۳- ویژگی روغن های دارای اوزون
ترکیب های اکسیژنه که پیش از این مطرح شدند و از طریق اوزوناسیون تولید می شوند ممکن است مسئول فعالیت بیولوژیکی گسترده روغن های گیاهی دارای اوزون باشند. برای اینکه یک مفهوم عینی از اصطلاح اوزوناسیون در یک روغن گیاهی ارائه داده باشیم بهتر است میزان پروکسیدهای موجود در نمونه مورد نظر را تعیین کنیم. در یک بافت فارماکولوژیکی، میزان اوزونید یک معیار مهم از ظرفیت روغن برای تولید O2 فعال و سایر نمونه های فعال که می توان آنها را برای درمان بیماری های پوستی مورد استفاده قرار داد می باشد. این بدان معناست که دانش تشکیل فراورده فرعی برای ارزیابی درجه اوزوناسیون لازم برای تحقق اثرات درمانی مطلوب مفید است.
کیفیت روغن های دارای اوزون دار شده را می توان با ارزیابی یک شماری از پارامترهای فیزیکی-شیمیایی که از جهت کیفیت و کمیت مهم هستند مورد ارزیابی قرار داد.
۳-۱. اشباع نشدگی کل
یک ارزیابی از کل اشباع نشدگی یک روش کنترلی مفید برای پایش واکنش اوزون با روغن های گیاهی و ارزیابی کارایی بالینی آنها می باشد که با ویژگیهای روغن و درجه اوزوناسیون رابطه دارد.
میزان سوبستراتی که ممکن است با اوزون اکسیده شود را می توان به سرعت در ظرف ۱ تا ۳ دقیقه با استفاده از تکنیک کمی مورد ارزیابی قرار داد. بویژه، اوزون لازم برای واکنش با نمونه روغن مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با میزانی از آن که در طی یک واکنش اکسیداسیون با یک ترکیب استاندارد با ساختار و غلظت شیمیایی شناخته شده مصرف می شود مقایسه می شود. بدین ترتیب، این امکان بوجود می آید تا یک معیار از سوبسترات قابل اکسید به عنوان یک عامل میزان پیوندهای دوگانه که در روغن گیاهی مربوطه وجود دارند بدست آید. نه تنها اسیدهای چرب بلکه ترکیب های فرعی دیگر مثل فنول ها، ویتامین ها، و پیگمنت هایی که در نمونه وجود دارند مورد بررسی قرار می گیرند. ارزش اشباع نشدگی کل به عنوان مول پیوندهای دوگانه در هر گرم از نمونه تعیین می شود. چنین مشاهده شد که در مقایسه با ارزش اشباع نشدگی کل، ساختارهای دارای اوزون بیشتری در روغن هسته انگور نسبت به روغن آفتاب گردان موجود بود.
۳.۲. ارزش یدی
نرخ اشباع نشدگی کل با استفاده از مقادیر یدی تعیین می شود و به عنوان مقدار گرم های یدی که با پیوندهای دوگانه نمونه های روغن واکنش نشان می دهند تعریف می شوند. این یک روش آنالیز شیمیایی است مطابق با روش ارزیابی که از سوی انجمن شیمی نفت آمریکا و صنعت دارویی آمریکا منتشر شده است (یک تیتراسیون با یک محلول تیوسولفات) و اجازه می دهد تا پیوند دوگانه کاهش یابد و سپس تشکیل ۱،۲،۴-تری اکسالان در طی اوزوناسیون روغن مورد ارزیابی قرار گیرد.
این ارزش مطابق با معادله ذیل محاسبه می شود:
ارزش یدی =
در این معادله n1 مقدار Ml از محلول سولفات استفاده شده در آزمون شاهد می باشد، n2 برابر است با مقدار mL محلول تیوسولفات استفاده شده برای تیتراسیون، و m نیز گرم های روغن استتفاده شده را نشان می دهد. هر چند ترکیب های مختلف اسیدچرب روغن ممکن است روی ارزش یدی تاثیر بگذارند اما وجود آب در طی فرایند اوزوناسیون به نظر نمی رسد که روی نرخ مصرف پیوند دوگانه تاثیر گذارد. لازم است گفته شود که ویسکوزیته بالای روغن دارای اوزون ممکن است دسترسی واکنشگرهای یدی به پیوندهای دوگانه را متوقف کند و در نتیجه باعث شود تا ارزش یدی این سنجش غیرپایا شود.
۳.۳ ارزش عددی پروکسید
ارزش پروکسید مقددار پروکسید در روغن دارای اوزون را نشان می دهد و به عنوان میزان اکسیژن فعال در هر کیلوگرم از نمونه (mmol‐meq/kg) بیان می شود. علاوه بر این، این روش ساده و سریع نیز برای ارزیابی پایداری روغن گیاهی دارای اوزون، کنترل شرایط ذخیره سازی آن و نیز همبستگی فعالیت های ضدمیکروبی باالقوه و نیز به عنوان وسیله ای برای پایش فرایند اوزوناسیون کلی مورد استفاده قرار می گیرد. روش ارائه شده صنعت دارویی آمریکا، جامعه شیمی نفت آمریکا و نیز دیگر روشهای مختلف گزارش شده در تحقیقات موجود را می توان برای تعیین ارزش پروکسید مورد استفاده قرار داد. علی رغم همه اینها، معادله ذیل را می توان برای محاسبه پارامتر مورد استفاده قرار داد:
ارزش پروکسید:
در این معادله V1 مقدار Ml محلول تیوسولفات استفاده شده برای تیتراسیون را نشان می دهد، V0 برابر است با مقدار Ml محلول تیوسولفات استفاده شده برای آزمون شاهد، c غلظت تیوسولفات و m گرم های روغن استفاده شده را نشان می دهد.
سادوسکا و همکاران با مقایسه تاثیر اوزونیزاسیون روی روغن زیتون و سویا مشاهده کردند که روغن سویا پس از یک فرایند ۸ساعت مقادیر بیشتری از پروکسید و اسید نشان می داد. بعلاوه، مشاهده شد که وقتی فرایند اوزونانیسیون روی روغن های مختلف آفتاب گردان در حضور آب انجام شد مقادیر شاخص پروکسید بیشتر بودند: از مقدار ۵۶۰ تا ۲۶۸۰ meq از اکسیژن فعال/kg پس از ۸ساعت اوزونانسیون با آب، و مقدار ۳۹۷ meq از اکسیژن فعال/kg از روغن اوزون دار بدون آب برای زمان فرایند مشابه. به نظر می رسد طبیعت روغن آفتاب گردان (نسخه های با اولئیک کلاسیک و یا بالا) مقادیر مختلف پروکسید را بدست می دهد وقتی که اوزوناسیون در حضور آب انجام می شود و این مقادیر بسیار نزدیک به هم هستند وقتی که این فرایند در غیاب این حلال انجام می گیرد.
۳.۴. مقادیر اسیدیته
طبق نظر انجمن شیمی نفت آمریکا شاخص اسیدیته روغن های اوزون دار شده به عنوان مقدار هیدورکسید پتاسیم لازم برای خنثی سازی اسیدهای چرب آزاد در ۱g از محصول بیان می شود. این پارامتر به عنوان یک شاخص اسیدیته، تشکیل محصولات فرعی که در طی فرایند اوزوناسیون روغن پایش می شوند را ممکن می سازد. در واقع، اوزونیدها و آلدهیدهایی که در اثر واکنش های هیدرولیز محصولات اکسیژن دار شده ایجاد می شوند اسیدیته مدیوم را افزایش می دهند. مقدار اسیدیته با استفاده از معادله ذیل محاسبه می شود:
مقدار اسیدیته =
در این معادله n مقدار Ml تیترانت و m مقدار گرم روغن استفاده شده را نشان می دهند.
مورئو و همکاران افزایش این مقدار با زمان اوزوناسیون را مشاهده کرده اند. یک ارزیابی تاثیر ناشی از افزودن آب در طی فرایند اوزوناسیون به مولفان کمک کردند تا یک افزایش مقدار اسید آهسته تر در روغن های آفتاب گردان را گزارش دهند که بدون حلال پروتیک اوزون دار شده بودند، و یا در کمتر از ۴ ساعت اوزون دار شده بودند. اگرچه به نظر می رسید تاثیر آب که مقادیر اسیدی بسیار بیشتری را بدست می دهد نسبت به مقادیر پروکسید کمتر بود اما به نظر می رسید که هر دو این پارامترها یک همبستگی مهم با فعالیت ضدباکتریایی باالقوه روغن های دارای اوزون دارند. علاوه بر این، در زمان مقایسه روغن های آفتاب گردان با منشاء های مختلف یک تاثیر ضعیف روی مقدار اسیدی مشاهده شد.
۳.۵. تشخیص فرمالدهید
فرمالدهید یک محصول جنبی از فرایند اوزوانسیون روغن گیاهی محسوب می شود. اگرچه فرمالدهید یک کامپاند با فعالیت ضدباکتریایی است اما یک محصول سمی نیز هست و می تواند روی تمامیت سلولی تاثیر گذارد. حضور آن را می توان با یک واکنش گرماده با کروماتوپیک اسید در محلول با اسیدسولفوریک غلیظ ردیابی کرد که یک محلول رنگ بنفش را ایجاد می کند.
همچنین میزان آلدهیدها در روغن اوزون دار شده را می توان با استفاده از روش تحلیلی p-anisidine تشخیص داد. طبق نظر انجمن شیمی نفت امریکا در این روش افزایش هیدروکسیل آمین را داریم و نتیجه آن مقدار mmol مول از آلدهیدها در هر گرم از نمونه می باشد.
۳.۶- ویسکوزیته
اندازه گیری ویسیکوزیته روغن دارای اوزون را می توان استفاده از یک وسیله ویسکومتر (برای مثال اوسیلاسیون پیچشی و یا ویسکومتر ارتعاشی) در یک طیفی از دمای محیطی تا ۳۵ الی ۴۰ درجه سانتی گراد انجام داد. برای مثال، زاناردی و همکاران گزارش داده اند که یک طیفی از ویسکوزیته ها تا حد ۹۰۰ و ۴۰۰ mPa s را برای روغن اوزون دار شده کنجد به ترتیب در دماهای ۲۲ و ۳۵ درجه سانتی گراد مشاهده کرده اند.
