آزمایشگاهی با استفاده از تیتانیوم و زیرکونیا. Clin Oral Investig 2012; 16: 1049- 1059

۶۰( بویوک سک، راموغلو سی، سونمز م.ف. تأثیر غلظت‌های مختلف تجویز موضعی ازن بر تشکیل استخوان در بخیه‌های ارتوپدی منبسط شده در موش‌های صحرایی. Eur J Orthod 2016; 38: 281-285.

۶۱)سیولینگام وپ، رامنگلو سی. آیا اوزون درمانی موضعی باعث بهبود وضعیت بیمار می شود پس از برداشتن دندان آسیاب نهفته فک پایین با جراحی؟ یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده. J Oral Maxillofac Surg 2017; 75: 51.e1-51.e9.

۶۲) اله اداری آ، یاسین ه، میکنمر ست، هولمز جس، گوتولد ام. ارزیابی اثر روغن های گیاهی ازن دار شده بر کیفیت ادغام استخوانی ایمپلنت های دندانی تحت تاثیر Cyclospo-rin A یک مطالعه آزمایشگاهی. J Oral Implantol 2011; 37: 247- 257

۶۳)پتل پو، kuMaR v، kuMaR s، gd v، patel a. . اثر درمانی روغن اوزون دار موضعی بر بهبود اپیتلیال محل زخم کام: یک مطالعه پلان سنجی و سیتولوژیک. J Investig Clin Dent 2011; 2: 248-258.

۶۴) تازدمیر ز، alkan Ba  .alBayRak h. اثرات اوزون درمانی بر دوره بهبودی اولیه پیوندهای لثه ای عمیق: یک کار آزمایی بالینی تصادفی شده با کنترل شبه‌دارو. J Periodontol 2016; 87: 663-671.

۶۵)ایسلر سس ، uRaz a، guleR B، ozdeMiR y، Cul a s، CetineR. اثرات لیزر نورزیومدولاسیون و اوزون درمان در ترمیم زخم اپیتلیال کام وعوارض بیمار Photomed Laser Surg 2018; 36: 571-58.

) oldoini g(66، FRaBattista gR، saRagoni M، Cosola s، giaMMaRinaRo e، genovesi aM، MaRConCini s. اوزون درمانی برای زخم کام دهان در یک بیمار لوسمیک Eur J Case Reports Intern Med 2020؛ ۷: ۰۰۱۴۰۶.

۶۷)پاتل پو، کومار گوجاری اس تغییرات مورفومتریک و هیستوپاتولوژیک که مشاهده شدپس از اوزون تراپی موضعی بر روی اگزوفیت فی-ضایعه لثه بروس: گزارش یک مورد. جی کلین دیاگ- Res 2013;7: 1239-1243.

۶۸)) RipaMonti Ci، Cisl aghi e، MaRiani l، Maniezzo M. اثربخشی و ایمنی ازن پزشکی تحویل داده شد، در کاربردهای سوسپانسیون روغن برای درمان استئونکروز فک در بیماران مبتلا به متاستازهای استخوانی تحت درمان با بیس فسفونات ها: نتایج اولیه یک مطالعه فاز I-II. Oral Oncol 2011; 47: 185-190.

۶۹)) RipaMonti Ci، Maniezzo M، Boldini s، pessi Ma، MaR-iani l، Cisl aghi e. اثربخشی و تحمل دم‌کردن گاز ازن پزشکی در بیماران مبتلا به استخوان تئونکروز فک تحت درمان با بیس فسف داده های اولیه نفخ گاز ازن پزشکی در درمان ضایعات. J bone Oncol 2; 1: 81-87.

۷۰) kuMaR t، aRoRa n، puRi g، aRavinda k، dixit a،  jat-tid. اثربخشی روغن زیتون ازنیزه در مدیریت

ضایعات و شرایط دهان: یک سه بالینی. Contemp Clin Dent 2016; 7: 51- 54

۷۱)) sak ai d، Makita y، Masuno k، FujiWaRa si، ok azaki j،. Wang pl. اثر هموستاتیک موضعی اوزون آبی در برش سطح زخم. J Hard Tissue Bi-ol 2014; 23: 245-248.

۷۲) فوکوی تی، ماسونو ک، ماکیتا ی، فوجی وارا سی، شیوتا گ، iMaMuRa ی، شیبا آ، وانگ پل. ارزیابی تحریک مخاط دهان ایجاد شده توسط ژل اوزونی. J Hard Tissue Biol 2015; 24: 104-106.

۷۳) .alzaRea B. مدیریت زخم های تروماتیک مرتبط با دندان مصنوعی با استفاده از اوزون. J Prosthet Dent 2019; 121: 76-82.

۷۴) Cel akil t، MuRiC a، gÖkCen Roehlig B،  .evlioglu gمدیریت درد در بیماران TMD: بیواکسی

اوزون درمانی در مقابل اسپلینت های اکلوزال J Craniomandib Pract 2019; 37: 85-93.

۷۵)) toRtelli saC، saRaiva l،  .Miyagaki dC. اثربخشی طب سوزنی، اوزونیو تراپی و لیزر کم شدت در درمان اختلال عملکرد گیجگاهی فکی با منشاء عضلانی: یک کار آزمایی تصادفی کنترل شده. Rev Odontol Da UNESP 2019; 48: e20190107.

۷۶) Özalp o، yildiRiMyan n، sindel a، altay Ma، kişnişCi Rş. ارزیابی اثربخشی کوتاه مدت ترانس

اوزون درمانی پوستی در بیماران ترک با اختلال داخلی مفصل گیجگاهی فکی Pesqui Bras Odontopediatria Clín Integr 2019; 19: 10-1

Mon j(77، asok an s، pRiya pR، kuMaR tp، .Bal asuBRa- ManiaM Mg.  اثر آب گیاهی، آب اوزون دار، آب و دهانشویه کلرهگزیدین بر وضعیت سلامت دهان و دندان کودکان: یک کار آزمایی تصادفی کنترل شده. Int J Clin Pedriat Dent 2019; 12: 514-519.

۷۸).tunç h, islaM a, kabadayi h, vatanseveR hs, yilMaz hg.ارزیابی تابش لیزر دایود سطح پایین و

محلول های شستشو دهنده مختلف بر روی پاسخ بیولوژیکی سلول های بنیادی از دندان های شیری لایه برداری شده. J Photochem Photobiol B Biol 2019; 191: 156-163