قسمت ششم :
درمان زخم های پا :
اصولا روش درمان هر بیماری به علت ایجاد آن برمیگردد. درمورد زخم های پا باید علت اصلی آن را شناسایی کرد.برخی از عوامل ایجاد زخم در پا یا دیگر نقاط بدن شامل اند بر:
۱- دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ که معمولا افراد دارای دیابت نوع ۱ در سنین پایین تری دچار زخم های شدیدترو مقاوم به درمان میشوند.
باعث ایجاد ترومبوز در عروق hyper coagulation2- کلیه بیماری هایی که با ایجاد شرایط انعقاد شدید عمقی بدن DVT میشود.
۳- کلیه بیماری هایی که با اختلال در سرخرگ های بدن مانع رسیدن اکسیژن ومواد مغذی به بافت ها شده وبا ایجاد نکروز ایجاد زخم میکنند.
۴- برخی سرطان ها و روش های درمانی سرطان که خود باعث ایجاد زخم های ناشی ازاشعه میشوند.
انواع زخم های باز :
Fear and wear wound- زخم سایشی :
در این نوع زخم ها در اثر سایش یک سطح زبرو خش با پوست ، باعث شکسته شدن سد دفاعی پوست میگردد
وحتی اگرخون ریزی شدیدی ایجاد نکند شانس عفونت های محیطی وفرصت طلب بسیار بالاست اذا توجه به کنترل عفونت در زخم های سایشی بسیار مهم است.
Crack wound – زخم ترک :
این نوع زخم ها دراثر برخورد یک جسم تیز مثل چاقو یا شیشه با بدن به وجود می آیند و با عمق های متفاوتی باعث پارگی پوست وبافت های زیر پوستی میگردند. در این نوع زخم ها برآورد خونریزی از زخم جز اولین اقدامات پزشکی است و بند آوردن خونریزی و بخیه مناسب همراه با کنترل عفونت ها اصول درمان را تشکیل میدهند.
Erosive wound-زخم فرسایشی :
این نوع زخم دراثر سایش یک جسم با پوست باعث فرسایش پوست یا دیگر اعضای ظریف مثل قرنیه میگردد.
براساس علت فرسایش و طول مدت زخم درمان این نوع زخم ها از اصول کلی مراقبت زخم ها پیروی میکند.
Penentrative wound- زخم سوراخ شدگی :
زخم هایی که در اثرفرو رفتن سوزن،میخ یا چاقو ایجاد میشوند را به نام زخم سوراخ شدگی میشناسیم.
این زخم هابه دلیل نفوذ در شرایط تقریبا بی هوازی مستعد عفونت ها با میکروب های بی هوازی هستند ودر بعضی مواقع با ایجاد هماتوم وخونریزی محدود داخلی میتوانند تولید آبسه کنند که درمان آن ها فقط از طریق
تخلیه آبسه و آنتی بیوتیک های خاص امکان پذیر است.
Cutting wound- زخم برشی :
دراکثر جراحی ، صدمات باچاقوو شیشه و…. زخم برشی ایجاد میشود. که نوعی زخم مستقیم و بعضا عمیق است که همراه با خونریزی شدید میتواند باشد. در این نوع زخموها معمولا ماهیچه ها ، تاندون ها ، اعصاب و عروق نیز صدمه میبینند ودر بعضی موارد کنترل خونریزی این زخم ها احتیاج به مداخله ی جراح و مراقبت های ویژه دارند.
Open wound care مراقبت از زخم های باز :
در بسیاری از موارد زخم های باز زیاد خطرناک نیستن و حتی در منزل با آموزش کافی میتوان مراقبت کافی شوند ولی اصول مراقبت از زخم های باز عبارتند از :
۱- کنترل خونریزی :
این کار با یک پارچه تمیزیا بانداژ و ایجاد فشار به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در اغلب موارد امکان پذیر است.
۲- شست و شو و پاکسازی زخم با محلول های ضدعفونی کننده و آب و صابون وشست وشوی فراوان با نرمال سالین نمکی :
در این روند باید جسم خارجی خارج شود و لبه های زخم که دچار نکروز یا له شدگی بافتی شده اند برداشته شوند.
۳- در اولین فرصت باید به مریض دارای خونریزی شدید سرم وصل کرد و از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف استفاده کرد.
خطرات زخم های باز :
شاید مهم ترین خطری که یک زخم باز را تهدید میکند میکروب ها به خصوص میکروب های بیمارستانی و عفونت های سودوموناس و قارچی است که علایمی مانند :
تورم و قرمزی پوست Wound border redness که همراه با تشدید درد زخم است ، اطراف زخم مشاهده ی ترشحات چرکی یا خون آبه به خصوص با بوی بد و رنگ سبز که گاهی با ایجاد تاول در زخم همراه است. بروز تب یا تشدید تب و تورم عضو دارای زخم که اغلب از نوع تورم لنفاوی Pitting edema است.
<