این پارامتر میزان پیوندهای دوگانه موجود در روغن را برآورد می کند، و بطور کلی یک زمان اوزوناسیون بیشتر ممکن است با ویسکوزیته و غلظت بیشتر محصول همبستگی داشته باشد. در واقع، ویسکوزیته اطلاعاتی را راجع به واکنش های واندروالس در اختیار می گذارد که همبستگی با فقدان پیوندهای دوگانه که با اوزون واکنش داده اند را افزایش می دهد. مقدار آن ارتباط نزدیک با کینتیک های اوزوناسیون دارد زیرا تعدیل زنجیره های اسیل غیراشباع شده روی جهش گونه های مرتبط تاثیر می گذارند. بعلاوه، پلیمراسیون که ممکن است در طی فرایندهای اوزوناسیون ایجاد شود پروکسید پلیمریک ایجاد می کند که به افزایش ویسکوزیته منجر می شود. این بدان معناست که این متد یک روش مفید برای دسترسی به کنترل کیفی فرایند اوزوناسیون و بهینه سازی زمان درمان به عنوان تابع روغن گیاهی مطلوب دارای اوزون می باشد.
گوئرا-بلانکو و همکاران تشخیص داده اند که اوزونیدهای پلیمریک نسبت به روغن آفتاب گردان در روغن هسته انگور تشکیل می شوند و این مورد با استفاده از تفاوت های موجود در ویسکوزیته نشان داده شد. در پایان یک درمان اوزوناسیون ۵ ساعته ویسکوزیته اندازه گیری شده برای روغن هسته انگور ۵/۲ برابر بیشتر از ویکسوزیته نمونه روغن آفتابگردان بود. با این حال، یک رفتار رئولوژیکی کامل می تواند برای توصیف کل روغن های دارای اوزون مناسب باشد اما متاسفانه به نظر می رسد در زمینه این نوع از ارزیابی با یک فقدان کامل مطالعات مواجه هستیم.
ویسکوزیته بالا و ظاهر ژل مانند در محصول الئوژل بدست آمده از اوزوناسیون روغن آفتاب گردان در حضور آب تشخیص داده شده است در حالی که الئوژلی که بدون این حلال قطبی ایجاد شد این خصوصیات را نشان نداد. برخی رفرنس های کتاب شناسی که مقادیر بدست آمده از توصیف چندین روغن اوزون دار شده را نشان می دهند گزارش داده شده اند .
۴. کنترل تحلیلی روغن های دارای اوزون
تکنیک های اسپکتروسکوپیک مانند تکنیک FT-IR، H1 و C-NMR13 را می توان برای تشخیص کیفیت محصولات دارای اوزون مورد استفاده قرار داد زیرا محصولات اکسیداسیون فرعی مانند کامپاندهای آلدهید ممکن است اثرات سیتوتوکسیک و ژنوتوکسیک ایجاد کنند و این بدان معناست که کنترل های آنالیتیک قابل اتکا اجتناب ناپذیر است.
۴.۱. اسپکتروسکوپی FT-IR
فرایند اوزوناسیون را می توان با پایش برخی گروههای عاملی از طریق FT-IR مورد ارزیابی قرار داد. بویژه، کاهش باندهایی که با کشش C=C و C-H برابری می کنند ممکن است با افزایش باندی که با کشش C-O اوزونید برابری می کند همراه باشد، مقادیر بدست آمده برای روغن کنجد به ترتیب برابر هستند با cm‐۱ 1654، ۳۰۰۹ و ۱۱۰۵ . یک کشش cm‐۱ C-O 1365 برای ایزومر ترانس اوزونید در روغن زیتون دارای اوزون گزارش شده است.
داده های FT-IR در مقایسه کینتیک های اوزوناسیون در روغن های هسته انگور و آفتاب گردان که از سوی گوئرو-بلانکو گزارش شده اند نشان داده اند که این کینتیک ها در روغن آفتاب گردان تجزیه سریعتر پیوند دوگانه را داشتند در حالی که تکنیک 1H-NMR تمایز قابل توجه میان دو روغن را اجازه نمی دهند اگرچه تشکیل سریعتر اوزونید در روغن هسته انگور نشان داده شد. نویسندگان در این مقاله یک توجیه احتمالی برای این مورد ارائه دادند مبنی بر اینکه میزان کامپاندهای غیراشباع شده که در دو روغن وجود داشتند متفاوت بودند.
وجود اوزون در درون سیستم های نانوامولسیون روغن زیتون دارای اوزون که با قطر های nm7/212 برای قطره کوچک و با استفاده از روش امولسیون سازی با انرژی پایین و نقطه معکوس تهیه شده بودند با استفاده از FT-IR در طیف cm-۱ ۴۰۰۰-۴۰۰ تایید شده اند. تغییرات شیمیایی که در زنجیره های اسیدچرب و در طی روش اوزون کافت رخ داده بودند مطابق با مکانیسم کریگه با حضور پیک های cm-۱ 1745، ۳۴۶۶ و ۱۱۰۴ نشان داده شدند (کشش اوزونید CO). بعلاوه، پایداری نانواموالسیون پس از ۳۰ روز ذخیره سازی در دمای اتاق با استفاده از این تکنیک اسپکتروسکوپیک نشان داده شد.
۴-۲. H ۱ و C NMR ۱۳
مقدار پروکسید به دلیل سهولت اجرا و هزینه پایین اغلب برای پایش فرایند اوزوناسیون مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال، لزوم توصیف روغن دارای اوزون اخیرا این معنا را داده است که H۱ و C NMR ۱۳ برای شناخت بهتر کینتیک های واکنش های مرتبط و محصولات اوزوانسیون آنها مورد استفاده قرار می گیرد. این تکنیک اسپکتروسکوپیک را می توان برای تعدیل گروه عاملی که در طی درمان درمان روغن گیاهی با اوزون رخ می دهد مورد استفاده قرار داد. از یک طرف، مشاهده می شود که سیگنال های پروتون ها و کربن های مرتبط با پیوندهای دوگانه محو می شوند و از طرف دیگر سیگنال های مرتبط با ۱،۲،۴ تری اکسالان همزمان ظاهر می شوند. مطابق با یافته های بایلی سیگنال های H NMR۱ از ایزومرهای سیس اوزونید فرعی در روغن زیتون دارای اوزون با غلظت فیلد پایین تر ظاهر می شوند در حالی که ایزومرهای ترانس در نقطه آغازی فیلد هستند. بعلاوه، NMR تحلیل های کمی که با استفاده از انتگرال پروتون های OCH2 گلیسرول انجام می شوند را ممکن می سازد و به عنوان یک منبع در طی اوزوناسیون تغییر پیدا نمی کنند. سگا و همکاران چنین ارزیابی کرده اند که محو گونه های غیراشباع شده و ظهور بعدی پروتون های مرتبط با سیگنال های دارای اوزون دورانی در ۱H NMR روغن کنجد دارای اوزون همبستگی خطی با افزایش مقادیر پروکسید و ویسکوزیته و کاهش تعداد ید آن دارد.
ساختار اوزونید درون سیستم نانوامولسیون روغن زیتون دارای اوزون در تحلیل های ۱۳C NMR مورد تایید قرار گرفته است. بویژه، مولفان به سیگنال ppm104 ارجاع می دهند که وجود حلقه کربن ۱،۲،۴- تری اکسالان را نشان می دهد و پس از ۳۰ روز ذخیره سازی در دمای اتاق از ساختار نانوامولسیون محو نشد.
۴.۳. کروماتوگرافی گاز-مایع
تحلیل اسیدهای چرب اشباع شده و اشباع نشده در روغن گیاهی ممکن است بصور ت روتین با استفاده از کروماتوگرافی گاز-مایع (GLC) انجام شود. روغن زیتون که اسید اولئیک آن غنی است نسبت به روغن آفتاب گردان پیوندهای دوگانه کمتر در دسترس برای اوزون دارد و محتوای اسید لینولئیک اصلی را دارد. با این حال، تعداد پیوندهای دوگانه کربن-کربن ممکن است در روغن های گیاهی مختلف متفاوت باشد حتی وقتی که روغن های مخلتف با تیپولوژی یکسان با هم مقایسه می شوند (برای مثال، روغن آفتاب گردان کلاسیک و با اولئیک بالا) و این مورد ممکن است روی فعالیت ضدباکتریایی محصول دارای اوزون تاثیر بگذارد.
یک کاهش تدریجی در اسیدهای چرب اشباع نشده و یک افزایش تدریجی مشابه در میزان اوزون از سوی دیاز و همکاران با استفاده از GLC تشخیص داده شده است که روی مشتقات استر متیل استر اسید چرب نمونه های روغن زیتون و آفتاب گردان دارای اوزون انجام شد. برخی از گونه هایی که در اوزوناسیون تری گلیسیریدها و اسیدهای چرب اشباع نشده در روغن های گیاهی تشکیل می شوند ممکن است در اجزاء فرار محصول تشخیصص داده شوند. بویژه، تجزیه جزئی گونه های پروکسید و هیدروپروکسید آلدهیدها و کربوکسیل اسیدها با طول های متفاوت کربن را تشکیل می دهد که ممکن است نقطه جوش پایین و یک بوی مشخص را نشان دهند و به ترکیب اجزای فرارکمک کنند. توصیف این اجزای روغن آفتاب گردان دارای اوزون از طریق کروماتوگرافی گاز همراه با اسپرکترومتری حجمی انجام شد. مولفان مقاله با استفاده از روشهای دمش و حبس (سرد و یا Tenax-TA) در کنار استخراج مایع –مایع هگزانال، نونانال، ۳-nonenal، مالون آلدهید به عنوان اجزای اصلی مورد شناسایی قرار دادند. این کار همراه با مقادیر کوچکتر هگزانوئیک اسید، نونانوئیک اسید، هپتانال، ۲-نونئال، و ۳- نونئوئیک اسید بود.
۵- پایداری روغن دارای اوزون
اوزونوئید های ایجاد شده در طی اوزناسیون روغن گیاهی در دمای اتاق همگی مایع و یا نیمه جامد هستند و پایداری آنها بایستی تحت شرایط ذخیره سازی معمول برای اهداف تجاری مورد ارزیابی قرار گرفته تا مبادا کافی نباشد.
یک نوع فقدان کلی داده ای در مطالعات موجود راجع به پایداری روغن های گیاهی دارای اوزون در فرمولاسیون های تجاری مانند Oleozon® وجود دارد. اغلب انواع ارزیابی های موجود با استفاده از مقدار پروکسید به عنوان روش اختصاص داده شده انجام شده اند. یک پایداری حداقل ۶ماهه برای روغن آفتاب گردان دارای اوزون Neozone 4000 و محصولات آرایشی که پس از ذخیره سازی در شرایط یخچال و یا دمای اتاق روغن آفتاب گردان دارای اوزون را دارا هستند تشخیص داده شده است در حالی که یک کاهش قابل توجه در محتوی اوزونوئید برای نمونه های ذخیره سازی شده برای زمان های طولانی تر و دماهای بالاتر ۴۰درجه سانتی گراد گزارش شده است. مولفان مقاله تخریب اوزونوئیدهای اسید چرب با استفاده از آنالیزهای GC/MS اجزای فرار روغن های دارای اوزون را آنالیز کردند و کامپاندهای تخریب مانند مشتقات فوریل، آلدهیدهای اشباع شده و اشباع نشده و کربوکسیلیک اسیدها را تشخیص دادند. با این حال، بایستی بخاطر داشت که وجود رطوبت کم ممکن است روی اوزونوئیدهای دارای روغن گلیسریل تاثیر گذارد و در نتیجه مسیرهای چندین تجزیه را تسهیل کند، چیزی که به تشکیل آلدهیدها منجر می شود و بوهای متعفن به دلیل خشکی ممکن است محیط را فراگیرد.
یک روغن آفتاب گردان با اولئیک بالا که با آب به مدت ۴ ساعت اوزون دار شده است طبق تحقیقاتی که مورئو و همکاران انجام داده اند تحت شرایط ذخیره سازی مختلف و پایش شده از ۱ماه تا ۱۲ ماه و در دمای ۲۰- تا ۳۷+ پایداری خود را داشته است. شاخص پروکسید، ارزش اسیدیته، طیف سنجی مادون قرمز، و پروفایل GLC به عنوان روشهای آنالیتیکال انتخاب شدند و خصوصیات روغن دارای اوزون تحت شرایط ذخیره سازی در دمای اتاق و دماهای بالاتر بهبود سریع را نشان دادند در حالی که پایداری محصول بیش از ۱ سال در دماهای یخچال و یا سردتر تشخیص داده شدند. با این حال، فعالیت روغن آفتاب گردان دارای اوزون در مقابل استرپتوکوکوس اوبریس علی رغم تخریب شیمیایی آن بی تغییر باقی ماند و مولفان پیشنهاد دادند که این مورد ممکن است با افزایش محتوی آزلاییک اسید و نونانوئیک که ممکن است محو شدگی اوزونوئیدها را جبران کند همبستگی داشته باشد.
گزارشات حاکی از این هستند که روغن زیتون دارای اوزون (OZO) به دلیل ویژگی خاص آن اثرات ضدباکتریایی و بازه زمانی بیشتری را نشان می دهند زیرا که ممکن است بتوان حدود ۱سال در دمای اتاق و یا بالای ۳ یا ۴سال در یک یخچال ذخیره سازی کرد.
۶. کاربردهای معمول روغن های دارای اوزون
روغن های مختلف دارای اوزون که برای کاربردهای معمول مورد استفاده قرار می گیرند در حال حاضر در بازار در دسترس هستند. رایج ترین روغن های گیاهی استفاده شده برای تولید مشتقات دارای اوزون عبارتند از روغن زیتون و روغن آفتاب گردان، اگرچه در روش اوزوناسیون این روغن ها به یک زمان طولانی و یک استانداردسازی قابل توجه از لحاظ جریان گاز، غلظت O۳ ، حجم روغن، و دما نیاز هست. اگرچه حداقل ۲۰ روغن گیاهی مختلف در طی چند سال گذشته ثبت شده اند اما تعریف هزینه ها و مزایای نسبی آنها یک کار دشوار است. روغن های تیم، کنجد، سویا، نارگیل، دانه شاهدانه، هسته انگور، جوجوبا، بادام شیرین، بادام زمینی، ماکادمیا، سبوس برنج، آووکادو، تخم کتان، دانه کدو، و دانه گلرنگ برخی نمونه های یک چنین روغن ها هستند.
یک ارزیابی از پارامترهای فیزیکی شیمیایی اصلی، پایداری، کاراییف و هزینه ها نشان داده است که روغن کنجد به نظر برای اوزوناسیون بیشترین فایده را داشته باشد. روغن های مهم نیز گاهی اوقات برای این استفاده مناسب هستند. روغن های آفتاب گردان دارای اوزون Ozonia3000® و Oleozon® که به ترتیب در ایتالیا و کوبا تولید شده اند، روغن Cocozone که با اوزون کافت روغن نارگیل از بریتانیا ساخته شده است و روغن های OOO و O2‐ZAP® که به ترتیب در کانادا و ایالات متحده آمریکا از روغن زیتون ساخته شده اند برخی نمونه های محصولات عموما در دسترس هستند. در حال حاضر روغن های گیاهی برای موارد خارج پوستی و در جهت مدیریت و پیشگیری از بیماریهای پوستی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. شرایط پاتولوژیکی که این درمان برای آنها سودمند است عبارتند از بیماری های پوستی عفونی، آبسه ها و athleteʹs foot ، بیماری های آلرژیک مانند درماتیت آتوپیک، اگزما، کهیر و پروریگو، بیماری های پوست فلس مانند اریتما مانند پسوریازیس و پالموپلانتار، پوسچولوزیس، التیام زخم و بهبودی زخم اولسر.
بعلاوه، روغن ها خود بویژه برای افراد با پوست آسیب دیده به عنوان مرطوب کننده و محافظ پوست عمل می کنند. در این راستا محصولات دارویی و آرایشی که مبتنی بر روغن های گیاهی دارای اوزون هستند به لحاظ تجاری قابل دسترس هستند. مقوله درمانی شامل مشتقات (پماد، ژل، اسپری) می شود که می توان از آنها برای پوست و برخی غشاهای مخاطی جهت درمان درماتولوژیک مانند آنتی باکتریال ها، کاهنده های اگزودا و محرک های ترمیم زخم و یا برای درمان آکنه، تبخال، پسوریازیس، عفونت های قارچی، زخم بسترها، و بطور کلی زخم ها استفاده کرد. برخی مطالعات درون تنی نشان داده اند که ضایعات پوستی شدید ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) با درمان از طریق روغن دارای اوزون در ظرف ۱ الی ۲ ماه بهبودی پیدا کرده اند چیزی که کارایی زیاد آن، عوارض جانبی محدود و نیز قیمت پایین آن را ثابت می کند. در واقع، سچی و همکاران فعالیت آنتی باکتریال روغن آفتاب گردان دارای اوزون علیه پاتوژن ها مانند S. aureus, Enterococcus faecalis, E. faecium, S. pyogenes, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa و گونه های مختلف مایکوباکتریوم (Mycobacterium) را مورد مطالعه قرار داده اند. نتایج مطالعه با این نتایجmg/mL 95/9-37/2 = MICs برای مایکوباکتریوم و مقدار mg/mL 5/9-18/1 برای باکتری های دیگر که مشاهده شدند بسیار رضایت بخش بودند. نخست، مقادیر MIC به نظر خیلی بالا هستند اما بایستی در نظر گرفت که روغن های گیاهی خیلی پیچیده هستند. این فعالیت آنتی باکتریالی خوب اخیرا از سوی سریو و همکاران در زنجیرهای باکتریایی گرم منفی (E. coli and P. aeruginosa) و گرم مثبت (S. aureus and Micrococcus luteus) مورد تایید قرار گرفته است. همچنین مشاهده شده است که Oleozon® فعالیت ضدمیکروبی خوب نسبت به انگل های پروتوزوئا مثل Giardia duodenalis و Leishmania major نشان می دهد. یک فعالیت ضد انگل لیشمانیا با استفاده همزمان گلوکانتیم و روغن دارای اوزون اخیرا برای درمان لیشمانیای جلدی در انسان ها گزارش شده است. اثرات خوب روی ترمیم ضایعات لیشمانیا و حتی اولسرهای دیگر توضیح داده شده اند در حالی که یک حس سوختگی گذرا تنها اثر شدید مشاهده شده بود.
اگرچه چندین اثر جانبی ناشی از اوزون درمانی شناسایی شده است اما مطالعات راجع به اثر شدید روغن دارای اوزون بسیار ضعیف می باشند. تنها در یک مطالعه اخیر روی دو مورد از درماتیت تماسی تحریکی که در اثر درمان موضعی با پمادهای دارویی حاوی روغن دارای اوزون ایجاد شده بودن تاکید شده است. مولفان در این مقاله پیشنهاد داده اند که این موارد ممکن است به دلیل افزودن اوزون به روغن حاوی زیتون باشد. بویژه، در یک مورد پماد روغن دارای زیتون روی لب ها استفاده شد که عملا از لیست دارو ها حذف شد زیرا لایه شاخی در مخاط لب نازک است و لب ها نسبت به فعالیت تحریکی اوزون حساس تر هستند.
Oleozon® موضعی را می توان به عنوان یک داروی ضد قارچی در درمان عفونت قارچی اونیکومایکوزیس لحاظ کرد و اثرات درمانی بهتر نسبت به کتوکنازول موضعی مشاهده کرد. این دارو برخلاف داروهای ضدقارچی هیچگونه ریسک عوارض شدید سیستمی و تداخلات دارویی ندارد و یک درمان کم هزینه با یک مکانیسم مشابه با سلول های باکتریایی هست.
بعلاوه در حال حاضر چندین نوع از فرمولاسیون های آرایشی مانند کرم، شامپو، ژل حمام، افترشیو، لوسیون بدن، امول ژل، خمیردندان، پاک کننده آرایش، ژل شستشوی واژن، و بالم لب در بازار یافت می شوند و در آنها روی وجود یک روغن دارای اوزون در اجزای دارو تاکید شده است.
روغن های گیاهی دارای اوزون علاوه بر کاربرد به عنوان داروی کتانئوس برای سایر موارد استعمال موضعی استفاده می شود و نشان می دهد که کاربردهای متعدد دارند. حوزه های کاربردی اصلی آن دهانی، دندانی، جیناکولوژیک (بیماری های زنان) و چشم پزشکی می باشند.
در دهه ۱۹۳۰ فیسچ کاربرد اوزون را برای حوزه دندانپزشکی و در جهت کمک به عفونت زدایی و بهبودی زخم پیشنهاد داد به دلیل ویژگیهای ضدمیکروبی، سازگار و ترمیمی که دارد. در سالهای اخیر یک شماری از پروتکل های درمانی برای اوزون توسعه پیدا کرده اند مبنی بر کاربرد آن برای بهبود عفونت های دندانی مرتبط با بیماری پریودنتال و کنترل میکروارگانیسم های دهانی عفونی در جرم دندان. در واقع، روغن های اوزون دار شده مانند روغن آفتاب گردان، روغن زیتون و بادام زمینی به عنوان پانسمان درون کانالی مورد استفاده قرار گرفته اند و بوی غیرهوازی مشخص ناشی از دندان عفونی و فاسد را کاهش می دهند. همچنین آنها در عفونت لثه ای دهان خندقی مورد استفاده قرار می گیرند. یک روغن دارای زیتون جدید به عنوان ژل O-zone ویژگیهای قارچ کشی و باکتری کشی دارد. این روغن برای استفاده در درمان های پریودنتال و التهابات لثه (برای عفونت زدایی ریشه در طی درمان های عصب کشی) و درمان پوسیدگی های اولیه دندان پیشنهاد شده است.
بعلاوه یک ژل آماده سازی روغن زیتون دارای اوزون به یک رژیم بهداشت دهانی استاندارد افزوده شد و تشخیص داده شد که این ژل دمینرالیزیشن مینای دندان پیرامون براکت های ارتودنسی را در طی درمان ارتودنسی کاهش می دهد. یک ژل O-zone آماده سازی دیگر با دو عامل کلرهگزیدین دیگلوکونات (CHX) مقایسه شد. در این مورد یک تاثیر نسبتا ملایم آنتی سپتیک مشاهده شد که نسبت به باکتری های گرم مثبت در باکتری های گرم منفی بیشتر مشهود بود و از تشکیل پلاک دندان پیشگیری کرد. با این حال، این مورد نسبت به عامل های مبتنی بر CHX که مورد آزمایش قرار گرفتند فعالیت آنای باکتریایی کمتری را نشان داد.
در سال ۲۰۱۱ El Hadary و همکاران استفاده موضعی از روغن های گیاهی دارای اوزون با استفاده همزمان زیرجلدی سیکلوسپرین عاملی سرکوب کننده ایمنی A به عنوان یک استراتژی توسعه روند ادغام ایمپلنت (osseointegration) را پیشنهاد داده اند. در واقع، مشاهده شد که تشکیل استخوان کامل پیرامون ایمپلنت های دندانی تشدید می شد.
همچنین کاربردهای درمانی روغن های دارای اوزون مدیریت ضایعات دهانی می باشد. در یک معاینه بالینی جدید کارایی روغن زیتون دارای اوزون برای درمان زخم های آفتی دهانی، تبخال لب، برفک دهانی، و التهابات گوشه لب مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه تاکید شده است که ضایعات در همه بیماران عود پیدا می کنند اگرچه این مورد در دوره های زمانی متغیر رخ می دهد. علاوه بر این، بیمارانی که به لیکن پلان مبتلا بودند یک نوع کاهش دراماتیک از لحاظ حس سوختگی را گزارش دهند.
یک حوزه جالب کاربردی دیگر برای استفاده از روغن های دارای اوزون حوزه جیناکولوژی بویژه در درمان برخی پاتولوژی های مخاط واژن می باشد. در واقع اکثر زنان به دلیل رفتار جنسی و حتی تغییرات هورمونی که در طی یائسگی رخ می دهند به یک شماری از عفونت ها مبتلا می شوند. بویژه، عفونت های مهبلی که در اثر عفونت قارچی Candida spp ایجاد می شوند شایع ترین عفونت های دستگاه تناسلی زنان می باشد.
به دلیل درمان طولانی مدت لازم برای Candida spp و مقاومت آن نسبت به درمان های معمول روغن های گیاهی دارای اوزون مزیت هایی را برای التیام عفونت قارچی و نیز به دلیل کم هزینه بودن و نبود عوارض جانبی در پی دارند. در نتیجه، یک مزیت قابل توجه برای بهداشت جامعه وجود دارد. در واقع، روغن زیتون فعالیت ضدقارچی جالب توجهی را نشان داده است که ممکن است به دلیل پیشگیری از الاستاز به عنوان یک آنزیم فعال در واگیری قارچی از سوی برخی اجزای الیفاتیک آلدهیدها باشد.
رودریگز و همکاران کارایی روغن دارای اوزون روی Candida albicans را در اوایل دهه ۱۹۹۰ گزارش دادند. حدود یک دهه بعد مطالعات راجع به مقایسه روغن های دارای اوزون و آفتاب گردان نشان دادند که آنها فعالیت آنتی باکتریال مشابه داشتند و MIC پایین در بازه ug/ml 2/. -53/. را نشان می دادند و همچنین فعالیت درونی روی قارج های رشته ای مانند Aspergillus fumigatus و درماتوفیت های Epidermophyton floccosum, Microsporum canis, Trichophyton rubrumرا از خود بروز می دادند. اخیرا یک تیم تحقیقاتی ایرانی یک مطالعه راجع به مقایسه کارایی روغن زیتون اوزون دار و کرم موضعی کلوتریمازول در درمان عفونت قارچی کاندیدیازیس (candidiasis) مهبلی انجام دادند. بیماران زن ثبت نام کرده و بطور تصادفی به یکی از دو گروه که درمان های مختلف را دریافت می کردند اختصاص داده شدند. آنها از طریق مصاحبه و یک آزمون پاراکلنیکی در ابتدا و پس از مداخله مورد ارزیابی قرار گرفتند. پرسشنامه استفاده شده برای ثبت تغییرات علانم هیچگونه تفاوت معنادار میان دو گروه از لحاظ اثرات آنها روی خارش و ترشحات واژن را نشان نداد. با این حال، کشت آزمایشگاهی منفی فعالیت هر دو درمان علیه عفونت قارچی کاندیدیازیس را تایید کرد. با این حال، کلوتریمازول نسبت به درمان مبتنی بر اوزون حس سوختگی را بطور معناداری کاهش داد.
در درمان چشمی اوزون می تواند یک فعالیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی در برخی پاتولوژی های بخش پیشین چشم داشته باشد و ترمیم و نیز بازسازی بافت را ممکن سازد. با این حال، روغن دارای اوزون برای بافت قرنیه بسیار آزاردهنده هست. این مشکل با توسعه یک فرمولاسیون تخصصی برای کاربرد چشم پزشکی در انسان ها و حیوانات که بر مبنای روغن آفتاب گردان لیپوزومی دارای اوزون می باشد و به خوبی با بافت ظریف سطح چشم سازگار است رفع شده است. رایج ترین اختلالات ایجاد شده برای حیوانات مانند التهابات ملتحمه، التهاب قرنیه چشم، سندرم چشم خشک، و زخم قرنیه برخی علائم مشترک مانند قرمزی چشم، ورم ملتحمه چشم، و جداشدگی شبکیه چشم را دارند. برای این بیماری های سگمان قدامی التهابی درمان ضدالتهابی لازم است. فرمولاسیون لیپوزومی به دلیل تطبیق پذیری آن یک راهکار جایگزین معتبر و مناسب برای مدیریت بیماری خراشیدگی سطحی است. در واقع، استفاده از Ozodrop به مدت ۳ الی ۴ بار در یک روز تا زمانی بهبودی پاتولوژی را کنترل می کند. با این حال، استعمال موضعی یک قطره collyrium به میزان ۱ تا ۲ قطره برای هر چشم در هر ۴ ساعت بایستی بیشتر شده و تکرار شود تا اینکه درمان بالینی حاصل شود. برخی بیماران از استعمال این قطره رنج می برند. بعلاوه قطره های چشمی دارای اوزون را می توان علاوه بر ویژگیهای ضدباکتریایی که دارند برای آماده سازی برای عمل های جراحی داخل و خارج چشمی مثل جراحی آب مروارید و یا تزریق چشمی مورد استفاده قرار داد.
همچنین در حوزه دامپزشانکی روغن های گیاهی دارای اوزون ممکن است روش جدید برای پیشگیری و یا درمان ماستیت ها باشند. آنها نشان داده اند که یک تاثیر برونی روی ۳ زنجیره باکتریایی اصلی (S. aureus, E. coli, and S. uberis) که مسئول ماستیت ها هستند دارند. یک محلول (ضدعفونی بعد از شیردوشی) غنی شده با روغن آفتاب گردان دارای اوزون و استفاده شده با یک ضدعفونی کننده برای حفاظت از پستان های حیوانات شیرده در حال حاضر در دسترس هست. لایه ای که ایجاد می شود پستان را بطور کامل و بدون اینکه قطره ای چکه کند می پوشاند و استفاده کاربردی آن را تضمین می کند. روغن آفتاب گردان دارای اوزون به دلیل ویژگیهای التیام دهندگی که دارد کمک می کند تا بافت ها در طی شیردوشی آسیب نبینند.
همچنین روغن دارای اوزون می تواند از طریق اکسیداسیون پذیرنده های ویروسی تخصصی در سلول های گیاهی ویروس های گیاهی را غیرفعال کند اما یک دوز بیشتری نسبت به باکتری لازم است.
نکته جالب توجه تاکید مولفان مقاله روی همبستگی میان فعالیت آنتی باکتریال روغن های دارای اوزون با شاخص پروکسید (PI) هست و آنها بر این باور هستند که وقتی PI بیشتر است مقدار فعالیت هم بیشتر است. با این حال، در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است که افزایش PI روی فعالیت روغن تاثیر نمی گذارد و مطابق با گزارش برخی نویسندگان احتمالا به این دلیل است که مکانیسم آنتی باکتریال روغن های گیاهی دارای اوزون با گونه های اکسیدکننده مرتبط است.
۷. سیستم های تحویل روغن دارای اوزون: وضعیت هنر و چشم اندازها
باتوجه به مطالبی که پیش از این گفته شده نتایج جالب توجه که از روغن های دارای اوزون در کاربردهای موضعی بدست آمده است چندین فرمولاسیون تجاری بدست داده اند. با این حال، برخی جنبه ها مانند توصیف کامل ویژگیهای فیزیکی-شیمیایی به ترتیبی که در فصل پیش گفته شد برای اینکه کاربردهای عقلانی و کامل را ممکن ساخت.
نخست، تحقیق راجع به فعالیت آنتی باکتریال این محصولات به دلیل فقدان روشهای غربالگری درونی و قابل اتکا با مانع مواجه شده است. مشکلات اصلی مرتبط با غربالگری این محصولات عبارتند از ویسکوزیته روغن که مشکلاتی را در انتشار پایدار روغن در محیط آبی و پخش اجزای چربی دوست روغن از طریق آگار ایجاد می کند. در واقع، در تست های آنتی باکتریال رقیق سازی در یک محلول DMSO و یا افزودن یک سورفکتانت مانند ۸۰TWEEN 2درصد برای ایجاد یک امولسیون پایدار روغن در سالین لازم است.
موضوع دیگر بوی نامطبوع ترکیبات دارای اوزون است که شبیه بوی چربی متفعن و خود اوزون می باشد. این مورد باعث می شود تا راجع به افزودن طعم دهنده های ثابت و عامل های تثبیت کننده به فرمولاسیون ها تحقیق شود. از این مهمتر، اکثریت روغن های دارای اوزون شناخته شده با یک روند منظم برای پوست استفاده می شوند و غلظت بالای اوزون آنها باعث تحریک پذیری بیش از حد سلول ها می شود و اثرات نامطلوب مانند سوزش، خارش و حتی پوسته پوسته شدن پوست برجای می گذارند.
تست های تولیدی و کاربردی برخی موضوعات راجع به ویسکوزیته بالای محلول های روغن دارای اوزون غلیظ و پایداری آنها صرفا در شرایط سرد در اجزای فعال و در فرمولاسیون های آرایشی نهایی را گزارش داده اند. فرمولاسیون ها معمولا به میزان ۱۰ تا ۲۰ برابر در طی فرایند رقیق می شوند.
سیستم های اجرا تکنولوژی های مهندسی شده هستند که برای انجام اجزای فعال، ارتقای سازگاری بیمار و اجرای کنترل شده و یا هدفمند مورد استفاده قرار می گیرند. این موضوع مورد شناسایی قرار گرفته است که پوست انسان به عنوان یک مانع در برابر نفوذ مولکول های برون زاد در استفاده پوستی موضعی عمل می کند. سیستم های اجرا ممکن است نفوذ اجزای فعال از طریق لایه های پوست را افزایش دهد و غلظت آن را در فرمولاسیون و در پوست کنترل کند.
از یک نقطه نظر صنعتی، فرمولاسیون های مشابه ممکن است به تولید محصولات دارویی، وسایل دارویی و آرایشی منجر شوند که هر کدام تحت کنترل محدودیت های قانونی اجباری هستند. در راستای اهداف آرایشی حفظ جزء فعال در لایه های سطحی پوست و پیشگیری از جذب سیستمی یک موضوع اصلی به شمار می رود. از طرف دیگر، در تولیدات دارویی، فعالیت های فارماکولوژیکی ایمونولوژیک و متابولیک ممکن است در هر دو لایه نخست و در لایه های عمیق رخ دهند و جذب سیستمی را در برمی گیرند. یک دستگاه پزشکی با ابزارهای فارماکولوژیکی، ایمونولوژیکی و متابولیکی نمی تواند عملکرد مورد نظر روی بدن انسان را بدست دهد.
لزوم تضمین محصولات آرایشی یکپارچه که به لحاظ حسی برای مصرف کننده جذاب باشد و پایداری طولانی مدت را داشته باشند از نیازهای اساسی هستند. بازتولید و کارایی هزینه ای فرایندهای صنعتی از مشخصه های کلیدی همه انواع محصولات به شمار می روند اما بطور خاص برای لوازم آرایشی مفید هستند. کیفیت، ایمنی، و کارایی همیشه برای یک محصول دارویی لازم و اجباری هستند. از لحاظ ایمنی ماده شیمیایی بایستی گفت که قانون REACH اروپا روغن زیتون دارای اوزون را با شماره Regulatory List Number EC No.: 919‐۹۷۹‐۹ و روغن آفتاب گردان دارای اوزون که همچنین با نام Bioperoxoil®, Oleozon® شناخته شده است با شماره EC No.: 924‐۷۵۱‐۷ روغن ثبت کرده است. برای یک طبقه بندی مبتنی بر غاظت محتوای روغن دارای اوزون و کاربردهای آن می توان یک طبقه بندی از سوی اُمالی را گزارش داد: ۱ تا ۲درصد برای بالم لب به عنوان مرطوب کننده، و ۳ تا ۴ درصد برای محصولات ضدپیری و تمیزکننده، ۴ تا ۵ درصد برای روغن ماساژ ورزشی، و حداقل ۵ تا ۶ درصد برای یک وسیله پزشکی و یا محصولات دارویی.
انواع اصلی فرمولاسیون های پیشرفته استفاده شده برای افزایش فعالیت روغن دارای اوزون و کاهش عوارض جانبی در بخش بعد گزارش شده اند. اساسا تاکنون تکنیک اموالسیون با اندازه های مختلف قطره و کپسوله سازی گزارش شده اند.
۷.۱. امولسیون های مبتنی بر روغن دارای اوزون
امولسیون های درشت ذرات پراکنده کلوئیدی هستند با اندازه های um5-1 و از روغن، آب و امولسیفایرها و یا سورفکتانت ها تشکیل شده اند. سورفکتانت ها پایداری قطرات روغن پراکنده در آب و یا باالعکس را تضمین می کنند. امولسیون های دارویی و آرایشی را می توان به عنوان پماد، کرم، ژل و لوسیون پیشنهاد داد. هر چند فرمولاسیون های پماد ممکن است عملا عاری از آب باشند کرم ها ممکن است میزان بالایی از آب را داشته باشند (کرم های هیدروفیلیک)؛ روغن یک فاز پاشیده است و آب یک فاز پیوسته (امولسیون های نوع O/W). ژل ها و یا ژل های امولسیون فرمولاسیون های شفاف و قابل انتشار است که با افزودن عامل های ژله کننده پلیمریک بدست می آیند. لوسیون ها کرم های روان (اساسا از نوع O/W) در دمای اتاق هستند. با توجه به ارزیابی محصولات تجاری و تحقیقات موجود ژل رایج ترین فرمولاسیون گزارش شده برای امولسیون های درشت روغن دارای اوزون می باشد.
سریو و همکاران او یک ژل درماتولوژی حاوی ۳۰ درصد روغن دانه آفتاب گردان دارای اوزون، ۶۰/۱ درصد اسیدیته به عنوان اولئیک اسید، مقدار پروکسید meq O2/kg 335 و ویسکوزیته mPas 193 تقویت شده با آلفا لیپوئیک اسید و ویتامین E (α‐tocopherol) را معرفی کرده اند. همین نویسنده آزمایشات بالینی اولیه روی زخم بستر در یک مطالعه آزمایشی را توصیف نموده است (در مراحل ۱ و ۲). گزارش یک تحلیل کارایی حاکی از این بود که Oz.Or.Oil 30 نسبت به محصول کنترل (ژل درماتولوژیکی تجاری) کارایی بسیار بهتری را نشان داد و احتمالا به دلیل قدرت بالای ضدمیکروبی و آنتی باکتریال روغن دارای اوزون باشد. با این حال، بیماران بوی قوی از Oz.Or.Oil 30 ، ماندگاری روغن و یک سوزش ملایم روی پوست در همان زمان عملکرد روغن را گزارش دادند و اما این را هم گفتند که این علائم به سرعت بهبودی پیدا کردند و آنها از درمان رضایت داشتند.
در یک حرکت ابتکاری دیگر، یک اولئوژل با ویسکوزیته بالا مستقیما با اوزونانسیون روغن گیاهی در حضور آب ۹درصد تولید شد. این محصول به عنوان یک مبنا برای فرمولاسیون های دارویی با ویژگیهای آنتی باکتریال بالا و نیز بازسازی و ترمیم پوست مورد استفاده قرار گرفته است.
یک امولسیون دوگانه-پیوسته-فازی از سوی زئو معرفی شده است. هر ۱۰۰ گرم از دارو از ۱/. تا ۳۰ گرم روغن دارای اوزون، ۲۰ تا ۵۰ گرم امولسی فایر، ۵ تا ۱۰ گرم کمک کننده امولسی فایر، ۱ تا ۵ گرم تثبیت کننده و آب تهیه شد. همچنین این روش ابتکاری یک روش آماده سای و اعمال امولسیون دوگانه-پیوسته-فازی روغن دارای اوزون را در برمی گیرد. امولسیون روغن دارای اوزون را می توان با آب و روغن رقیق کرد و همچنین می توان آن را برای پیشگیری و درمان بیماری زخم بستر یک حیوان مورد استفاده قرار داد.
۷-۲. میکرو و نانوامولسیون ها
امروزه به استفاده از ذرات پراکنده کلوئیدی برای بارگذاری، حمایت و تحویل اجزای لیپوفیلیک فعال مثل مواد مغذی با قابلیت دارویی، داروها، ویتامین ها، آنتی میکروبیال ها و آنتی اکسیدان ها از طیفی از حوزه های صنعتی بیش از پیش توجه می شود. میکرو و نانوامولسیون ها روغن کلوئیدی در ذرات پراکنده آبی با پایداری ترمودینامیک و کینتیک در اندازه را تعریف می کنند. اینها در سطح گسترده مورد استفاده قرار گرفته و مواد فعال را به عنوان سیستم های تحویل برای اجزای لیپوفیلیک کپسوله می کنند. میکرو و نانوامولسیون ها اساسا از روغن، آب، سورفکتانت ها و احتمالا یک کمک کننده سورفکتانت تشکیل شده اند. بعلاوه، ممکن است لازم باشد تا به طور مکانیکی سیستم را تحریک کرده و یا گرمادهی کنیم تا یک میکرو و یا نانوامولسیون را از اجزای سازنده تهیه کنیم. معمولا، اندازه میانگین قطره بین ۱۰۰ و ۵۰۰ نانومتر است. بطور معمول، نسبت بیشتر سورفکتانت به روغن برای تهیه یک میکروامولسیون بجای نانوامولسیون لازم است. استفاده از بیش از ۲۰ درصد سورفکتانت یک میکروامولسیون ایجاد خواهد کرد که به لحاظ ترمودینامیکی پایدار تر است و مولکول های روغن در آن ممکن است در بین دم های سورفکتانت و هسته میسل وارد شوند. راجع به فعالیت آنتی میکروبیال نانوامولسیون ها بهتر است گفته شود که وقتی قطرات امولسیون بتوانند با غشاهای سلولی دولایه لیپیدی پیوند برقرار کنند این پیوند با جذب الکترواستاتیک میان بار آنیونی روی پاتوژن و بار کاتیونی امولسیون افزایش پیدا می کند. سپس انرژی ذخیره شده در روغن و امولسیون دترجنت رها می شود و غشای لیپیدی پاتوژن را ناپایدار می کند. این فعالیت غیرتخصصی یک طیف وسیعی از فعالیت را ممکن می سازد و بنابراین برخی از امولسیون ها گزینه های مناسب برای التیام زخم و ضدعفونی سطح می باشند. بعلاوه، افزایش سطح ایمنی و فقدان تحریک غشای مخاطی اثبات شده است.
همچنین میکرو و نانوامولسیون ها را می توان در عامل های بیوفیلم برای فعالیت های آنتی میکروبیال مورد استفاده قرار داد و استفاده از نانوامولسیون ها برای کنترل اتصال بیوفیلم ها بر مبنای باکتری های موجب پوسیدگی روی سطح دندان یک راه عقلانی برای پیشگیری از این بیماری دهانی رایج است.
اخیرا در یک مطالعه جالب توجه راجع به فرمولاسیون آماده سازی نانوامولسیون با استفاده از روغن زیتون دارای اوزون توضیح داده شده است. این روغن یک اسیدیته ۰۷/۳۶ درصد (اولئیک اسید)، مقدار پروکسید meq O2/kg 01/247 و مقدار یدی ۲۱/۱۰ (g of I2 per 100 g) را دارا است. در حضور سورفکتانت ۴۰ Tween قطرات نانوامولسیون با یک اندازه nm7/212 با استفاده از روش نقطه معکوس امولسیون و یک نسبت سورفکتانت به روغن ۲ و نسبت روغن ۵/۲ درصد تهیه شدند. این آماده سازی در طی ۳۰ روزذخیره سازی در دمای اتاق پایداری را نشان داد و ساختار اوزونید در طی این مدت با موفقیت حفظ شد. نتایج درون کشتگاهی نشان داد که روغن دارای اوزون فعالیت آنتی باکتریال خود را حفظ می کردند. این جنبه آن را یک حامل مناسب اوزون برای کاربردهای مختلف بیوپزشکی می سازد.
کراکی و همکاران اخیرا در یک پتنت از یک نوآوری گفته اند که به موجب آن روغن آفتاب گردان دارای اوزون در یک میکروامولسیون که در آن کلرید آمونیم C10‐C16‐alkyl‐trimethyl و کلرید هیدروکسی پروپیل تری آمونیم گوار پوشش میکروامولسیون هستند و دی پلی هیدروکسی استرات PEG‐۳۰ سورفکتانت روغن دار می باشد بارگذاری می شود. عدم سمیت سلولی در کشت های فیبروبلاست L929 پس از یکسال ذخیره سازی در دمای اتاق برای میکروامولسیون تازه تهیه شده تشخیص داده شد برخلاف یک چنین آماده سازی که در شکل ژل حاوی ۵ درصد روغن دارای اوزون انجام شد.
آنتوناشیو راجع به توسعه لوازم آرایشی از یک نوآوری پرده برداشته است که به موجب آن یک آماده سازی با روغن آفتاب گردان حاوی ۵/. درصد تا ۱ درصد از ذرات اوزون با فسقاتیدیل کولین و کارنیتین لینولئت امولسیون سازی شد. و مشاهده شد که این آماده سازی نقش فعال موضعی مانند کاهش سلولیتیس و لیپو را دارد.
۷.۳. ماکرو، میکرو و نانوکپسوله سازی روغن ها
تکنولوژی کپسوله سازی ممکن است یک گزینه سهل برای کاهش اثرات نامطلوب روغن های دارای اوزن باشد که پایداری قفسه ای و ویژگیهای حسی پایین دارد و قابلیت پذیرش روغن ها و محصولات تقویت شده با محصولات روغنی را افزایش می دهد. کپسوله سازی به عنوان فرایندی تعریف می شود که به موجب آن پیرامون قطرات روغن بیواکتیو را یک پوشش فرا می گیرد و یا در یک ماتریکس همگن و یا ناهمگن قرار می گیرند یا کپسول های کوچک با ویژگیها و مشخصه های بسیار مفید را بدست دهند. در واقع، کپسوله سازی روغن های بیواکتیو یک روش سهل و کارآمد برای تعدیل رهاسازی، افزایش ثبات فیزیکی، حفاظت از آنها در برابر واکنش های اکسیداسیون با محیط، کاهش فراریت و افزایش سازگاری بیمار می باشد.
روشهای اصلی کپسوله سازی را می توان به ترتیب ذیل طبقه بندی نمود: میکروذره ها که روغن ها ممکن است در آنها با یک دیواره ماتریکس (ساختارهای هسته-پوسته) پوشش داده شوند؛ نانوذره ها با یک طیف اندازه mn800-1 ؛ میسل هایی که یک هسته مرکزی هیدروفیلیک و یک تاج هیدورفیلیک دارند؛ نانوذره های لیپید با ماتریکس جامد؛ نانوذره های لیپید جامد (SLN ها) و حامل های لیپید غیرساختاریافته(NLS) ؛ و لیپوزوم های با یک غشای دولایه ای ساخته شده از فسفولیپیدهای با ماهیت آمفیفیلیک. تکنیک های دیگر کپسوله سازی که شامل کمپلکس های سیکلودکسترین و دندریمرها می شوند و ساختارهای پلیمریک با معماری های ۳بعدی شاخه ای می باشند.
کاربردهای قابل توجه نانوتکنولوژی را می توان در حیطه عامل های آنتی باکتریال منسوجات یافت. این کار اساسا با استفاده از نانوذره های غیرارگانیک (نقره، مس، زینک) در الیاف ها و پارچه ها انجام می شود. با این کار می توان محصولات پارچه ای مفید و نوآورانه تولید کرد که برخی از آنها را می توان در قالب وسایل پزشکی دسته بندی کرد مانند پانسمان های زخم با هدف پیشرفت تحقیق راجع به عامل های آنتی باکتریال با یک طیف فعالیت گسترده که در براب مقاومت پایدار هستند.
میکروکپسوله سازی روغن دانه فلفل قرمز دارای اوزن از سوی اوزیل دیز و همکاران پیشنهاد شده است که در پارچه های غیربافته و در نتیجه تولید منسوجات آنتی باکتریال قابل عرضه در بازار کاربرد دارد. روغن دارای اوزون یک میکروکپسوله با روش هم افزایی پیچیده (که ممکن است در سیستم های حاوی کلوئیدهای هیدروفیلیک کاتیونی و آنیونی برانگیخته شود) با استفاده از ژلاتین و صمغ عربی و نیز متریال ها در حضور یک عامل سورفکتانت می باشد.
واکنش اوزوناسیون در روغن دانه فلفل قرمز که یک درجه بالایی از عدم اشباعیت دارد اساسا ازطریق لینولئیک اسید و اولئیک اسید رخ می دهد. دسته های ذرات با یک طیف um37-19 و با بارگذاری روغن ۵۶-۴۷درصد بدست آمدند (هیچگونه داده راجع به اسیدیته، مقدار پروکسید، و شاخص یدی گزارش نشد). فعالیت های آنتی باکتریال در برابر E. coli, P. aeruginosa, MRSA, C. albicans و و E. faecium مقاوم در برابر وانکومایسین نشان داده اند که روغن دارای اوزون کپسوله شده کارایی خود را در شکل میکروکپسول حفظ می کرد. تاثیر آنتی میکروباکتریال را می توان با حضور ترکیبات آنتی میکروباکتریال مثل آلدهیدها و کربوکسیلیک اسیدهای (مثل آزالیک و پلارگونیک اسیدها) تشکیل شده با فرایند اوزوناسیون توضیح داد. همچنین تشخیص داده شده است که پارچه های بارگذاری شده با میکروکپسول های فعال ۲۰ تا ۳۰ درصد در برابر میکروارگانیسم های آزمایشگاهی مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها خیلی فعال هستند. بعلاوه، مشاهده شد که فعالیت طولانی مشاهده شده برای تولید منسوجات کاربردی مهم هست.
همچنین منسوجات پزشکی با ویژگیهای آنتی میکروبیال و التیام دهندگی زخم از سوی بِسن و همکاران مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این راستا روغن های تخم کتان و St. John’s Wort oil اوزون دار شدند (اسیدیته نهایی ۰۲/۲۱ درصد به عنوان اولئیک اسید) و این روغن ها از طریق روش ساده هم افزایی کپسوله شدند (صمغ عربی یک متریال دیواره ساز است و رسوب پروتئین با یک تغییر Ph مدیوم واکنش برانگیخته شد). بارگذاری روغن با یک اندازه ذره um19 برابر بود با ۵۳ درصد. فعالیت آنتی باکتریال روغن های خام در برابر E. coli و S. aureus آزمایش شد. در حالی که روغن خام فعالیت آنتی باکتریال پایینی را نشان می داد روغن های دارای اوزون یک هاله عدم رشد باکتری بالا (فعالیت بالا) را نشان می دادند. این فعالیت را می توان با محتوای ساختارهای اوزونوئید توضیح داد.
با استفاده از مدل آزمایشگاهی زخم پوستی جراحی داخلی ( in vivo circular excision wound rat model ) ، روشن شد که روغن های خام ویژگیهای التیام دهندگی زخم دارند و فعالیت التیام دهندگی زخم در آنها پس از فرایند اوزوناسیون افزایش پیدا می کرد. همچنین تشخیص داده شده است منسوجاتی که میکروکپسول های روغن های دارای اوزون را دارند نسبت به کنترل های منفی، منسوجات اولیه، و میکروکپسول های حاوی روغن های خام پس از ۱۰ روز استفاده درصد های بیشتری از کاهش مقدار ناحیه زخم را نشان می دهند. هر چند سوزش و حساسیت پوستی وجود نداشت اما سیتوتوکسیته ملایم مشاهده شد.
همچنین میکروکپسوله سازی روغن های دارای اوزون در یک پتنت ثبت شده از سوی اُمالی برای استفاده در محصولات مراقبت دهانی گزارش شده است. روغن های دارای اوزون میکروکپسوله شده برای استفاده در نخ دندان، بریستل های مسواک دندان، استیک های جویدنی، ساپورت پروتز دندان، نگهدارنده های پلاستیک، و وسایل ارتودنسی معرفی شده اند.
همکاری مشترک نانوذرات متعدد و روغن دارای اوزون از سوی اِلشینوی و همکاران گزارش شده است. فعالیت سینرژتیک میان روغن زیتون دارای اوزون در حضور کیتوسان و نانوذرات نقره برای جلوگیری از تشکیل بیوفیلم و ریشه کردن پاتوژن های اندودونتیک از کانال های ریشه صورت گرفت. بیوفیلم های باکتریایی تولید شده از طریق C. albicans و S. mutans, E. faecalis در تست های خارج آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفتند. نانوذرات های کیتوسان گونه های بیوفیلم منفرد و ترکیبی را به ترتیب تا ۹۷ درصد و 94 درصد کاهش می دادند. بعلاوه، روغن دارای اوزون به ترتیب یک کاهش ۸۶ درصد و ۷۹ درصد در بیوفیلم ها ایجاد می کرد. ترکیب نانوذرات های کیتوسان/ روغن دارای اوزون بهترین عملکرد را داشت و یک تاثیر کشندگی قابل توجه در شکل یک کاهش log-6 روی سلول های زنده را داشت. با این حال، روغن دارای اوزون با نشان دادن سیتوتوکسیته حداقلی در فیبروبلاست های انسانی ایمنی خود را نشان می داد. علاوه بر فعالیت آنتی باکتریال روغن که تحت تاثیر کامپاندهای ناشی از اوزون انجام می شود فعالیت آنتی بیوفیلم کیتوسان ممکن است به توانایی آن برای نفود و تخریب بیوفیلم ها به دلیل ویژگیهای کاتیونی آن مرتبط باشد.
لیپوزوم ها سیستم های کلوئیدی معلق هستند که بیشترین حجم مطالعات را به خود اختصاص داده اند. جذب آنها به خاطر ترکیب آنهاست که باعث می شود به لحاظ زیستی سازگار و در عین حال تخریب پذیر باشند. آنها از یک هسته آبی تشکیل می شوند که با یک و یا تعداد بیشتری از غشاهای دولایه ای مرکب از لیپیدهای طبیعی و یا تلفیقی به دام افتاده اند. لیپوزوم ها از فسفولیپیدهای طبیعی تشکیل شده اند که به لحاظ بیولوژیکی پایدار هستند و خاصیت ایمونولوژنیک ضعیف دارند و همچنین ذاتی پایین را دارا هستند. لیپوزوم اغلب برای کارهای تزریقی مورد استفاده قرار می گیرند و فرمولاسیون های زیادی از آن در بازار وجود دارند مانند Ambisome® (amphotericin B) or Doxil® (doxorubicin). لیپوزوم ها می توانند عوارض جانبی را کاهش داده و فعالیت تحویل سیستمی داروهای ضدسرطانی قوی را تقویت کنند.
روغن های گیاهی اسانسی با فعالیت آنتی باکتریال که در لیپوزوم ها بارگذاری می شوند بیش از همه گزارش شده اند و اما لیپوزوم های حاوی روغن های دارای اوزون صرفا اخیرا از سوی اسپادا و همکاران گزارش شده اند. یک روغن آفتاب گردان اوزون دار شده لیپوزومی به همراه هیدروکسی پروپیل متیل سلولز به عنوان محلول collyrium فرموله شده است. نتایج اولیه نشان دادند که قطرات چشمی دارای اوزون فعالیت ضدالتهابی و باکتریایی دارند و علاوه بر تقویت ترمیم بافتی ممکن است برای مدیریت پاتولوژی های چشمی خارجی در حیوانات و انسانها مفید و موثر باشند.
اخیرا، سیتوتوکسیته روغن دارای اوزون انتقال داده شده با لیپوزوم در برابر S. aureus و P.aeruginosa که در میان رایج ترین پاتوژن های چشمی هستند مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج میکروبیولوژیکی آشکارا کارایی ضد میکروبی را نشان می دهند و هیچگونه مدرک و دلیل راجع به هر گونه سمیت در برابر کراتینوسیت ها وجود نداشت.
سیکلودکسترین ها (CD) اولیگوساکاریدهای مبتنی بر گلوگز هستند که می توانند با مولکول های کوچک و هیدروفوبیک پیوند برقرار کنند و کمپلکس های دربرگیرنده تشکیل دهند. این کمپلکس های دربرگیرنده را تشکیل دهند. این کمپلکس ها مولکول هایی با پایداری افزایش یافته و با ثبات فیزیکی و شیمیایی را تشکیل دهند. دوچنه و همکاران یک مقاله مرجع راجع به ارزیابی پیوند میان CD و لیپیدها، مکانیسم دربرگیرنده و کاربردهای آن در آماده سازی های امولسیون نوشته شده است. تشکیل کامپاندهای در برگیرنده با اسیدهای چرب از طریق ایجاد پیوندهای هیدروژنی میان کربوکسیل زنجیره اسید چرب و هیدروکسیل های موقعیت ۶ سیکلودکسترین و ایجاد پیوندهای هیدروفوبیک میان زنجیره هیدروکربن اسید چرب و حفره سیکلودکسترین رخ می دهد. زنجیره های اسیدهای چرب C12 طول کمینه لازم است تا نقش فعال سطحی سیکلودکسترین ها ایجاد شود و استوکیومتری کامپاندهای دربرگیرنده بین سیکلودکسترین های آلفا و بتا و اسیدهای چرب C18-C12 در فاصله میان ۷/۱ تا ۱/۳ قرار داشتند. اسیدهای چرب و مونوگلیسیریدها کمپلکس های دربرگیرنده حلال در آب ایجاد می کنند در حالی که کمپلکس های با تری گلیسریدها غیرقابل حل در آب هستند. سیکلودکسترین های آلفا و بتا اجازه می دهند تا سازماندهی و پیوندهای بهینه مولکولی میان تری گلیسیریدهای سویا و حفره های سیکلودکسترین ها انجام گیرند. کاربرد سیکلودکسترین در فرمولاسیون های امولسیون جالب توجه است زیرا اجازه می دهد تا میزان زیادی از سورفکتانت کلاسیک لازم برای تثبیت امولسیون داخلی ساده کاهش پیدا کند.
اخیرا بِسن و همکاران افزودن روغن های دارای اوزون در سیکلودکسترین را گزارش داده اند. هدف این مطالعه این بود تا حداکثر آنتی باکتریال لازم را با استفاده از یک کمپلکس دربرگیرنده β‐CD با روغن زیتون دارای اوزون برای منسوجات پنبه ای داشته باشیم و یک سطح قابل عرضه بدون بوی مشخص از اوزون را تولید کنیم. نسبت روغن دارای اوزون به β‐CD برای آماده سازی کمپلکس دربرگیرنده به میزان ۱:۶ (v/v) حفظ شد. محلول های روغن زیتون 10 درصد در اتانول و β‐CD10 درصد در اتانول – آب با نسبت ۱ به ۲ جداگانه تهیه شدند و با استفاده از یک همزن مغناطیسی بهم زده شدند. محلول روغن به صورت قطره چکانی و در همان حالت هم زدن به محلول β‐CD افزوده شد و سپس این محلول به مدت ۲ ساعت در یخچال نگهداری شد و سپس رسوبات کمپلکس دربرگیرنده فیلتر شده و خشک شدند. با این حال، تشخیص دقیق میزان و الحاق ترجیحی برخی از مولکول های تولید شده در فرایند اوزوناسیون توصیف نشدند. مولفان در این مقاله در رابطه با نتایج ارزیابی TGA مشاهده کردند که پایداری حرارتی وقتی که روغن دارای اوزون در کمپلکس دربرگیرنده جداسازی خمی شد افزایش پیدا می کرد. بوی بد روغن دارای اوزون بطور کامل از بین رفت.
۸-آینده پژوهی و نتیجه گیری
همانطور که پیش از این گفته شد چندین استراتژی برای افزایش کارایی و توسعه ویژگیها و مشخصه های فیزیکی-شیمیایی و حسی محصولات حاوی روغن های دارای اوزون پیشنهاد شده اند. با این حال، در جهت توسعه وضعیت نواحی موضعی آسیب دیده و در نتیجه کاهش دوز لازم و عوارض جانبی می توان از کارهای بزرگ انجام شده و یافته های تحقیقات پیشین بویژه رویکردهای نانونوتکنولوژیک راجع به روغن و یا عامل های لیپوفیلیک قوی برای تحویل موضعی بهره برداری لازم را کرد. در زمان ارزیابی فرمولاسیون های ممکن برای روغن دارای اوزون لازم است مقیاس پذیری، هزینه تولید و ایمنی اجزای سازنده دیگر که افزوده شده اند را بخاطر داشت و البته هیچگونه واکنش پذیری نسبت به مشتقات تری اکسالان و اکسید شده اسیدهای چرب مشاهده نمی شود. تحقیق راجع به سیستم های اجرا مبتنی بر لیپید نشان می دهد که امولسیون ها و بویژه میکروامولسیون ها لزوما سودمند هستند. بویژه می توان از یک حوزه تحقیقی جالب توجه فرمولاسیون امولسیون های چندگانه نام برد زیرا این تکنیک اجازه می دهد تا ترکیبات مختلف هیدروفیلیک و لیپوفیلیک تحویل داده شده و مورد حمایت قرار گیرند.
همچنین امولسیون های چند گانه که به عنوان “امولسیون های امولسیون ها” از آنها نام برده می شود سیستم های پیچیده و پخش گسترده تعریف می شوند که در آنها فاز پخش شده خود یک امولسیون موجود به عنوان قطرات ریز می باشد. دو نوع از امولسیون های چندگانه عبارتند از: آب-در-نفت-در-آب (W/O/W) و نفت-در-آب-در-نفت (O/W/O). با این حال، سیستم های کلوئیدی بسیار جالب ممکن است صرفا برای استفاده در زمانی که مسائل مرتبط با ناپایداری حل شده اند مناسب باشند. در مورد روغن های دارای اوزون ویسکوزیته افزایش یافته روغن پایداری میکروامولسیون را توسعه دهد. به منظور افزایش این مشخصه یک استراتژی برای پوشش قطرات امولسیون با بلورهای لیپیدی لایه لایه و چسبناک که در سراسر فاز پیوسته گسترش پیدا کند ممکن است مناسب باشد. ماهیت فاز روغنی و سورفکتانت های استفاده شده برای تضمین تشکیل این ساختارهای بلورین لیپیدی اهمیت محوری دارد. چندین نوع از امولسی فایرها ممکن است در این ترکیب مورد استفاده قرار گیرند در حالی که در روش آماده سازی گاهی اوقات به ترکیب کننده برش بالا و گرمادهی نیاز هست. سیستم های بلوری لیپید تشکیل شده با روغن زیتون اخیرا معرفی شده اند. مونولئات سوربیتان سورفکتانت اتوکسیله شده با مونولئات سوربیتان ۲۰ EO با نسبت ۱:۳ ترکیب شده و با غلظت ۷۰ تا ۸۰ درصد از کل حجم مورد استفاده قرار گرفت. بعلاوه، بلورهای مایع لیتروفیک را می توان به نحوی موثر به عنوان سیستم های تحویل mucoadhesive مورد استفاده قرار داد و زمان های نگهداری طولانی تری را در محل اجرا حفظ کرد. یک نمونه از اجرای موضعی سیستم های کریستال در کار آروجو و همکاران در تجویز واژینال داروها مشاهده می شود. این روش نیز ممکن است برای تحویل همزمان روغن ها و داروها مناسب باشد.
با تداوم ارزیابی سیستم های حامل لیپید می توان به تکامل تکنولوژی لیپوزومی اشاره کرد که در شکل پوسته حلزونی ساختارنیافته ظاهر می شود. کمپلکس های cochleate ساختارهای حلقوی شکل هستند که می توانند یک داروی گنجانده شده در غشای دولایه ای لیپیدی را تحمل کنند و بارهای مثبت روی سطح بیرونی تر دارند. حضور لیپیدهای آنیونی مانند فسفاتیدیل کولین درآماده سازی لیپوزوم با فرایندهای nucleation و انباشتگی دنبال می شود و با افزودن کاتیون های دوظرفیتی Ca2+, Mg2 و Zn2+ در حضور یک ترکیب از آب و اتانول تحریک می شوند. تجویز موضعی یک عامل ضدقارچی با فعالیت توسعه یافته نیز پیشنهاد شده است. اگرچه cochleate مزیت هایی را دارد مانند حساسیت پذیری پایین تر به اکسیداسیون، اما کاربرد cochleate به دلیل معایبی که دارد مانند ناپایداری و انباشتگی در طی شرایط خیره و هزینه تولید بیشتر محدود است.
کاربرد نانوذرات لیپیدی مانند SLN و NLC حوزه دیگری است که هنوز در روغن های دارای اوزون مورد بررسی قرار نگرفته است. کاربرد موضعی این نانوذرات لیپیدی روی پوست بعد دلیل مشخصه های چسبندگی که دارند یک تک لایه پایدار را ایجاد می کنند. تک لایه هیدروفوبیک یک تاثیر مسدودکننده دارد که از بخار آب جلوگیری می کند و اجازه می دهد تا یک پتانسیل برای فعالیت آنتی باکتریال موضعی ایجاد شود و از سطح رطوبت پوست حفاظت شود. همچنین هر دو SLN و NLC تحمل و سازگاری زیستی خوبی را نشان می دهند و در حال حااضر در محصولات مراقبت های پوستی در سطح گسترده مورد استفاده قرار می گیرند.
در طی دهه گذشته تکنولوژی microsponge به عنوان گزینه جالب توجه برای درمان درماتولوژیک موضعی مورد توجه قرار گرفته است. این سیستم تحویل کلوئیدی یک طیف اندازه معمول در فاصله ۵ تا ۳۰۰ نانومتر را دارد بدین معنا که مسیر آن از میان لایه شاخی پوست با مانع مواجه می شود. حامل های اسفنجی شکل از پلیمرهایی تشکیل می شوند که در یک سیستم آبی متفرق شده اند. چندین پلیمر برای تشکیل قفس های میکرواسفنجی شکل شامل Eudragit (polymethacrylates),polylactide‐co‐glycolic acid, polydivinyl benzene, ethyl cellulose معرفی شده اند. فرمولاسیون هایی مانند ژل، امول ژل، پماد، و کرم حاوی میکرواسفنج ها در سطح گسترده معرفی شده اند. مشخصه های آنها توانایی بارگذاری و پایداری اجزای سازنده فعال را افزایش می دهند و تحریک موضعی را کاهش می دهند بدین معنا که این تکنیک در محصولات آرایشی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. روغن های گیاهی با فعالیت آنتی باکتریال و داروها نتایج جالب توجه در زمینه تحویل موضعی بدست داده اند در مواردی که در طی مدل های مختلف زخم عفونی شده در میکرواسفنج ها بارگذاری می شوند. کاربردهای باالقوه دیگر موضعی عبارتند از کاربرد در درمان چشم و فرمولاسیون های ضدقارچی واژینال.
تحقیقات جامع راجع به کاربردهای پلیمر در محصولات آرایشی سیستم های کپسوله سازی پیچیده دیگری را نشان داده اند. بعلاوه آزادسازی روغن را می توان در سیستم های سیلیکا مانند سیستم مزومتخلخل سیلیکا (hollow mesoporous silica spheres) تشخیص داد.
در نتیجه اوزون به دلایل بسیار متقاعد کننده برای استفاده در تجویز های موضعی تهیه شده است و یک پروفایل ایمنی مناسب بویژه زمانی که به عنوان روغن دارای اوزون تجویز می شود را دارد. روغن های دارای اوزون فعال نشان داده اند و می توان آنها را برای پیشگیری و درمان عفونت های موضعی مزمن با فرمولاسیون های مناسب و در موارد کنترل شده به عنوان یک جایگزین عامل های آنتی باکتریال موضعی مورد استفاده قرار داد. این روغن می تواند به عنوان یک جایگزین برای تمیز میان کاربردهای گسترده و برابر عامل های آنتی باکتریال بویژه موپیروسین و آفت کش ها مفید باشد و به ظهور مقاومت باکتریایی بویژه در استافیلوکوک ها منجر شده است. با این حال، در گزارش کوچران راجع به ارزیابی فراتحلیل درمان زخم پای بیماران دیابتی گزارش شده است که: آزمایشات کنترل شده و تصادفی با کیفیت بالا و بازه طولانی تر دیگر برای تشخیص کارایی و ایمنی درمان با اوزون لازم است. با این حال، کار در این حوزه بایستی آزمایشاتی را دربر گیرد که مقایسه های یک به یک روغن های دارای اوزون و آنتی باکتریال را انجام دهند و نتایج بالینی و مقاومت باکتریایی را در نظر گیرند. در عین حال، توصیف شیمیایی و تکنولوژیکی عمیق برای مقایسه فرمولاسیون های پیشنهادی لازم است. بویژه ترکیب ساختاری و ایزومتریک اوزونوئیدهای ثانویه که در طی فرایندهای اوزوناسیون تشکیل می شوند بررسی نقش استریوشیمی در زمان ارزیابی اثرات درمانی روغن های دارای اوزون را بیش از حد لازم می کند. بعلاوه، کاربرد حلال های پروتیک درطی اوزوناسیون بایستی به منظور ارزیابی حضور احتمالی مشتقات هیدروپروکسید مورد توجه قرار گیرد. در آینده، بهتر است فرمولاسیون هایی را توسعه داد که مشخصه های بهینه نفوذپذیری در پوست، ایمنی در زخم های باز و افزایش پیوند با غشاهای میکروارگانیسم ها را در جهت تقویت فعالیت ضدعفونی کننده و کاهش زمان مواجهه را دارند.
<